| 1 |
Ṣùgbọ́n bí mo fẹ́ bí mo kọ̀ ọkùnrin náà yọ sí mi dandan; inú bí mi gidigidi, mò fa ojú ro bi ẹni tí ebi ń pa, mo ń pòṣé bí ẹni tí iyà ń jẹ, mo di ẹnu dudu bi ọmọ-ọ̀dọ̀ tí ó fọ́ àwo oúnjẹ, tí kò lè sọ fún ni, tí ó rìn káàkiri ẹ̀gbẹ́ ògiri, tí inu ọmọ náà si dàrú bi ìgẹ̀dẹ̀gẹ́dẹ̀ ìdí ẹmu inu ṣágo. |
| 2 |
Nígbà tí ọkùnrin náà kí mi èmi náà rọra dá a lóhùn ọ jàre, nítorí kí ni ńkọ́? Nítorí kí ọ̀ràn mi má ba dà bí àṣejù, ki wọ́n má ba sọ olúwaarẹ̀ lórúkọ, wọn a si wí pé olúwaarẹ̀ kì í ṣe ọmọlúwàbí, eléyìínì náà ló jẹ́ kí n ṣe ojú ayé ní tèmi, nítorí kíkí tí mo kí i kò ti inú ọkàn mi jáde. |
| 3 |
Asínwín obínrin ń ṣe fáàrí; wèrè ọkùnrin ń fá irùngbọ̀n; aboyún ń bímọ pẹ̀lú àǹfààní; abiyamọ ń rìn tayọ̀-tayọ̀; àwọn oṣó ń túúbá, àwọn àjẹ́ ń tọrọ àforíjì. Àwọn ẹlẹ́bọlóògùn sì ń foríbalẹ̀ níwájú bàbá mi. Ìwọ ọ̀rẹ́ mi, gẹ́gẹ́ bí mo ti sọ fún ọ ni ijọ́ sí ògbólógbòó àjẹ́ ni ìyá mi. |
| 4 |
Ó dọ̀la o, kí Ọlọ́run jẹ́ kí a fi ire pàdé lọ́la. ' Báyìí ni ọkùnrin sọ, n kò sì rí i mọ́. Wéré èmi náà dìde lórí àpáta mo bá ilé lọ. Lówùúrọ̀ ọjọ́ kejì, lẹ́yìn tí mo fi mọ́ínmọ́ín mu ẹ̀kọ àgbàdo tútú tán, tí mo jókòó ní tèmi ni mo rí Àkàrà-òògùn tí ó yọ sí mi gbùlà bí ẹbọra. |
| 5 |
Èkúté t; obi ju òk; et; e, ìgbín si tóbi ju ìjàpá, nínú Igbó Olódùmarè. Àwọn ẹbọra alágbára àti àwọn jàgídíjàgan àǹjànnú ni wọ́n si ń jùmọ̀ ṣe ọ̀rẹ́ pọ̀, bẹ́ẹ̀ ni àwọn ejò alákọrí gbogbo a tun máa dẹ́rùba àwọn ọdẹ nítorí ibẹ̀ ni ilé olórí ejò ayé gbogbo, Ojòlá-ìbínú ni orúkọ rẹ̀ ń jẹ́. |
| 6 |
Bí n bá tilẹ̀ kọ́ ọ tán èmi ìbá wa àdó náà fún ọ. Igbó Olódùmarè jìnnà gidigidi, ó to ìrìn ọjọ́ méjì gbáko sí ìlú wa. Àwọn aginjù ńlá mìíràn ń bẹ lójú ọ̀nà, bẹ́ẹ̀ náà si ni àwọn odò tí ó tóbi gbogbo, tí wọ́n ń ṣàn tì wọ́n si ń pariwo ńlá bi wọ́n ti ń sọ̀kalẹ̀ lórí àpáta. |
| 7 |
Lẹ́hin ìgbà tí bàbá mi si ti bá ìrìnkèrindò rẹ̀ kiri fún ìgbà díẹ̀ nínú aginjù ńlá yìí tán òun àti ẹbọra kékeré inú ọ̀gàn fi ojú gán-ánní ara wọn. Ọjọ́ ńlá sì ni ọjọ́ náà, nígbà tí àwọn méjèèjì fi ojú gán-ánní ara wọn, ìjàǹbá pàdé ìjàngbọ̀n, ṣìgìdì pàdé àǹjànnú, kìnnìún méjì fi ojú rí ara wọn. |
| 8 |
Nígbà ti bàbá mi yọ ìhà ìhín, ti òun náà yọ ní ìhà ọ̀hún àwọn méjéèjì dúró wọ́n ń wo ara wọn: nítorí nígbà ti àjànàkú bá pàdé àjanàkú dandan ni kí igi máa wó lu ara wọn. Òun ń rìn bọ̀, bàbá mi náà ń rìn lọ, ìgbà tí ó si kù díẹ̀ kí wọn pàdé, àwọn méjéèjì tún dúró wọ́n ń wo ara wọn – gọngọ máa sọ. |
| 9 |
Ìwọ aláìgbédè ọkùnrin, ìwọ kò mọ̀ pe kìnnìún àti agbọnrin kì í fi ojú ri ara wọn, àti pé ẹkùn òun mààlúù kì í ṣe ọ̀rẹ́ pọ̀, bẹ́ẹ̀ ni ọjọ́ ti ológbò bá fi ojú kan èkúté ni ayé èkúté yóó pin! – ìwọ rí mi, èmi rí ọ, èmi ń bọ̀, ìwọ náà ń bọ̀, ìwọ kò bá ẹsẹ̀ rẹ sọ̀rọ̀, ìwọ ń rìn bí aláìbíkítà níwájú mi. |
| 10 |
Nítorí ni ni ńkọ́? – Nítorí Ẹlẹ́dàá ń wo ẹ̀dá pẹ̀lú iṣẹ́ ọwọ́ ẹ̀dá, àti ìrìnkèrindò ẹ̀dá láàárin àwọn ẹ̀dá, bẹ́ẹ̀ ni Ẹlẹ́dàá kò ní ṣàìfi èrè iṣẹ́ ọwọ́ ẹ̀dá fún ẹ̀dá bíó ti wù tí àyípadà dé tó, yálà ní òde ayé tàbí ni òde ọ̀run. Èmi ni ẹbora kékeré inú ọ̀gán, orúkọ ẹni tí ń jẹ Èṣù-kékeré-òde. |
| 11 |
Ilẹ̀ sì bẹ̀rẹ̀ sí í mì tìtì, gìrìgìrì ẹsẹ̀ àwọn méjèéjì ju ti ènìyàn mẹ́eàá lọ wọ́n fẹ ojú toto, wọ́n di mọ́ ara wọn bí ìgbà ti ìtàkùn bá dìi mọ́ igi oko, àwọn méjèéjì sì ń mí hẹlẹhẹlẹ bí ajá ọdẹ, Ọjọ́ ńlá ni ojọ́ náà fún ẹbọra kékeré inú ọ̀gán, orúkọ ẹni ti ń jẹ́ Èṣù-kèkerè-òde. |
| 12 |
Bẹ́ẹ̀ ni Èṣù-kékeré fi ara pa, tí eyín rẹ̀ méjì ká, tí òrùka rẹ̀ kan sọnù, tí ó si fi ẹsẹ̀ dá, tí ó ń rìn bí onísòbìyà kiri. Ifi rẹ̀ si ni ìwọ̀nyí, tí àwọn ọlọ́gbọ́n fi sọ ìjà di májèlé tí wọ́n ń sá fún un lójoojúmọ́, nítorí ìjà kò yẹ ọmọ ènìyàn, òun da bi egungun ẹja pẹ̀lú ọ̀nà ọ̀fun. |
| 13 |
Ewéko ibẹ̀ tutù yọ̀yọ̀, o dára bí iwájú ile òyìnbó, ibi kékeré sì pọ̀ ju igi ńlá lọ bẹ́l ni àwọn igi kọ̀ọ̀kan ti ń bẹ láàárin àwon ayika náà lẹ́wà púpọ̀, wọ́n dúró wọn rí gbọnrangandan, ara òmíràn funfun, ara òmíràn dúdú, ara òmíràn sì dàbí òṣù, àrè àwọsánmọ̀ tí ó ni dúdú tí ó tun ní pupa. |
| 14 |
Jọ́wọ̀ Ẹlẹ́dàá mi, má ṣe ṣe mi bi gbogbo àwọn wọ̀nyí. Mó ń tọrọ pẹ̀lú ìrẹ̀lẹ̀ lónìí, pé kí ó ṣe dídǹ inú Rẹ, ki emi le da bi àwọn wọ̀n-ọnnì ti wọ́n wá si inu ayé tí wwọ́n si da bi oṣupa ti ń ṣoore fún àtọmọdọ́mọ. Orúkọ wọn dúró lẹ́hìn àwọn èrò ẹhìn si ń ìje nítorí wọn pé kí àwọn kí ó le dabi wọn. |
| 15 |
Ọ̀rọ̀ ẹnu wọn bá ti gbajúmọ̀ mu, bẹ́ẹ̀ ni ìrìn ẹsẹ̀ wọn dàbí ìrìn ẹsẹ̀ ènìyàn ti afẹ́ ayé ti sọ di réderède. Nígbà ti wọn pàdé bàbá mi, ó kí wọn àwọn náà si dá a lóhùn bí ó ti yẹ kí ẹni tí a kò mọ̀ rí dá ni lóhùn mọ. Lẹhìn eléyìínì bàbá mi kọjú sí ọ̀nà tirẹ̀ àwọn náà sí kọkú si ọ̀snà tiwọn. |
| 16 |
Ẹni ti kò hùwà èké wọn a wi pe olúwaarẹ̀ ń hùwà èké títí onítọhun á fi pinnu lọ́kàn rẹ̀ pé, níwọ̀n ìgbà tí ọmọ aráyé ti wí pé òun ṣe ǹkan tí òun kò ṣe, ó yẹ kí òuun kúkú ṣe bẹ́ẹ̀ dandan – eléyìí jẹ́ ọ̀kan pàtàkì nínú ìpilẹ̀ṣẹ̀ ìṣubú fún àwọn ọmọ tí Olódùmarè dá sí orí ilẹ̀ ayé. |
| 17 |
Àṣà àwọn ọmọ ènìyàn yí ń fi ìyà jẹ apá kan nínú àwọn ọmọ ènìyàn bẹ́l ni bi ọkùnrin ri ejò bí obìnrin pa ejò, bí ejò kò bá ti lọ kò lòdì ssi òfin. Mo fẹ́ kí ó yé ọ kedere pé bí ọkùnrin bá wu obìnrin bí obìnrin náà bá si fi ifẹ́ yìí han si ọkùnrin eléyìínì kò lòdì si òfin. |
| 18 |
Láìṣe àníàní, ìwọ alágbára ọkùnrin, ìwọ kò si láarin àwọn aláìmoye. O wù mí gidigidi, mo fẹ́ kí o jẹ́ baálé mi, mo fẹ́ kí á jọ máa wọlé, kí á jọ máa jáde. Wo mi, ọ̀rẹ́ mi, ìyàlẹ́nu nínú ìtàn yí ni pé, ọ̀rọ̀ dídùn láti ẹnu obìnrin yìí mú kí bàbá mi tọ́ ìfẹ́ wò fún ìgbà kínní ní ìgbésí-ayé rẹ̀. |
| 19 |
Ó tó oṣù mẹ́ta lẹ́hìn èyí ki wọ́n tóó gbé ara wọn ní ìyàwó ṣùgbọ́n nígbà tí wọ́n ti pinnu àti fẹ ara wọn tí bàbá mi sì tún ti gbé àpò ọdẹ rẹ̀ lé èjìká tí ó fi àdá rẹ̀ si àkọ̀ tí ó kọjú si ọ̀nà igbó Olódùmarè ni obìnrin náà ti tẹ̀lé e, òun àti ẹgbọn rẹ̀ ti wọ́n jọ ń rìn kiri. |
| 20 |
Ki ẹnikẹ́ni tóó wọ inu igbó náà, iwin yìí a wí pé kí olúwarẹ̀ ṣe ìbúra bí òun bá ṣẹ ẹ̀ṣẹ̀ wọnnì rí tàbí òun ko ṣẹ̀ wọ́n rí, bí olúwaarẹ̀ kò bá le búra a fa kùmọ̀ rẹ̀ yọ, a fọ́ ọ ní kùmọ̀ ní àtàrí, a nà án ní igi lẹ́hìn ọrùn, a dá olúwaarẹ̀ ní ìbàdá, onítọ́hùn a di ẹni tí ń rìn yẹ́ńkúyẹ́ńkú kiri. |
| 21 |
Àjẹ́dìran, ṣe akiyesi ìwà tí Olódùmarè fi jíǹkí rẹ. Ìwà rẹ yóò gbé ọ ga, mo dúpẹ́ lọ́wọ́ rẹ o. Èmi náà kò ní hùwà ìwọ̀sí, kí n dàbí ẹ̀gbọ́n tí ó ń hu ìwà aburo, tí ó sọ iò ara rẹ̀ nù tí ó ń bá rìkíṣí kiri. N ó sa ipá mi fún ọ, n ó sa ipá mi fún ọkọ rẹ, n ó si múra gidi, ó yá, ẹ jẹ́ kí á máa lọ. |
| 22 |
Ìgbà tí ejò sì tún yí padà ó di èkúté, èkúté tún yi padà ó di òkété, òkété yípadà ó di ìgbín, ìgbín yípadà ó di ìjàpá, ìjàpá yípadà ó di òjòlá, òjòlá yípadà di kìnnìun, kìnnìún yí padà ó di àjànàkú, nígbà tí àjànàkú sì yí padà ó di obìnrin tí i ṣe ẹ̀gbọ́n ìyàwó bàbá mi. |
| 23 |
Olówó-ayé dúpẹ́ lọ́wọ́ obìnrin yìí, Àjẹ́dìran sì dúpẹ́ nítorí olùfẹ́ rẹ̀ tuntun yìí, lẹ́hìn náà gbogbo wọn múra wọ́n ń kó rẹirẹi lọ. Láìpẹ́ wọ́n yọ si igbó Olódùmarè ṣùgbọ́n ilẹ̀ ń ṣu lọ bẹ́ẹ̀ ni ẹnikẹ́ni kò le wọ igbó burúkú náà ní òru àfi ẹni tí gọngọ bá máa sọ mọ́ lára. |
| 24 |
Síbẹ̀síbẹ̀ bàbá mi kò kọ ikú, kò kọ àrùn, kò bẹ̀rù ìbànnùjẹ́ àìròtẹ́lẹ̀, kó bẹ̀rù wàhálà inú igbó tí ó dúdú mirinmirin. Olówó-ayé ń lọ, òun àti Ọlọ́run Ọba. Ìwọ ọ̀rẹ́ mi, ọ̀rọ̀ pọ̀, kò yẹ kí n tilẹ̀ máa sọ ìyókù ipọ́njú wọ̀n-ọnnì fún ọ níssìyí. Mo rò pe ó yẹ ki n fi ìyókù di ọ̀la. |
| 25 |
Ó ń ba ìtàn náà lọ ó sì wí pé: Ìwọ, ọ̀rẹ́ mi, ó rántí lánàá pé ibi tí a bá ọ̀rọ̀ yìí dé ni ibi tí bàbá mi ti kọ ojú sí Igbó Olódùmarè tí ó ń lọ, òun àti ìyàwó rẹ̀ àfẹ́sọ́nà ti wọ́n bá ara wọn pàdé nínú igbó ti wọ́n si ń lo àyè kékeré ti wọ́n rí tí wọn ń gbàdún ìgbési-ayé wọn láàárin igi àti ọ̀pẹ. |
| 26 |
Iwin yìí wọ ẹ̀wù péńpé tí ó dà bí ẹ̀wù ọdẹ pẹ̀lú ṣòkòtò kékeré kan tí kò ju orúnkún lọ, gbogbo ìwọ̀nyí kún fún ẹ̀jẹ̀ ó ń pọ́n kankan. Okùn igi ńlá kan ni ó fi ṣe ìgbànú tí ó sán mọ́ ara rẹ̀ ni ẹ̀gbẹ́ bẹ́ẹ̀ ni irun orí rẹ̀ kún tí ó dà bí irun orí aṣiwèrè tí oríṣiríṣi ìpàǹtí sì kún ibẹ̀ kítikìti. |
| 27 |
Gbé ìwé rẹ wá, bí ó bá wù mí èmi á búra, bi kò sì wù mí èmi kò ní í búra. Bí ìwọ bá nà mí ní pàṣán, èmi náà á nà ọ́ ní pàṣán; bí ìwọ bá gbá mi lójú, èmi náà á gbá ọ létí; bí ìwọ bá ṣo mí ní òkúta, èmi náà á sọ ọ́ ní ìdàrọ́, èmi Olówó-ayé, ènìyàn tí ó ju ènìyàn, ọdẹ tí ó jẹ́ olórí ọdẹ. |
| 28 |
Dípò tí ì bá fi fún bàbá mi lésì ki wọ́n jọ máa sọ̀rọ̀ sí ara wọn, ó rọra gbé ìwé, ó ṣí ibì kan báyìí, ó gbé e sí iwájú bàbá mi, bẹ́ẹ̀ ni onírúurú ẹṣẹ̀ ọmọ aráyé ni wọ́n tò sí ibẹ̀, àti ẹ̀ṣẹ̀ kékeré àti títóbi, ó wí fún bàbá mi pé kí ó búra bí kò bá ṣẹ ẹ̀ṣẹ̀ kan rì nínú wọn. |
| 29 |
Nítorí ìgbà tí ìjà ńlá yìí ti bẹ̀rẹ̀ ni agogo ti lù káà kiri Igbó Olódùmarè tí onírúurú àwọn abàmì ẹ̀dá ti bẹ̀rẹ̀ sí kó ara wọn jọ, wọ́n wá láti wòran. Àfi àwọn àgbàlagbà ẹbọra ni wọn kò lè rí àyè wá nítorí ìdíwọ́ ilé wọn. Síbẹ̀síbẹ̀ náà pẹ̀lú, àwọn wọn-ọnnì yan aṣojú tí yóò wáá ìròyìn bá wọn. |
| 30 |
Kí tọkọtaya mọ̀ pé bí sùúurù tì àwọn bá mú fún ara àwọn lónìí bá ju ti àná lọ, àwọn yóò ní owó, àwọn yóò ní ọmọ, àwọn yóó sì ní àlàáfìá tí í ṣe olùborí owó àti ọmọ. Jẹ́ kí àwọn ènìyàn máa rẹ̀ ọ jẹ, mú sùúrù fún wọn, ṣé ìwọ mọ̀ nínú ara rẹ pé, wọ́n bẹ̀rẹ̀ ìṣubú ni eléyìínì. |
| 31 |
Ṣùgbọ́n kí wọn tóó bẹ̀rẹ̀ ìjà ní ẹ̀ẹ̀keejì ni àwọn nǹkan Igbó Olódùmarè ti pejọ́ bámúbámú. Ọlọ́run tóbi lỌba, ojú bàbá mi rí nǹkan, Oówó-ayé pọ̀ lọ́kùnrin. Ìjà náà sì túbọ̀ ń le sí i, nítorí ọ̀ràn náà ń fẹ́ẹ́ bọ́ sí ìtìjú, nítorí ìyàwó àwọn méjèéjì bi wọ́n dúró tí wọ́n ń wo ọkọ wọn. |
| 32 |
Síbẹ̀síbẹ̀, títí di oní olónìí, àwọn àgbàlagbà kì í yéé sọ̀rọ̀ ìjà ibodè Igbó Olódùmarè yìí, nítorí ibẹ̀ ni àwọn oníjà gbé di ọká, tíwọ́n di erè, ti wọ́n sì di àjànàkú bàbá ẹranko. Àsẹ̀hìnwá-àsẹ̀hìnbọ̀ bàbá mi yípadà ó di ènìyàn, ṣùgbọ́n a kò gbúròó Àǹjànnú-ìbẹ̀rù mọ́, ó ti kú pátápátá. |
| 33 |
Bàbá mi sì mú ejò ọká náà ó dá iná sun ún, ó sì kó eérú rẹ̀ dànù sí orí ààtàn, ṣùgbọ́n nígbà tí òjò rọ̀ àgbàrá òjò gbá apá kan rẹ̀ sí inú odò kékeré kan, níbẹ̀ ni eérú náà sì ti yípadà tí ó di ẹja olóró kan títí di òní yìí, ní ọjọ́ tí mo bá rí ẹja náà, ìwọ ọ̀rẹ́ mi, n ó fi hàn ọ́. |
| 34 |
Ṣùgbọ́n ọ̀kánkán ibi tí wọ́n ti ja ìjà yìí kò hu koríko mọ́, dípò èyí, àwọn ará Igbó Olódùmarè kọ́ ilé kan sí ibẹ̀, nínú èyí tí oníbodè tuntun ti wọ́n yàn ń gbé, oníbodè yìí kò sì dàbí ti àtijọ́ọ́, nítorí ó fẹ́ràn ènìyàn ó sì fẹ́ràn ẹranko, ó fẹ́ràn aráyé, ó sì fẹ́ràn ará ọ̀run. |
| 35 |
Ṣùgbọ́n kí ni ìgbẹ̀hìn ìjà yìí jẹ́ fún bàbá mi? – Ìgbẹ̀hìn rẹ̀ dára gidigidi. Ilé ti wọ́n kọ́ fún oníbodè náà jẹ́ ilé òkúta, wọ́n sì kọ ọ̀rọ̀ nípa bàbá mi sí ara rẹ̀ lẹ́hìn òde. Ohun ti wọ́n kọ sí ibẹ̀ ni ìwọ̀nyí. Báyìí ni wọ́n kọ ìwé sí ẹ̀gbẹ́ ilé náà tí orúkọ bàbá mi sì wà ní ibẹ̀ títí di oní. |
| 36 |
Ìgbẹ̀dẹ̀gẹ́dẹ̀ inú ayé ni àwọn wọn-ọnnì jẹ́, kí Olódùmarè gba ọmọ aráyé lọ́wọ́ ọ̀rẹ́ mi, bí ẹnikẹ́ni bá ń yẹ́ ọ sí ìwọ náà máa yẹ́ olúwaarẹ̀ sí, bí ó bá ń gbé ọ ga ìwọ náà túbọ̀ máa gbé e ga, bí ènìyàn ńlá bá ń lò ọ́ bí ẹnìkejì ara rẹ̀ túbọ̀ gbé e ga, tó bẹ́ẹ̀ tí yòó fi mọ̀ pé ìwọ kò rí òun fín. |
| 37 |
Àwọn ẹni tí kò bá ṣe ìwọ̀nyí jẹ́ ohun ìkọ̀sẹ̀ fún àwọn tí ń bọ̀ lẹ́hìn, nítorí wọ́n fi oore sú àwọn alágbáraṣe, àwọn alágbára á sì máa ti ìtorí bẹ́lẹ̀ hu ìwàkíwà fún àwọn ọmọ ẹ̀hìn wọn; nítorí ki ni ńkọ́, nítorí wọ́n á wí pé bi àwọn bá hu ìwà dáradára àrífín ni èrè àwọn. |
| 38 |
Àwọn tí ń hùwà báyìí jẹ̀bi ènìyàn dúdú, wọ́n jẹ̀bi ènìyàn funfun, wọ́n jẹ̀bi àwọn tí kò dúdú tí kò funfun, wọ́n sì ń fi Olódùmarè si ipò tí Òun ìbá fi wi pé 'Èmi ìbá mọ̀ ki n dá àwọn wọ̀nyí ní ẹranko ki wọ́n máa jẹ ewéko inú igbó kiri, kí àwọn ọdẹ sì máa fi ìbọn wá wọn ká láti ìrandíra wọn. |
| 39 |
Nígbà tí wọ́n sé ààfin ọba Igbó Olódùmarè ọ̀rọ̀ pa èsì jẹ. Nítorí ààfin náà dára púpọ̀, ó dára ju nǹkan tí ẹnu máa sọ. Nígbà tí wọ́n dé ita ibẹ̀, ọba pàápàá wà nínú ilé, nígbà tí ó sì yọ sí bàbá mi, ẹ̀rù ba bàbá mi. Wéré, ó dọ̀bálẹ̀ ó bu erùpẹ̀ lé orí, ó ké kábíyèsí ó sì yẹ́ ẹ sí bí ọba. |
| 40 |
Ẹ̀gbọ́n ìyàwó mi náà yí padà pẹ̀lú, nítorí ojú òun náà tutù bí ọ̀jẹ̀lẹ́ ewé òroǹbó, ara rẹ̀ si mọ́ bí ara ọmọ tí a bí ní ìjẹta, nítorí gbogbo wa ni a jẹ óunjẹ tí ó gbádùn, a jẹ ọbẹ̀ tí ó níláárí, a jẹ apá ẹran, a jẹ itan ẹran, a jẹ ẹ̀dọ̀, a jẹ iwe, a sì jẹ gògòńgò ọ̀nà ọ̀fun. |
| 41 |
Ọkà àti àkàṣù ẹ̀kọ pẹ̀lú ọbẹ̀ ẹ̀fọ́ tí ó kún fún ẹran. Ẹ̀wà pẹ̀lú ẹja wẹẹrẹ àti edé tí wọ́n pa láti inú òkun tí wọ́n sì ti yan tí ó gbẹ tọọli ni wọ́n sè pọ̀ tí wọ́n gbé ìwọ̀nyí sílẹ̀ kítikìti. Dùǹdù kò jámọ́ nǹkan kan bẹ́ẹ̀ ni ẹnikẹ́ni kò bìkítà fún dòdò lọ́jọ́ ìgbéyàwó yìí. |
| 42 |
Àṣádì ni ó sì ṣe alága dípò rẹ̀. Àwọn ohun ọ̀sìn tí wọ́n pè láti ilé kò lè wá wọ́n sì yan àwọn àgbébọ̀ adiẹ̀ mẹ́fà gẹ́gẹ́ bí aṣojú wọn. Ìgbà tí àṣádì bá sì fi ibi tí ó jókòó sí sílè òun a wá sí ọ̀dọ̀ àwọn àlejò mẹ́fà yìí a bẹ̀rẹ̀ sí fi ọwọ́ pa àgbébọ̀ mẹ́fà lára a wí pé òun ń bá wọn ṣiré. |
| 43 |
Ṣùgbọ́n àsẹ̀hìnwá-àsẹ̀hìnbọ̀ ọ̀rọ̀ yìí, àwọn ẹranko àti àwọn ẹyẹ mu ọtí yó, wọ́n bẹ̀rẹ̀ sí ṣe réderède, Àjànàkú bẹ̀rẹ̀ sí wó igi lulẹ̀, kìnnìún bẹ̀rẹ̀ sí pa àwọn ẹranko, Kọ̀lọ̀kọ̀lọ̀ pa ọ̀kan nínú àwọn àgbébọ̀, Àṣádì ń lé àwọn ẹyẹ kiri. Níkẹhìn inú bí ọkọ ìyàwó ó sì lé gbogbo wọn lọ. |
| 44 |
Púpọ̀ nínú àwọn wọn-ọnnì ni ó dà bí ènìyàn gan-an bẹ́ẹ̀ ni ọba Igbó Olódùmarè pàápàá kò yàtọ̀ sí ìwọ àti èmi. Síbẹ̀síbẹ̀ àwọn mìíràn kò bá ènìyàn mu, àwọn wọ̀nyí sì ṣe fáàrí gẹ́gẹ́ bí ipò wọn. Ọsányìn ẹlẹ́sẹ̀-kan kò gbàgbé ẹsẹ̀ kan náà, nítorí ó wọ bàtá dáyámọ́ǹdì sí i. |
| 45 |
Àwọn ẹbọra kò jẹ́ fi àwo ẹlòmíràn jẹun. Olúkúlùkù ni ó mú àwo tirẹ̀ ti ilé wá, tí ó mú ṣíbí tí ó sì mú ife. Nígbà tí wọ́n máa padà àṣá álẹ́, wọ́n fi àwọn nǹkan iyebíye wọn-ọnnì ta bàbá mi lọ́rẹ. Ọ̀rọ̀ náà dùn nínú Igbó Olódùmarè, nítorí ẹbọra mu ọtí yó, wọ́n sì ń jó bí wọ́n ti lè jó mọ. |
| 46 |
Nígbà tí ó di òwúrọ̀ ọjọ́ kejì, bàbá mi jí ní kùtùkùtù ó lọ dúpẹ̀ lọ́wọ́ rẹ̀. Nígbà tí ó rí ọba, ó dọ̀bálẹ̀ gbalaja, ó ní, Kábíyèsí, ki Ọlọ́run bùn yín lẹ́mìí, kí Èdùmàrè jẹ́ kí ẹ pẹ́ ní orí ilẹ̀ ayé. Ikú kò ní pa yín, àrùn kò ní gbé yín dè, ẹ óò gbó ẹ óò tọ́, ẹ ó ṣe baba wa pẹ́ títí. |
| 47 |
Mo fẹ́ kí ẹ mọ̀ pé ohun gbogbo tí ẹ ṣe wọn-ọnnì, èmi kọ́ ni ẹ ṣe é fún, ẹ ṣe fún Ọlọ́run Ọba. Ó dá mi lóju'pé bí òṣìkà ti ń bọ̀ wáá kèrè ìkà, bẹ́ẹ̀ náà ni ẹni rere ń bọ̀ wáá jèrè ohun rere. Mo mọ nǹkan tí ẹ ṣe fún mi, èrè yín sì ń bẹ ní ọwọ́ Ẹlẹ́dàá ohun gbogbo, àǹfààní yín ń bọ̀ láti ọ̀run alákeji. |
| 48 |
Ìdí ọ̀rọ̀ mi rèé: ìwọ olówó-ayé, o dìde ni kùtùkùtù, nínú òtútù yìí, ó wá sí ilé mi, o jókòó, o bẹ̀rẹ̀ si yẹ́ mi sí, o kò wò mi bi ẹrú, o kò wò mí bí ìwọ̀fà, o kò wí pé kí ni arúgbó kùjọ̀ù yìí máa ṣe: ṣùgbọ́n kàkà bẹ́ẹ̀, o bẹ̀rẹ̀ sí sọ̀rọ̀ rere nípa mi: o ṣe é púpọ̀; ẹni tì ó máa moore ni ọ́. |
| 49 |
Bí kò bá jẹ́ pá àwọn ọmọ aráyé ń fi ara da ibànújẹ́ ni, ojoojúmọ́ nì wọn ìbá máa pa ara weọn. Olódùmarè fẹ́ràn ènìyàn ṣùgbọ́n àwọn ènìyàn a máa fi ìwà wọn pín ara wọn ní ìyà sí Ọlọ́run Ọba, bẹ́ẹ̀ ni ẹlẹ́ṣẹ̀ kì í lọ ní ájìyà, ẹ̀ṣẹ̀ àwọn ará ayé kò jẹ́ ki ayé dùn mọ́ wọn. |
| 50 |
Báyìí ni ọba náà sọ fún bàbá mi, bàbá mi náà sì dúpẹ́ bí ó ti yẹ kí ó ṣe, ó tún ṣe ìlérí pẹ̀lú pé òun yóó lọ si ilé kí òun fi ìmọ̀ràn náà síwájú ìyàwó òun, ìgbà tí àwọn bá jọ rò ó tán òun yóò wáá mú èsì fún ọba, lẹ́hìn èyí, wọ́n kí ara wọn ọba wọ inú iyẹ̀wù, bàbá mi náà sì bọ́ sí ẹ̀hìn òde. |
| 51 |
Olódùmarè ni o ń kọ́ ọba Igbó Olódùmarè ní ọgbọ́n, kò jẹ́ hùwà bí aláìgbọ́n kí ó máa wá ohun ìkọ̀sẹ̀ sí àlejò lẹ́sẹ̀ nítorí òun ti mọ eléyìí wí pé ìlá tí kò fẹ́ràn àlejò ń ṣe ara rẹ̀ ní ìjàǹbá, ó sì rọrùn fún ọmọ ọlọ́dúnmẹ́ta kí ó ṣe alága ìgbìmọ̀ ìlù ju kí ìlú tí ó kórìíra àlejò ní ìlọsíwájú. |
| 52 |
Bí ẹnikẹ́ni bá wá mi dé ilé, wí fún olúwaarẹ̀ pé mo yára bọ́ sí ẹ̀hìn odi. ' N kò rìn jù bẹ́ẹ̀ lọ nígbà tí mo dé apá kan nínú Igbó Olódùmarè tí ó yà mí lẹ́nu gidigidi, nítorí níbẹ̀ ni àwọn igi kò ti ní gbòǹgbò ṣùgbọ́n síbẹ̀ ti wọ́n dúró ṣanṣan tí ewé wọ́n sì dúdú mirinmirin. |
| 53 |
Nígbà tí mo dé inú igbó yìí n kò rí nǹkankan rárá, n kò rí ẹranko bẹ́ẹ̀ n kò sì rí ẹyẹ, ọ̀kẹ́rẹ́ kò tilẹ̀ gun igi kọjá lójú mi. Mo rìn títí n kò rí nǹkan kan. Nígbà tí ó ṣe, atẹ́gùn bẹ̀rẹ̀ sí fẹ́, gbogbo àwọn iggi tí kò ní gbòǹgbò wọn-ọnnì sì ń fi orí balẹ̀ wọ́n tún ń dìde. |
| 54 |
Ọ̀ràn náà le gidigidi, bí kò sí àánú Ẹlẹ́dàá mi ni, igi ìbá ti dá pa mí - Ọlọ́rùn tóbi lọ́ba. Nígbà tí ó oẹ́díẹ̀ ọ̀kan nínú àwọn igi gíga wọn-ọnnì forìbalẹ̀ lẹ́bàá ọ̀dọ̀ mi mo yára jókòó sí orí rẹ̀ kì ó tóó dìde, ìgbà tì atẹ́gùn sì tún fẹ́ tí ó dìde tán tèmi ti igi náà ni a dìde. |
| 55 |
Bẹ́ẹ̀ ni igi náà ga, bí ènìyàn bá ń wò mí ní ìsàlẹ̀ n kò ju kékeré lọ. Inú mi kọ́ dùn nígbà tí mo dé òkè lọ́hùn-ún nítorí mo rí gbogbo àgbègbè ibẹ̀ kedere, ewéko gbogbo dúdú mirinmirin, àyíká náà sì lẹ́wà gidigidi. Ṣùgbọ́n nígbà tí ó pẹ́ dípò ayọ̀ ẹkún ló yẹ kí n máa sun. |
| 56 |
Nítorí n kò lè bẹ́ láti orí òkè gíga sí ilẹ̀, bí mo bá ṣe èyínì àti apá àti ẹsẹ̀ mi ni yóò yún wómúwómú. Bẹ́ẹ̀ ni igi náà ga tó bẹ́ẹ̀ ara rẹ̀ sì dán tó bẹ́ẹ̀ tí kò sí ẹni tí ó lè sọ̀kalẹ̀ fún ara rẹ̀ rárá. Eléyìí mú ìrònú bá mi mo sì bẹ̀rẹ̀ sí kábàámọ̀ ara tí ó ré mi tí mo fi hu irú ìwà òmùgọ̀ bẹ́l. |
| 57 |
Ibi tí mo tí ń ronú yìí ni mo ti rí àgbọ̀nrín kan tí ó ń kọjá lọ mo sì ké sí i mo ní, Àgbọ̀nrín ò, jọ̀wọ́ yọ mí nínú ìhámọ́ yìí o. Igi ló ṣubú lulẹ̀ tí mo jókòó lé orí igi àfi ìgbà tí atẹ́gùn fẹ́ tí igi tí ó ṣubú lulẹ̀ dìde, ìdì rẹ̀ náà sì ni eléyìí tí ìwọ fi rí mi tí mo lé téńté lórí igi. |
| 58 |
Ó wí báyìí pé: 'Ìwọ ẹni tí ń bẹ lórí igi, àánú rẹ ṣe mí jọjọ; ṣùgbọ́n kò sí nǹkan tí mo lè ṣe fún ọ. Àwa àgbọ̀nrín kì í gun igi nítorí àwa yàtọ́ sí ejò àti ọ̀kẹ́rẹ́, bẹ́ẹ̀ni àwa kò bá ọ̀bọ àti ìjímère mu. Ìbá jẹ́ pé mo lè gún òkè ni, èmi ìbá lọ ní ti eléyìí ná kí n tóó padà wáá ṣe ìrànlọ́wọ́ fún ọ. |
| 59 |
Mo sì tún dáhùn mo ní, Èni ọmọ ènìyàn ní ń pè ọ́ lórí igi, mo fẹ́ kí o ṣe ìrànlọ́wọ́ fún mi kí n lè tètè kúrò níbi tí mo lé téńté sí lórí igi. Ẹ̀fúùfù ló fẹ́ tí igi ṣubú lulẹ̀ tí mo jókòó, àfi ìgbà tí ẹ̀fúùfù kò fẹ́ mọ́ tí igi dìde mọ́ mi ní ìdí tí mo sì bá igi lọ sí òkè tí àti padà di ìṣòro fún mi. |
| 60 |
Ṣùgbọ́n bí mo ti rí ọ nísisìyí, ọkàn mi balẹ̀, nítorí ta ni ẹranko náà nínú igbó tí yóò wí pé òun kò mọ ìwọ, ọ̀gbẹ́ni ehoro? Ìwọ kò dà bí àwọn ẹlòmíràn tí ojú-inú wọ́n ti fọ́, nítorí bí ojú inú bá ti fọ́ bi olúwaarẹ̀ tilẹ̀ ń ṣe ibi kò ní i ríran rí i pé ibi ni òun ń ṣe. |
| 61 |
Ó dáhùn ó sì wí pé: Ọ̀rọ̀ tí o sọ rọ̀ bí ọ̀gẹ̀dẹ̀ pupa kò fẹ́ èsì tí ó le bí òkúta dídán inú omi. Ọ̀rọ̀ rẹ wù mí, ìwọ ọkùnrin yìí, bí kò bá sí ṣe iṣẹ́ tí wọ́n rán mi ni, èmi ìbá dúró tì ọ́ níhìn-ín, èmi ìbá sì sa ipá dé góńgó, èmi ìbá rí i pé ìwọ sọ̀kalẹ̀ níbi tí ìwọ dúró téńté sí lórí igi. |
| 62 |
Ṣùgbọ́n ẹ̀fúùfù náà yóò lágbára gidigidi, nítorí bí àwọn igi ti ń fi orí balẹ̀ náà ni wọn óò tún máa dìde. Jọ̀wọ́ ṣọ́ra kí igi má baà gbá ọ lórí, kí igi má baà lù ọ́ ní ìpàkọ́, kí egungun orí rẹ má baà fọ́, ki ìmùdùnmúdùn orí rẹ má baà jáde, kí ìwọ má baà ṣe bẹ́l di èrò ọ̀run. |
| 63 |
Pẹ̀lẹ́ o, èkúté, bá mi kí àwọn ará ilé rẹ; nìgbà tí mo bá sọ̀kalẹ̀ tán, n ó wáá mọ ihò rẹ, ṣùgbọ́n bí n kò bá sì lè sọ̀kalẹ̀ mọ́, a jẹ́ pé a lè ṣàìtáun rí ara wa mọ́ o. ' Nígbà tí mo parí ọ̀rọ̀ mi tán, èkúté mú ọ̀nà rẹ̀ pọ̀n, ó ń wá óunjẹ òòjọ́ rẹ̀ lọ, ó sì wáá ku èmi, mo lé téńté s'orí igi. |
| 64 |
Kò pẹ́ púpọ̀ tí mo ń simi yìí mo bẹ̀rẹ̀ sí gbọ́ ìró bọ̀ lẹ́hìn mi nígbà tí mo sì wo ibẹ̀ mo rí onírúurú ẹranko, wọ́n ń ti ìpàdé bọ̀ wọ́n sì kọjú sí apá ọ̀dọ̀ mi, ẹ̀rù bà mí gidigidi n kò sì tó ẹni tí ń yìnbọn si èyíkéyì nínú wọn, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ẹranko alágbára ní ń bẹ nínú wọn. |
| 65 |
Ibi tí mo ti ń sá kiri yìí ni mo ti rí abẹ̀ ìtàkùn ńlá kan tí ó kún fún ewé, tí ó ní oríṣiríṣi ìpàǹtí, tí ó dà bí awùsá tí ó si rí rẹ̀gẹ̀jìrẹ̀gẹ̀jì. Mo ki orí bọ́ inú ìpàǹtí yìí. Nígbà tí mo máa jáde, orí mi kún fún onírúurú ewé gbígbẹ, pẹ̀lú ẹ̀rún igi. Nígbà tí mo jáde tán, mo simi díẹ̀. |
| 66 |
N ó sọ ìba díẹ̀ ṣókí nínú ohun tí ojú mi rí nínú ọdún mẹ́ta yìí kí ó tóó di pè mo rí òye ọ̀ràn mi. Fún odidi ọdùn kan gbáko èèso igi ni mo fi ṣe pàtàkì oúnjẹ. Mo yìnbọn títí ẹ̀tù fi tán ni àpò mi ṣùgbọ́n àwọn ẹran tí mo rí pa ní àkókò tí ẹ̀tù wwà ṣe mí lóoore gan-an ni. |
| 67 |
Inú ihò kan báyìí ni mo fi ṣe ilé; nígbà tí ó sì pẹ́ díẹ̀ tí mo ti ń gbé inú ihò náà mo tún un ṣe dáadáa mo sì ṣe onírúurú yàrá sí í. Mo ṣe ibùbùn lọ́tọ̀. Mo wá ewé wẹẹrẹ mo kó o jọ mo sì kó ọ̀pọ̀lọpọ̀ ewé títóbí mo fi bo ogunlọ́gọ̀ ewé wọn-ọnnì, mo fi eléyìí ṣe ìrẹ̀rí sí ibùsùn mi. |
| 68 |
Nígbà tí ó di oṣù kẹjọ ti mo dé inú igbó yìí, ẹ̀fúùfù ńlá kan fẹ́ lọ́jọ́ kan báyìí; ẹ̀fúùfù náà pọ̀ púpọ̀, ojú àwọsánmọ̀ sí kún fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìpàǹtí. Ibi tí mo ti ń wo òkè ni mo déédéé rí háhá àgbàdo kan tí ẹ̀fúùfù ń gbé kiri mo sì ń ṣe àkíyèsí ibi tí háhá àgbàdo náà yóó balẹ̀ si. |
| 69 |
Bẹ́ẹ̀ ni mo múra tí mo ṣán oko tí mo gbin àgbàdo mi kan yìí sí i. Nígbà tí ó ṣe, àgbàdo yìí hù, bí iré ó dàgbà ó sì yọ ọmọ, ó yọ ọmọ méjì ńláńlá. Nígbà tí wọ́n gbó n kò jẹ wọ́n mo tọ́jú àwọn àgbàdo ńlá méjì náà títí wọ́n fi gbẹ bẹ́ẹ̀ ni ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọmọ ló wà lára àgbàdo náà. |
| 70 |
Kò pẹ́ púpọ̀ tí mo ń yí igbó kiri tí òjò ńlá bẹrẹ̀ sí rọ̀ bẹ́ẹ̀ ni n kò ì tí ì dé ibùdó, mo sì sá pamọ́ si inú ihò kékeré kan. Ṣùgbọ́n òjò yìí pọ̀ gidigidi bẹ́ẹ̀ ni ẹ̀fúùfù ń fẹ́ kíkankíkan. Kò pẹ tí mo dé inú ihò yìí tí àgbàra òjò fi lé mi j'de tí mo sì tún sá sí ihò míràn. |
| 71 |
Nígbà tí ó pẹ́ díẹ̀, mo já sí ọgbà igi eléso kan tí ó kún fún onírúurú èèso dídùn irú èyí tí n kò tí ì rí jẹ láti ọjọ́ tí mo ti ṣìnà yìí. Mo rí ìbẹ́pẹ, ọsàn, ọpẹ òyìnbó, òòro, ọ̀gẹ̀dẹ̀ pupa, òroǹbó, àti ońirúurú èèso igi mìíràn tí ó ti orígun mẹ́rẹ̀ẹrìn ayé wá sí ilẹ̀ náà. |
| 72 |
Mo wò yíká bóyá ẹni kan ló ni àwọn igi eléso wọ̀nyí n kò sì rí nǹkan kan láti fi hàn mí pé ó wà ní ìkáwọ́ ẹnikẹ́ni. Ìgbà tí ó sì jẹ́ pé nǹkan abàmì ló kún inú Igbó Olódùmarè, mo ṣebí ọgbà náà wà níbẹ̀ láti máa fi tọ́jú àwọn tí ó bá ṣìnà sí inú igbó náà ni – mo bá bẹ̀rẹ̀ sí jẹun. |
| 73 |
Oorun yìí wọ̀ mi lára nítorí pé àárẹ̀ ti mú mi kí ó tóó di pé mo sùn, bí mo sì ti bẹ̀rẹ̀ sí lá àlá dídùn kan ni ẹnì kan déédéé jí mi. Ìgbà tí mo sì la ojú tí mo wo olúwaarẹ̀ mo rí i ó di ọmọkùnrin arẹwà kan tí ó wọ aṣọ funfun tí ó sì dé fìlà funfun tí ó sì wọ ṣòkòtò funfun oẹ̀lú. |
| 74 |
Òun náà tún dá mi lóhùn pẹ̀lú, ó wí pé: Baba tí ó ju baba ẹlòmíràn ni baba tí ó bí mi. Eléyìí tún mú kí èmi náà sọ̀rọ̀, mo ní, 'Bí baba tí ó bí ọ tilẹ̀ ju baba ẹlòmíràn, ssíbẹ̀ tí ọ kò ju baba tí ó bí mi, nítorí náà jọ̀wọ́ jẹ́ kí n mọ baba tí ó tóbí náà tí ó jẹ́ baba tí ó bí ọ. |
| 75 |
Àkókò yìí ni mo wáá bẹrẹ̀ sí ṣe iyèméjì bóyá mo tún lè ṣe nǹkan kan lórí ilẹ̀ ayé yìí mọ́; ọkàn mi rẹ̀wẹ̀sì púpọ̀, èrò burúkú burúkú gbogbo ló sì ń bọ́ sí inú mi, ó sì dà bí ẹni pé kí n tìkara mi pa ara mi. Ibi tí mo tí ń ronú báyìí ni mo ti wo iwájú tí mo rí òkúta ńlá kọ̀bìtì kan. |
| 76 |
Nígbà tí mo dé ibẹ̀ mmo rí ọ̀nà kékeré kan tí ó bá inú ihò òkúta náà lọ. Mo tẹ̀lée ọ̀nà yìí kí n baà wá àyè bòyá mo lè rí ibi fi orí pamọ́ sí, ṣùgbọ́n ìyàlẹ́nu ló jẹ́ fún mi wí pé wéré tí mo ti rìn tó bí ẹsẹ̀ bàtà mẹ́fà ni mo bá ara mi nínú ilé ńlá kan tí ó tóbi gidigidi tí ó sì lẹ́wà púpọ̀. |
| 77 |
Nígbà tí mo sì yí padà ǹjẹ́ kí n baà máa sálọ n kò rí ojú ibi tí mo bá wọ ilé náà mọ́, mo sáré síwá sáré sẹ́hìn n kò mọ èyí tí mo lè ṣe mo bá fi ara pamọ́ sí orígun kan nínú ilé náà wí pé kí kìnnìún náà máa bọ̀ kí ó kúkú pa mi jẹ. Ara kìnnìún náà jẹ́ idẹ ó ń dán yinrinyinrin ó sì lẹ́wà púpọ̀. |
| 78 |
Obìnrin náà sì fa ìwé ńlá kan yọ ó fi han kìnnìún yìí, àṣé ìwé àṣẹ tí ó ní èdìdì Ọlọ́run ni èyìínì, ìgbà tí ó fi eléyìí han ẹranko náà, ilẹ̀ mì tìtì, ilẹ̀ la ẹnu, kìnnìún idẹ nì sì bá inú ihò ilẹ̀ lọ. Nígbà tí kìnnìún yìí lọ tán, obìnrin nì wọ inú ilé tí mo wà, òun àti àwọn arẹwà ti wọ́n tẹ̀lé e. |
| 79 |
Ojú mi ti ń bá ọ kiri nínú ìrìnkiri rẹ. Nígbà ti ara mi kò sì gbà á mọ́ mo tọrọ àyè ní òde ọ̀run kí n baà wáá fi ojú gán-ánní rẹ. Lóòótọ́ àwọn ara ayé ni òye púpọ̀, ṣùgbọ́n kò sí ẹ̀dá náà ní òde ayé tàbí ni òde ọ̀run tí ó mọ ibi tí kọ́kọ́rọ́ ìfẹ́ ìyá sí ọmọ rẹ̀ wà àfi Ọlọ́run Ọba nìkan ṣoṣo. |
| 80 |
Ni ọjọ́ tí ẹnì kẹta bá ti bọ́ sí ààrin olúfẹ́ méjì ìfẹ́ náà yóò pín sí ọ̀nà ẹgbẹ̀ tàlélógún, ẹnikẹ́ni kò sì ní lè ṣà á jọ. Ìwọ ọmọ mi, má ṣe gbàgbé òótọ́-inú, ó lágbára ju òògùn lọ, òun ni àáké tí ènìyàn fi ń bẹ́ rìkíṣí, òun ni pàṣán tí ènìyàn fi ń so ìlara kọ́ sí orí igi. |
| 81 |
Àkàrà-oògùn ni a ó máa pe orúkọ rẹ̀, nítorí oṣó kò ní í lè jẹ ẹ́, àjẹ́ kò ní í lè rí i gbé ṣe, bẹ́ẹ̀ ni ẹlẹ́bọlóògùn kò ní í lè pa á lára. Ìwọ ọmọ mi, n kò ní í lè sọ ju èyí lọ, àwọn ọmọ ènìyàn a máa lo àkókò bí ẹni pé kò lè tán láéláé, ṣùgbọ́n ìṣẹ́jú kan ní ìlò tirẹ̀ ni òde ọ̀run. |
| 82 |
Báyìí ni ìyá mi sọ, nígbà tí ó sì parí ọ̀rọ̀ rẹ̀ tán, ó mú àkàrà ńlá kan fún mi, ó wí pé: wò ó àkàrà òde ọ̀run ni mo fún ọ nì, máa jẹ ẹ́ nínú ìrìnkèrindò rẹ, eléyìí dùn ju àkàrà àwọn ọmọ ènìyàn lọ, kò lè tán bí ó ti wù kí o jẹ̀ ẹ́ tó, ṣùgbọ́n lọ́jọ́ tí o bá padà dé ilé, n ó gba ìyókù lọ́wọ́ rẹ. |
| 83 |
Ìwọ ìyá mi, bíỌlọ́run kò ti fi ọ́ sílẹ̀ ni ayé bẹ́ẹ̀ náà ni kò ni i fi ọ́ sílẹ̀ ní ọ̀run. Bí iná bá kú a fi eérú bó ojú, n ó bo ojú rẹ dáradára; bí ọ̀gẹ̀dẹ̀ bá kú a fi ọmọ rẹ̀ rọ́pọ̀, n óò jẹ́ "Adérọ́pò" rere fún ọ; bí òṣùpá sì ti ń tàn káà kiri ayé bẹ́ẹ̀ ni n ó tan orúkọ rẹ káà kiri orílẹ̀-èdè ayé. |
| 84 |
Ìmọ̀ràn mi fún ọmọ ènìyàn ni èyí pé, kí olúkúlùkù tọ́jú òbí rẹ̀, ìba díẹ̀ ló lè ṣe bíi bàbá àti ìyá fún ni, ìgbà tí àwọn òbí bá ti fi ẹ̀hin sílẹ̀ tán, ó ku olúwaarẹ̀ pẹ̀lú Ọlọ́run. Nítorí náà, nígbà tí àwọn òbi wa bá wà láyé, ẹ jẹ́ kí á máa tẹ́jú wọn, kí wọn kí ó gbó, kí wọn ki ó tọ́ fún wa. |
| 85 |
Ìbátan mi ni òun í ṣe ni ìdí ìyá mi. Bàbá obìnrin náà lówó gidigidi àti kékeré ni wọ́n sì ti fi àkẹ́jù ba Àrùn jẹ́ níwọ̀n ìgbà tí kò sì ti sí ẹni tí ó lè fẹ́ ẹ láàárin àwọn ọmọ ènìyàn, iwin kan ni ó fẹ́ ẹ tí ó gbé e lọ sí òde ọ̀run. Ṣùgbọ́n ìwà rẹ̀ burú tó bẹ́ẹ̀ ó sì dá rìkiṣí sílẹ̀ ní òde ọ̀run. |
| 86 |
Èyí tí ó kọ́ yà mí lẹ́nu ni èyí pé, ojú ọ̀nà ilé Ikú kún fún ẹ̀jẹ̀ gbogbo, àwọn ewéko tí ó sì wà lójú ọ̀nà kún fún ẹ̀jẹ̀ pẹ̀lú, síbẹ̀síbẹ̀ Bab-onírùngbọ̀n ń tẹ orí ẹ̀jẹ̀ náà lọ láìbìkítà, 'rùngbọ̀n rẹ̀ sì bẹ̀rẹ̀ sí pa mí lẹ́rìn-ín bí ó tí ń wọ́lẹ̀ guruguru, tí ó ń la inú ẹ̀jẹ̀ lọ. |
| 87 |
Ikú ń bọ̀ lọ́dọ̀ wa. Bab-onírùngbọ̀n àti èmi náà sì ń tọ̀ ọ́ lọ. Bígbà tí a pàdé rẹ̀ ó kí Baba-onírùngbọ̀n ṣùgbọ́n kò kí mi. Lẹ́hìn èyí, ó yípadà ó ń bá ọ̀nà ilé rẹ̀ lọ, àwa náà ń tẹ̀lé e, bẹ́l ni òun àti Baba-ońrùngbọ̀n ń sọ̀rọ̀ bí wọ́n tí ń lọ, wọn kò sì sọ̀rọ̀ sí mi. |
| 88 |
Ní oókan-àyà rẹ̀ ni wọ́n kọ àkọlé yìí sí: 'Ọkàn olódodo balẹ̀ bí ọkàn ẹni tí kò hùwà ìbàjẹ́ sí ọmọ nìkejì, tí kò sì ṣe ohun ìkọ̀kọ̀ pamọ́ sí ọwọ́ ẹni ẹlẹ́ni, ọkan olódodo funfun gbòò, ara rẹ tutù bí ara ewéko etí omi, olódodo dúró gbọnin bí òkè ńlá. Èyí èkeje wà nínú ipò tí ó ba ni lẹ́rù gidigidi. |
| 89 |
Ìgbà tí ó tún ṣe, àfi bí mo tti ri omi gbígbóná tí ó ń rọ́ láti òkè lu ọkùnrin náà tí ara rẹ̀ sì bó fẹ́lẹfẹ̀lẹ; bí omi yìí sì ti ddáwọ́ dúró ni ẹ̀wọ̀n kan wá láti òkè tì ó dè é, inú èyí ni a sì fi í sí títía fi jáde nínú ilé ẹ̀dá tì kò ní ìtìjú, Ikú ẹni tí ń gbé agbedeméjì ayé òun ọ̀run. |
| 90 |
Àná yìí náà ló dé ọ̀dọ̀ mí, láti ìgbà tí ó sì tí dé ọ̀dọ̀ mi yìí ńkọ́, òun ní mo ti ń ṣe àkíyèsí wí pé gbajúmọ̀ ènìyàn ni, bí a bá tilẹ̀ wí pé kí á sọ̀rọ̀ nípa ọkùnrin náà tó bí ó ti níláárí ni, a kò bá tí wí pé igba ojú ni ó mọ̀ ọ́n mọ́, bẹ́ẹ̀ ni a kò bá pé ẹgbẹ̀ta ojú ni pẹ̀lú. |
| 91 |
Èyí ẹ̀kẹta jẹ́ ońwàpẹ̀lẹ́ ènìyàn, ṣùgbọ́n baba tíó bí baba rẹ̀ burú ju májèlé lọ, bẹ́ẹ̀ ni Ẹlẹ́dàá tí ṣe ìlérí náà pé, òun kò nì ṣàìbẹ ẹ̀sẹ̀ baba wò lára ọmọ títí dé ìran kẹta àti ẹ̀kẹrin nítorí ẹni tí ó bá ń hùwà tí ó fẹ́, ọmọ olúwaarẹ̀ ń bọ̀ wáá jèrè ìwà náà lẹ́hìn ọ̀la. |
| 92 |
Kíyèsí i ìwọ rí ìyyà tíóń jẹ ọkùnrin náà nínú ilé mi, má ṣe rò pé ìkàni a ń ṣe sí i nì, nítorí nígbà tí ọkùnrin yìí wà ní òde ayé, tí ó wà ní ipò giga, ó ti pàṣẹ kí wọ́n bẹ́ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn lórí, kí wọ́n ṣá ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn lọ́gbẹ́, kí wọ́n fi ìyà búburú jẹ ogunlọ́gọ̀ àwọn ọmọ ènìyàn láìníddìí. |
| 93 |
Báyìí ni ẹbọra ńlá náà sọ̀rọ̀ fún wa, Ikú, ẹ̀dá tíkò ní ìtìjú ẹnikẹ́ni, tí kò jẹ̀ wí pé ènìyàn ńlá ni èyí òun kò ní í mú un lọ, ẹni tí ilẹ̀ rẹ̀ ń bẹ lagbedeméjì ayé òun ọ̀run. Kí ó tóó parí ọ̀rọ̀ rẹ̀ ọkàn mi ti balẹ̀ díẹ̀ mo sì pinnu àti sọ̀rọ̀ rere fún un kí n baà lè rí ọ̀nà jáde. |
| 94 |
Mo dáhùn, mo wí pé: Ìwọ ẹbọra pàtàkí, Ikú, ẹni tí ilé rẹ̀ ń bẹ lágbedeméjì ayé òun ọ̀run, mo dúpẹ́ lọ́wọ́ rẹ. A fún ọ láṣẹ lórí ohnu gbogbo nínú ayé, lórí ohun alààyè gbogbo. A fún ọ láṣẹ lórí ọba àri àwọn ọmọ aládé, lórí olówó àti tálákà, lórí oníṣègùn àti lórí adáhunṣe. |
| 95 |
Mo wi fún ọ̀rẹ́ mi wí pé: Ìwọ ọ̀rẹ́ mi ọ̀wọ́n, bí o bá tún rí ẹsẹ̀ mi ní ilé aládùúgbò rẹ̀ yìí mọ̀, wí pé bàbá mi kọ́ ló bí mi. Baba-onírùngbọ̀n náà sì dá mi lóhùn, ó ní, 'Bí ó ti wù kí ó sí ṣáá mo rò pé o kò ní ṣàìdé ibẹ̀ lọ́la, nítorí pé ó ti ṣe ìlérí fún un ó sì yẹ kí o mú ìlérí rẹ ṣẹ. |
| 96 |
Jẹ́ kí n sọ fún ọ, mo ti ń pérò nínú ara mi nísisìyí láti se àsè ńlá kan láti fi ṣe àjọyọ̀ nítorí rẹ, kí n sì pe àwọn ẹbọra Igbó Olódùmarè sì ibi àsè náà, mo sì tànmọ́ọ̀ lọ́kàn mi láti fi ikú jẹ alága, àti láti fi àrùn jẹ igbá kejì rẹ̀, kí n sì fi ìwọ sí ipò ẹni í ń ṣe ọdún láàrin wọn. |
| 97 |
Nígbà tí a dé ilé mo pinnú láti bẹ̀ ẹ́ mo sì bẹ̀ ẹ́ dára-dára, mo wí pé n kò ní í lè padà dé ilé Ikú mọ́ àri pé kí ó jọ̀wọ́ bá mi ṣe ọ̀nà rẹ̀ tí n kò ní í fi tún padà lọ mọ́. Lẹ́hìn èyí, Baba-onírùngbọ̀n fi èsì fún mi, èsì rẹ̀ náà sì kún fún mi, èsì rẹ̀ náà sì kún fún ọgbọ́n gidigidi. |
| 98 |
Nígbà tí mo jẹun òórọ̀ tán lọ́dọ̀ Baba-onírùngbọ̀n lọ́jọ́ kejì yìí mo wí fún un kí ó jẹ́ kí á lọ sí ilé Ikú kí á tóó dáwọ lé ohunkóhun ní ṣíṣe òun náà sì gbà sí mi lẹ́nu. Nígbà tí a dé ọ̀hún a kò bá ẹbọra náà ní ilé ṣùgbọ́n a ránńṣẹ sílẹ́ dè é wí pé bí ó bá padà dé ilé ki wọ́n jíṣẹ́ wa fún un. |
| 99 |
Nígbà tí ó sì sọ èyí fún mi tán, inú èmi náà dùn, mo jókòó dáadáa mo wí fún ọ̀rẹ́ mi tuntun yìí pé mo tẹ́tí sílẹ̀, kí ó máa bá ọ̀rọ̀ lọ. Ọkùnrin náà sì bẹ̀rẹ̀ sí ọ̀rọ̀ rẹ̀, ó wípé: Láì-ṣe-àní-àní, kò ní ṣáìyà ọ́ lẹ́nu bí o ti ṣe déédéé bá mi nínú igbó yìí nígbà tí o dé ọ̀dọ̀ mi ní ìjẹta. |
| 100 |
Èmi tí ìwọ ń wó yìí jẹ́ apá kan ènìyàn àti apá kan iwin. Nítorí kí ni ńkọ́? – Nítorí ènìyàn ni bàbá mi, ọdẹ ni òun si í ṣe pẹ̀lú, lákòókò igbà tí mo ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí, ọjọ́ pẹ́, ṣùgbọ́n bàbá mi ló gbójú jù nínú gbogbo àwọn ọdẹ inú ayé lákòókò tí wọ́n bí mi. Ìyá mi kì í ṣe ènìyàn rárá, iwin ni. |
| 101 |
Ní ayé ìgbàànì àwọn obìnrin gbọ́ ju ti ayé ìwòyí lọ, nítorí wọn kì í fẹ́ ọkùnrin nítorí fáàrí ọkùnrin, wọn kì í fẹ́ ẹ nítorí ẹwà rẹ̀ nìkan, ṣùgbọ́n wọn a máa fẹ́ ẹ bí ó bá jẹ́ alágbára ọkùnrin, bí ó bá ní ìfẹ́ ìjìnlẹ̀ tí ko lè ṣá, bí ó bá sí mọ nǹkan títọ́ ní àti nǹkan yíyẹ ní yiyẹ. |
| 102 |
Lọ́jọ́ kan, nígbà tí mo fi wà láàrin àwọn ọmọ ènìyàn, ọkùnrin kan wà lẹ́bàá ilé wa. Ọkùnrin náà tálákà púpọ̀ ó sí ní ìyàwó kan. Ìyàwó yìí fẹ́ràn ọkọ rẹ̀ púpọ̀, títí wọ́n sì fi wà nínú ìpọ̀njú yìí kò fi ọkọ rẹ̀ sílẹ̀ lọ́jọ́ kan. Nígbà tì ó ṣe, ọkùnrin olówó kan pinnu láti ran tálákà yìí lọ́wọ́. |
| 103 |
Olówó náà ní ilẹ̀ kan tí kún fún igi ọ̀pẹ. Ó pe ọkùnrin yìí ó sì bá a ṣe ètò wí pé kí ó máa dá ẹmu lórí ọ̀pẹ wọ̀nyí, nígbà tì í bá dá ẹmu náà tán tí ó tà á, kí àwọn jọ máa pín owó tí ó bá ti ibẹ̀ jáde ní dọ́gbadọ́gba. Ó fún tálákà yìí ní owó tí yóó fi ra akèǹgbè àti gbogbo nǹkan fífí dá ẹmu. |
| 104 |
Inú ọkùnrin yìí dùn ó sì múra lọ́jọ́ kan ó lọ sí oko náà ó dá ẹmu ó sì so àwọn akèǹgbè wọn-ọnnì mọ́ orí ọ̀pẹ nírètí pé nígbà tí ó bá di ọjọ́ kejì tí òun bá dé òun óò bá ẹmu nínú àwọn àkèǹgbè wọn-ọnnì òun óo sì tà á, òun àti olówó náà yóó jọ pín owó tí ó bá ti ibẹ̀ wá ní dọ́gbadọ́gba. |
| 105 |
Ọkùnrin yìí tún wá ọ̀nà míràn ó rí owó ó tún ra àwọn akèǹgbè míràn ó sì pinnu láti rí nǹkan tí ó ń fọ́ akèǹgbè òun, nígbà tí ó dá ẹmu tán kò lọ sì ilé, ó gun orí igi kan lọ ó ń wo nǹkan tí yóó ṣẹlẹ̀ sí àwọn akèǹgbè òun, ó dúró títí ilẹ fi ṣú kò rí nǹkan kan òun náà kò sì lọ. |
| 106 |
Òṣùpá dà bí ọ̀sán, wọ́n sáré títí ilẹ̀ fi mọ́ síbẹ̀ ọkùnrin náà kò padà ó ń lé e lọ ó sì lé e títí wọ́n fi dé ibi ẹsẹ̀ òkè kan, ọkùnrin yìí tún tẹ̀lé e, bí ó ti gun òkè yìí dé orí lọ́hùn-ún tán, ọkùnrin yìí bá ara rẹ̀ láàrin ońiruurú ẹranko gbogbo inú ayé yìí wọ́n wà nínú ìgbìmọ̀ wọn. |
| 107 |
Nígbà tí ó yọ sí ibẹ̀, abàmì ẹ̀dá náà ṣubú lulẹ̀ sí ààrin àwọn ẹranko wọ̀nyí ọkùnrin náà sì dúró pẹ̀lú ìbẹ̀rù láàárin wọn. Kìnnìún ọba ẹranko bínú gidigidi nítorí ìbànújẹ́ ní ó jẹ́ fún wọn láti rí ènìyàn tí í ṣe ọ̀tá ẹranko inú igbó láàrin wọn. Ọba yìí paa á láṣẹ pé kí wọ́n pa ọkùnrin náà. |
| 108 |
Nítorí èyí ẹsẹ̀ kan náà nì wọ́n pa àgbọ̀nrin olè tí ó ń gun orí ọ̀pẹ kiri. Àánú ọkùnrin yìí ṣe àwọn ẹranko wọn-ọnnì, nígbà tí wọ́n sí ronú ohun ti wọn ìbá ṣe fún un títí tí wọ́n kò mọ̀ ọ́n, wọ́n fún un ní agbára àti gbọ́ ohhùn àwọn ẹyẹ àti àwọn ẹranko bí wọ́n bá ń sọ̀rọ̀ sí ara wọn. |
| 109 |
Ṣùgbọ́n wọ́n pa á láṣẹ wí pé ọkùnrin náà kò gbọdọ̀ sọ fún ẹnikẹ́ni pé òun gbọ́ èdè ẹyẹ àti ti ẹranko àti pé ní ọjọ́ tí ó bá fi ìdí àṣírí náà han ọmọ ènìyàn ni yóò kú. Bẹ́ẹ̀ ni ọkùnrin yìí padà wá sí ilé pẹ̀lú ẹ̀bùn ńlá yìí tí ó sì ń bá ìyókù ìgbésí ayé rẹ̀ lọ láì fi ìdí àṣírí náà han ẹnikẹ́ni. |
| 110 |
Nígbà tí ó sì ti parí ọ̀rọ̀ rẹ̀ ni àwọn ọmọ náà ti kúrò ní ibi tí wọ́n ti ń ṣiré, wọ́n tẹ̀lé ìyá wọn wọ́n ń wá oúnjẹ òójọ́ wọn lọ. Bái àwọn adíẹ̀ wọ̀nyí ti lọ tán ni ọkùnrin náà mú ọkọ́ tí ó mú àáké tí ó gbé àwọn ohun èlò tí ènìyàn lè fi wwa ilẹ̀ tí ó sì bẹ̀rẹ̀ sí wa ilẹ̀ ibẹ̀ lọ. |
| 111 |
Òun náà lọ sí ilé, ó kó gbogbo ìní rẹ̀ jọ, ó fi wọ́n fún ìyàwó tí ó kọ́ ní tí í ṣe ìyáálé fún oníkúpani obìnrin ọmọ-ọba nì, ó múra láti kú. Nígbà tí ó di ọjọ́ ikú rẹ̀, gbogbo ìlú pé láìku ẹnì kan ṣoṣo. Gẹ́gẹ́ bí àsà ìlù náà, wọ́n fún un ni àyè kí ó bá àwọn ará ìlú sọ̀rọ̀ kí ó tóo'kú. |
| 112 |
Ó sọ̀rọ̀ bí òun ti jẹ́ tálákà tẹ́lẹ̀ rí, tí tálákà òun pọ̀ tó bẹ́ẹ̀ tí òun kò ní ju ìbàǹtẹ́ nínú ayé, tí ìyàwó òun kò ní ju yẹ̀rì lọ, tí owó ọwọ́ òun kò ju tọ́rọ́ lẹ́ẹ̀kan ṣosọ, tí òun kì í sùn lóru nítorí ìrònú, tí ọkàn òun kì í balẹ̀, tí oúnjẹ òun kò níláári, tí ara òun gbẹ bíi igi. |
| 113 |
Ó sì tún wáá sọ bí ó tí jẹ́ pé ọ̀rọ̀ àwọn èkúté tí òun ń gbọ́ ni ó mú kí òun rẹ́rìn-ín tí ó sì di pé ìyàwó òun wí pé òun ń bú òun. Bí ọkùnrin yìí tí parí ọ̀rọ̀ wọ̀nyí, ó ṣubú lulẹ̀ ó sì kú. Ìwọ ọ̀rẹ́ mi, nígbà tì ọkùnrin náà kú tán, wọ́n mú obìnrin nì, wọ́n sì so ó kọ́ sí orí igi. |
| 114 |
Àwọn ẹlòmíràn á fi owó fẹ́ ikú wá ilé wọ́n á wí pé àwọn fẹ́ obìnrin, àwọn ẹlòmíràn a fi owó fẹ́ gbèsè wọ́n á wí pé àwọn fẹ́ ìyàwó, àwọn ẹlòmíràn á ti ìtirí wọ̀bìà wọn a sọ ìfẹ ìyàwó pàtàkì nù. Ọ̀rọ̀ ìyàwó kìí ṣe ọ̀rọ̀ ṣiréṣiré, ohun tí ó bá ilé ẹni lọ kúrò ní ọ̀rọ̀ yẹpẹrẹ. |
| 115 |
Nígbà tí mo wí báyìí tán ọkùnrin náà tún ń bá ọ̀rọ̀ rẹ̀ lọ, ó ní, Olówó-ayé, àwọn igi méjì tí iwọ rí wọn-ọnnì ènìyàn ni wọ́n jẹ́ rí. èyí tí ó dàgbà jù nínú àwọn méjèéjì ni ọmọkùnrin, èyí èkejì jẹ́ ọmọbìnrin. Àwọn méjì yìí fẹ́ràn ara wọn dé góńgó wọ́n sì ń fẹ́ láti fẹ́ ara wọn kí wọ́n di tọkọtaya. |
| 116 |
Bí èyí ọmọbìnrin wọn bá gbé etí sí ẹnu ihò ní iyàrá tiẹ̀ ọmọkùnrin a máa sọ̀rọ̀ sí i lódì kejì, bí ọmọkùnrin bá gbé èti sí ẹnu ihò ni yàrá tirẹ̀ ọmọbìnrin a máa sọ̀rọ̀ sí i láti ọ̀hún wá. Ọ̀rẹ́ mi, èmi ni mo wí fún ọ, kò sí bí olùfẹ́ méjì ti lè wà kí wọ́n máà ní ìṣòro kan láàárin wọn. |
| 117 |
Ìfẹ́ kì í rìn láì ní ìkọ̀sẹ̀ díẹ̀ ṣùgbọ́n ìfẹ́ pípé a máa sọ òkè di pẹ̀tẹ́lẹ̀, a máa rìn láàrin ẹ̀gún láìbìkítà, a sì máa sáré tete láàárin kòtò àti gegele. Bẹ́ẹ̀ ni àwọn méjì wọn-ọnnì pinnu àti sá kúrò ní ilé kí wọ́n lọ sí ìlú mìíràn ki wọ́n baà jọ máa gbé gẹ́gẹ́ bí ìfẹ́ ọkàn wọn. |
| 118 |
Ṣùgbọ́n kò pẹ́ tí ó dúró báyìí tí ó rí kìnnìún kan tí ó ń bọ̀, nígbà tí ó sì rí i ó sálọ fi ara pamọ́ sí inú ihò òkúta kan ṣùgbọ́n aṣọ rẹ̀ kan bọ́ sílẹ̀ nibi tí ó ti ń sálọ. Nígbà tí kìnnìún yìí dé ibi ti aṣọ yìí wà ó fi imú rùn ún, ó fi ẹnu rẹ̀ yí i, ẹ̀jẹ̀ sí bá aṣọ náà lára bálabála. |
| 119 |
Ìtàn ikú wọn yìí gba ayé kan lákòókò náà Ọlọ́run Ọba sì yí àwọn méjèèjì padà sí igi méjì tí ìwọ ń wò ní, tí ewé wọn tutù bí ọ̀gẹ̀dẹ̀ etí odò tí òdòdó orí wọn sì ń mú òórùn d'; idùn jáde. Olódùmarè ti fi àwọn ẹ̀dá ọ̀run méjì sí ìdí igi wọn-ọnnì kí wọ́n máa ṣọ́ ibẹ̀ kí ohunkóhun máa baà pa wọ́n lára. |
| 120 |
Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọmọbìnrin a máa kọ etí dídi sí àwọn ìbátan wọn ńigbà tí ìfẹ́ bá ru bò wọ́n lójú bí omi gbígbóná ti ń ru bo èlùbọ́. Ó yẹ kí ọmọdékùnrin àti ọmọdébìnrin máa la ojú wọn sílẹ̀ dáradára kí wọ́n sì máa bẹ Ọlọ́run Ọba ki ó tọ́ wọn sí ọ̀nà kí ó tóó di pé wọ́n bẹ̀rẹ̀ sí fẹ́ràn ẹnìkan. |
| 121 |
Bí ènìyàn bá ti ń ní ọjọ́ lórí tó, bẹ́ẹ̀ náà ni ọgbọ́n orí rẹ̀ yóò túbọ̀ máa pọ̀ sí i. O kò béèrè ìdí rẹ̀ tí mo fi sọ bẹ́ẹ̀ ńdán? - Ẹnu ti ń yà mi láti ìgbà tí o ti ń sọ̀rọ̀ lónìi'tí mo ń gbọ́ ọ̀rọ̀ ńlá tí ń bẹ lẹnu rẹ tí mo sì ń fiyè sí ọ̀rọ̀ pàtàkì tí ń bẹ ní ọ̀nà ọ̀fun rẹ. |
| 122 |
Wọ́n ń kú bí iná, wọ́n sì ń ṣàìsàn láì-rò-tẹ́lẹ̀, síbẹ̀ wọn kò jẹ́ ronú, ki wọ́n máa ṣe àkíyèsí ọ̀rọ̀ ẹ̀yin àgbàlagbà wọ̀nyí, kí wọ́n máa fi ọgbọ́n kún ọgbọ́n kí wọ́n máa ffi ìmọ̀ kún ìmọ̀, kí wọ́n mo ìtàkùn tí ó kọ́ àwọn ará ìṣáájú lẹ́sẹ̀ kí àwọn náà má baà ṣubú sínú ọ̀gbun. |
| 123 |
Bẹ́ẹ̀ ni irọ́ ni: àparò tí ó bá ń fi ara rẹ̀ wé àgbébọ̀ ń fi ikú ṣiré, ọmọdé tí ó bá ń fi ara rẹ̀ wé àwọn agbàlagbà ń fa ìjàngbọ̀n lẹ́sẹ̀ nítorí inú ọmọdé ń bẹ́ lóké bẹ́ẹ̀ ni inú àwọn àgbàlagbà jìn ó ju omi òkun lọ. Nítorí náà Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ mi ọ̀wọ̀n, mo dúpẹ́ lọ́wọ́ rẹ gidigidi. |
| 124 |
Àwọn ọmọ ènìyàn kò jẹ́ wí pé ibi tí àwọnn dé yìí tó, wọn a máa wí pé ó kù díẹ̀ títí ọjọ́ ikú wọn. Ṣùgbọ́n nígbà tí mo bá tún rò ó wò lọ́nà kejì mo tún rí i pé bí kò bá sí irú bẹ́ẹ̀ ayé pàápàá kì bá tí dùn tó bí ó ti dùn yìí. Síbẹ̀ náà ṣáá, ìwọ̀ntúnwọ̀nsì ni ohun gbogbo. |
| 125 |
Ọmọ Yorùbá tí kò bá ìdílé ọba tan, tí enì kan kò dé adé ní ìran rẹ̀ rí, tí ẹnikẹ́ni kò sì sọ ìtàn ìdílé rẹ̀ kan Ódùduà, tí ó tún fi ìlúrẹ̀ sílẹ̀ tí ó lọ sí ìlú òdì-kejì, tí ó dé ọ̀hún tán tí ó ńn ddu oyé wí pé òun fẹ́ẹ́ jẹ ọba, eléyìínì kò yàtọ́ sí ìnàkí àfi ti wí pé ara tirẹ̀ dán ju ti ìnàkí lọ. |
| 126 |
Ní ayé àtijọ́, nígbà tí ayé kò ì tí ì rí bàyìí, tí àwọn ọmọ ènìyàn mọ iyì Ọlọ́run ju ti ìwòyí lọ, Olódùmarè a máa ránńṣẹ́ láti ọ̀run wá láti wáá bẹ ará ayé wò, ìrańńṣẹ́ náà a sí máa wá lọ́dúun méje-méje. Ìrańńṣẹ́ náà jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ẹ̀dá ọ̀run, àwọn ará ayé a sì máa pè é ní Aṣojú-Olódùmarè. |
| 127 |
Àkókò tí ó bá wá, àkókò ńlá ni ó máa ń jẹ́ ní òde ayé, orin a máa kọlu orin, ìlù a máa kọlu ìlù, ijó a máa kọlu ijó, àwọn ènìyàn a sì máa ṣe àríyá pàtàkì gẹ́gẹ́ bí àmì ìyẹ́sí Ẹni tí ó dá wọn. Àkókò tí a ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí, Èṣù kò ì tí ì ní gbòǹgbò ní òde ayé, òun wà bí ẹ̀dá pàtàkì ní òde ọ̀ruin. |
| 128 |
Nígbà tí Aṣojú-Olódùmarè padà dé òde ayé, ó lu agogo káàkiri òde, wwí pé kí olúkúlùkù wáá pàdé òun. Odidi ọdún mẹ́ta gbáko nni wọn ffi dá a dúró, tí wọ́n ń rán an níṣẹ́ sí òde ọ̀run. Onírúurú ni ìbéèrè wọn, ó sì pọ̀ ju ohun kíkà lọ. Síbẹ̀síbẹ̀ n ó sọ díẹ̀ nínú ìbéèrè wọn. |
| 129 |
Ẹni kan wá sí ọ̀dọ̀ Aṣojú-Olódùmarè, nígbà tí ó sí bẹ̀rẹ̀ si ọ̀rọ̀ í sọ, ó ni, ìwọ ìránṣẹ́ Ẹlẹ́dàá ayé, ìwọ iranṣẹ́ Ẹlẹ́dàá ọ̀run, bá mi wí fún Ọlọ́run Ọba pé, ìyàwó tí mo ní kò fún mi ní ìtẹ́lọ́rùn kan ṣoṣo, ìyàwó náà ló tilẹ̀ kọ́ ń wá ojú mi mọ́ra, n kò kọ́ ní èrò àti fẹ́ ẹ. |
| 130 |
Ẹnìkan báyìí tí n óò tún sọ̀rọ̀ rẹ̀ ni ọkùnrin kan tí ó ṣe ìbéèrè tí ó jọ gbogbo ènìyàn lójú gidigidi. Nígbà tí ọkùnrin náà bẹ̀rẹ̀ sí ọ̀rọ̀ í sọ o dáhùn, ó ní, ìwọ ìránṣẹ́ Ẹlẹ́dàá ayé, ìwọ iranṣẹ́ Ẹlẹ́dàá ọ̀run, ohun tí mo fẹ́ẹ́ béèrè jẹ́ ìṣoòro, ṣùgbọ́n mo bẹ̀ ọ́, má ṣàì ṣe ó fún mi. |
| 131 |
Láti ọjọ́ tí wọ́n ti bí mi níbẹ̀ n kkò gbádùn rárá: ọmọ méje ni mo bí, méjì ti kú nínú wọn, ó dá mi lójú pé àwọn èjẹ́ ló pa méjì náà jẹ́. Iṣẹ́ àgbẹ̀ tí mo ń ṣe kò ṣe mí ní àǹfààní nítorí ilẹ̀ náà kò dárá – iṣu kò ta, ọ̀gẹ̀dẹ̀ kò yọ ọmọ, ẹ̀gúsí kòo so, n kò sì ń rí ju àgbọ̀n erèé méjì lọ̀dún kan. |
| 132 |
N kò lè sọ iye àwọn ẹ̀gbọ́n, àbúrò, ìbátan, ọ̀rẹ́ àti ojúlùmọ̀ mi tí ń kú lọ́dọọdún. Họ́wù o, èmi nìkan ló wà láyé ni? Èyí tí ó tilẹ̀ tún burú jù ni pé ìlú náà pàápàá ti kéré jù wọn kò sì tilẹ̀ mọ́ ọn níbòmíràn jù bẹ́ẹ̀ lọ, ojú a sì máa tí mí ní ìdálẹ̀ nígbà tí wọ́n bá béèrè ìlú mi. |
| 133 |
Ẹlòmíràn fi orí-fífọ́ sílẹ̀ ó béèrè inú-rírún, òmíràn fi ẹ̀hìn-dídùn sílẹ̀ ó béèrè ẹsẹ̀-dídùn, afọ́jú mìíràn ń béèrè etí-dídi, onísòbìyà míràn ń béèrè làkáràgbé, adẹ́tẹ̀ míràn ń béèrè wárápá - ọjọ́ ńlá ni ọjọ́ náà fún àwọn aráyé, wọ́n tú àṣírí tí Olódùmarè fi sí ìpamọ́ fún wọn. |
| 134 |
Àwọn obìnrin ló pọ̀ níbẹ̀ jù lákòókò yìí, etí ènìyàn gbọ́ nǹkan. Ẹlòmíràn a wí pé orí òun tóbi jù òun ń fẹ́ kí ó túbọ̀ kéré sí i, òmíràn a wí pé etí òun tóbi ju bí òun ti fẹ́ òun kò fẹ́ irú etí bẹ́ẹ̀ mọ́, ẹlòmíràn a wí pé ẹsẹ̀ òun tẹ́ẹ̀rẹ́ ju bí ó ti yẹ òun ń fẹ́ kí ó tóbi díẹ̀ sí i. |
| 135 |
Wọ́n ń tún fẹ́ẹ́ padà sí ipò wọn ìṣáájú, nígbà tí ó sì fi máa tó ọdúun mẹ́ta lẹ́hìn èyí igbe ti gba gbogbo inu ayé kankan. Nígbà tí ó máa fi tó ọdún mẹ́fà wọ́n ti bẹ̀rẹ̀ sí ṣe ètùtù, wọ́n ń rúbọ sí Ọlọ́run Ọba wí pé kí Ó jẹ́ kí aṣojú-Olódùmarè tètè padà kí ó wáá fi àwọn sí ipò tí àwọn ti wà ri. |
| 136 |
Wọ́n gbìyànjú àti yí Olódùmarè padà kúrò nínú ìpinnu tẹ̀ ṣùgbọ́n kò ṣe é ṣe. Wọ́n fi ewúrẹ́ rúbọ, wọ́n fi àgùntàn rúbọ, wọ́n pa mààlúù sí oríta, wọ́n pa àkùkọ, wọ́n pa àgbébọ̀, wọ́n sì fi odidi ènìyàn ṣeẹbọ, ṣùgbọ́n síbẹ̀ Olódùmarè kò rán ẹ̀dá náà wá àfi ìgbà tí ọdún mẹ́rìnlá tóó pé. |
| 137 |
Lọ́nà kejì, kí àìsàn yìí tóó ṣẹlẹ̀ ẹ̀ẹ̀mẹta ni àwọn olè ń fẹ́ẹ́ pa á tí ọwọ́ kò bà á, ní ẹ̀ẹ̀kẹta wọn ṣá a lọ́gbẹ́ ṣùgbọ́n ọwọ́ kò rí àyè bà á dáadáa ṣùgbọ́n síbẹ̀ náà wọ́n gé àtàǹpàkò ọwọ́ rẹ̀ ọ̀tún sọnù, ibi tí ó sì ti ń sá lọ ó jìn sí kòtò eguneegun ẹsẹ̀ rẹ̀ ọ̀tún sì rún wómúwómú. |
| 138 |
Kò wo ìwà wọn tí ó fi ń fẹ́ wọn, ẹwà ara àti títóbi ìdílé ni ó ń wò tí ó fi ń fẹ́ wọn, ṣùgbọ́n ní àkókò tí Aṣojú-Olódùmarè fi máa padà dé, ọkàn ọkùnrin náà kò balẹ̀ nínú ilé, ilé rẹ̀ kún fún ariwo, ìjà, ìbànújẹ́ àwọn ará ilé náà kò fi ara wọn ṣe ọ̀rẹ́, wọ́n jẹ́ ọ̀tá pàtàkì fún ara wọn. |
| 139 |
Bákan náà ni ẹni tí ó wí pé ìlú òun kò dára àti pé òun ń fẹ́ẹ́ dì ọmọ ìlú mìírà. Lóòótọ́ ó di ọmọ ìlú mìíràn ṣùgbọ́n láàárin ọdún mẹ́ta ni gbogbo ọmọ rẹ̀ kú tán, atẹ́gùn ìlú náà kò bá a lára mu. Ìyàwó rẹ̀ pàápàá kú bẹ́ẹ̀ ni àwọn ara ìlkú náà kò fẹ́ràn rẹ̀, ojoojúmọ́ ni wọ́n ń di rìkíṣí mọ́ ọn. |
| 140 |
Àwọn tí ó béèrè ẹwà ara kábàámọ́ gidigidi, ẹlòmíràn tí ó wí pé orí òun tóbi jù ti rí orí mìíràn tí kò ju èèso òroǹbó lọ, èyí tí ó wí pé ẹsẹ̀ òun tẹ́ẹ́rẹ́ ti rí ẹsẹ̀ míràn tí ó dà bí ẹsẹ̀ erin, olójú kékeré ní ojú tì ó dà bí ojú agogo, olójú títóbi sì rí ojú tí ó dà bí ti adìẹ̀. |
| 141 |
Ẹ kíyè sí àwọn ẹyẹ ojú ọ̀run, lékèélékèé ń fò láti ibi kan sí ibi kejì lọ́dọọdún, àparò ń wá oùnjẹ rẹ̀ káàkiri inú oko, àdán ń ffi ẹnu jẹun ó tún ń fi ẹnu yàgbọ́, ara ẹyẹ mìíràn dà bí ara aṣọ funfun, òmíràn dà bí aṣọ àrán, omíràn dà bí aṣọ aláró tí wọ́n ti pa tí ó dúdú kẹlẹkẹlẹ. |
| 142 |
Nígbà tí mo wí báyìí tán náà tún bẹ̀rẹ̀ sí ọ̀rọ̀ í sọ, ó ní: Olówó-ay'; e mi ọ̀wọ́n, onífáàrí ènìyàn ní ọ́, ọkùnrin náà, ó kú ìgbádùn ilé mi yìí o. Olówó-ayé, mo fẹ́ ìtàn kékeré kan fún ọ lónìí mo sì fẹ́ kí o ṣe àkíyèsí ìtàn náà bóyá o lè rí ọgbọ́n kan tàbí méjì fà yọ nínú rẹ̀. |
| 143 |
Ó ṣe, nígbà kan ni, ọba kán rán ìyàwó rẹ̀ kí ó lọ se ọbẹ fún òun. Kò pẹ́ lẹ́hìn èyí ni ìyàwó náà kó ẹja tútù mẹ́ta wá sí iwájú ọba yìí - ọ̀kan dúdú, ọ̀kan pupa, ọ̀kan funfun. Èyí tí ó dúdú, ó dúdú gan-an ni, èyí tí ó pupa, ó pupa gan-ni; èyí tí ó funfun, ó funfun gan-an ni. |
| 144 |
Nígbà tí obìnrin náà parì ọ̀rọ̀ rẹ̀ díde, ó ní, 'Máa ǹṣó, wáá lọ fi àwọn ẹja náà hàn mí', àwọn méjèéjì sì jùmọ̀ ń lọ. Nígbà tí wọ́n dé inu ilé oúnjẹ, ọba rí i pé lóòótọ́ ni àwọn ẹja wọn-ọnnì ti yípadà tí wọn dúdí bí ìdí ikòkò ọbẹ̀, ìyàlẹ́nu sì ni eléyìí jẹ́ fún ẹnikẹ́ni tí ó bá rí wọn. |
| 145 |
Nígbà tí wọ́n dé, ó kó gbogbo ohun tí ojú rẹ̀ rí ó rò ó fún wọn ó sì tún wí fún wọn pẹ̀lú pé òun ń fẹ́ kí nǹkan náà ṣẹlẹ̀ lójú gbogbo wọn. Àwọn ìjòyé wọ̀nyí dúpẹ̀ lọ́wọ́ ọba wọn wọ́nj sì fi ohùn kan wí bàyìí pé, Aláṣẹ, èkejì òrìṣà, a dúpẹ́, a óò dúró kí ọ̀ràn ṣe ojú wa. |
| 146 |
Lẹ́hìn ìgbà tí ojú ọba rọ̀ tán ó pinnu lọ́kàn ara rẹ̀ láti wá ìddí àwọn ẹja yìí, ẹja tí ó jẹ́ pé ènìyàn kò gbọdọ̀ sè afi bí olúwaarẹ̀ múra sílẹ̀ àti máa sáré ìje, ọba wí fún ọkùnrin apẹja náà pé kí ó múra ní òwúrọ̀ ọjọ́ kejì ki ó mú òun àti àwọn ìjòyè òun lọ sí odò tí ó ti ń pá àwọn ẹja wọn-ọnnì wá. |
| 147 |
Nígbà tí ilẹ̀ ọjọ́ kejì mọ́, tí àwọn ìjòyè pé sí inú ààfin tí wọ́n múra àti lọ sí odò náà ọkùnrin náà kò gbogbo wọn, ó ń kó wọn lọ. Ìyàlẹ́nu ni ó jẹ́ fún gbogbo ènìyàn pé wọn kò rìn ju wákàtí mẹ́ta lọ nígbà tí wọ́n dé odò abàmì náà bẹ́ẹ̀ ni ẹnikẹ́ni kò sí rí odò náà rí níbi tí wọ́n gbé bá a. |
| 148 |
Wọ́n rin etí odò yìí wò, wọ́n rìn síwá wọ́n rìn sẹ̀hìn bẹ́ẹ̀ ni odò náà mọ́lẹ̀ bí i dígí, gbaǹgba ni wọ́n sí ń wo àwọn ẹja wọn-ọnnì bí wọn ti ń tẹ̀lé ara wọn káàkiri inú omi. Ṣùgbọ́n bí odò yìí ti ṣe rìn tí ó ibẹ̀, àti bí ẹja inú rẹ̀ ti ṣe yàtọ̀ sí àwọn ẹja mìíràn, ọ̀ràn yìí ta òye gbogbo ènìyàn yọ. |
| 149 |
Ní ìkẹhìn nígbà tí ara rẹ̀ kò gbà á mọ́, ó díde ó jí igbí kejì rẹ̀, ó wí fún un pé òun ń wádìí odò náà lọ, àti pé bí ilẹ̀ bá mọ́ tí òun kò bá sì tí ì dé, kí igbá kejì òun wí fún àwọn ènìyàn pé ó ṣe òun bí àárẹ̀ àti pé òun sùn sí inú ilé kékeré tí òun yára kọ́ sí etí odò náà ni. |
| 150 |
Ìlẹ̀kùn ilè náà ṣí sílẹ̀ ó sì wọ inú rẹ̀ lọ. Nígbà tí ó dé ọ̀hún tán ó ń wò káàkiri bóyá óun lè rí ènìyàn nínú rẹ̀, ibi tí ó sì tí ń ṣe èyí ni ó ti bẹ̀rẹ̀ sí gbọ́ igbe ẹni kan nínú ìyàrá kan báyìí, ó ń sọkún. Nígbà tí ó dé ibi tí ó ti ń gbọ́ igbe yìí ó rí ọkùnrin arẹwà kan tí ó jókòó lé orí àga. |
| 151 |
Ó ṣe ìwọ̀nyí fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbà láìjẹ́ pé mo mọ nǹkankan. Kí Olódùmarè gba ni lọ́wọ́ àgbàbàgebè obìnrin, ẹnu àwọn ènìyàn bẹ́ẹ̀ dùn ju oyin ìrèké wọ́n sì lè tọ́jú ọkùnrin ju ẹnikẹ́ni nínú ayé lọ, orúnkún wọn kò jìnà sì ilẹ̀, wọ́n lọ kúnlẹ̀ ní ìgbà ẹgbàágbèje lọ́jọ́ kan. |
| 152 |
Ọ̀kan dáhùn, ó ní, Ó mà ṣe o, ọkùnrin yìí kò lè fura ní ọjọ́ kan láée wí pé oògùn ni ìyàwó òun ń fi sí omi fún òun mu ni alaalẹ́! Èkejì sì dáhùn, ó ní 'Ó yà mí lẹ́nu ṣùgbọ́n oògùn náà mà kúkú lágbára o, bí ó bá ti fi í fún ọ̀gá wa, wéré ọ̀gá a sùn kò sì ní i jí àfi bí obìnrin náà bá tìkaraarẹ̀ jí i. |
| 153 |
Nígbà tí ó tó àkókò àti sùn mo bọ́ sí orí ibùsùn mi wéré mo ti ṣe bí ẹni pé mo sun lọ bẹ́ẹ̀ ni n kò sùn, ṣùgbọ́n ohun tí ó jẹ́ kí n lé ṣe bẹ́ẹ̀ ni pé nígbà tí mo máa jẹun alẹ́ ọjọ́ náà n kò mu omi tí obìnrin náà fún mi, mo dà á nù ní ibi ojú fèrèsé mi láì jẹ́ pé ó pé mo ṣe bẹ́ẹ̀. |
| 154 |
Nígbà tí ó wí báyìí tán ó kọjú sí ọ̀nà ó ń lọ, èmi náà yára dìde mo fa àdá mi yọ mo rọra ń tẹ̀lé e lọ. Èyí tí ó yà mi lẹ́nu jùlọ ni pé ṣe ni gbogbo ìlẹ̀kùn tí ó wà ní ojú ọ̀nà bẹ̀rẹ̀ sí ṣí lọ bí ó ti ń kọjá láìjẹ́ pé ó fi kọ́kọ́rọ́ sí wọn, ṣùgbọ́n bí òun tí ń lọ bẹ́ẹ̀ náà ni èmi náà ń tẹ̀lé e lọ. |
| 155 |
Nígbà tí ilẹ̀ mọ́ n kò ṣe bí ẹni pé mo mọ nǹkan tí ó ṣẹlẹ̀, ìyàwó mi yìí lò sì kọ́ kí mi, ó kúnlẹ̀ ó fi orí balẹ̀ dáadáa, nígbà tí ó sì ń fẹ́ẹ́ fi ẹnu rẹ̀ kò mi lẹ́nu, ẹnu burúkú tí ó ti fi ń ko baba alágbádá lẹ́nu lóru àná, mo gbé ẹnu mi sí ibòmíràn mo wí fún un pé ẹnu ń dùn mí. |
| 156 |
Kábíyèsí, mo dúpẹ́ lọ́wọ́ yín, mo dúpẹ́ gidigidi, mo dúpẹ́ fún ìtọ́jú yín lórí mi, bí mo bá ti rí yín kò sí ẹni tí ó tún dára lójú mi nínú ayé yìí mọ́, ẹ̀yin ni òrìṣà mi, kí Olódùmarè sì jẹ́ kí á jèrè ara wa. Kí n má fa ọ̀reọ̀ mi gùn lọ, baálé mi, mo ní nǹkan pàtàkì láti tọrọ lọ́wọ́ yín. |
| 157 |
Nígbà tí mo bẹ ojú òkú yìí wò ara rẹ̀ kún fún ẹ̀jẹ̀ gidigidi, mo wọlé mo mú àdá, mo fi í sí abẹ́ aṣọ mo sì ké sí ìyàwó mi; orí àga tí o bá mi yìí náà ni mo jókòó lé, nígbà tí ìyàwó mi dé, ojú rẹ̀ ti yípadà sí tèmi, àṣé ó ti rí gbogbo nǹkan tí mo ń ṣe lẹ́hìn wọn-ọnnì, nítorí àjẹ́ ni. |
| 158 |
Láti ọjọ́ náà ni mo ti wà lójú kan báyìí ti n kò lè yí ara padà mọ́, n kò jẹun bẹ́ẹ̀ ni ebi kò pa mi bẹ́ẹ̀ ni n kò sì kú. Lẹ́hìn tí ó sọ ìtàn yìí tán ọkùnrin náà ká aṣọ sí òkè, nígbà tí ọba yìí wò ó lóòótọ́, láti ìdí títí dé orí nìkan ni ó jẹ́ ara tí ó ní ẹran, egungun àti ẹ̀jẹ̀. |
| 159 |
Láti ọjọ́ tí obìnrin náà ti ṣe báyìí nu ó ti lọ wa ihò kan sí ààrin ilé tí ìwọ wà yìí, ó wa ihò náà ó jìn díẹ̀ ó sì gbé olúfẹ́ rẹ̀ tí mo bẹ́ lórí sínú rẹ̀. Kó wa erúpẹ̀ bo òkú náà ṣùgbọ́n ó dì í ó gbé e sí ibẹ̀ nírètí pé ọjọ́ kan ń bọ̀ ti òkú náà yóò yípadà tí olúfẹ́ òun yóó díde wáá bá òun. |
| 160 |
Èyí tí yóó yà ọ́ lẹ́nu jùlọ ni mo fẹ́ẹ́ sọ fún ọ yìí. Lójoojúmọ́ ni obìnrin náà máa ń wá sí ilé yìí ní àfẹ́mọ́júmọ́, ní nǹkan bí agogo márùn-ún òwúrọ̀ a máa gbé ẹrù pàṣán kọ̀ọ̀kan lọ́wọ́m ìgbà tí ó bá sì dé a bẹ̀rẹ̀ sí fi pàṣán nà mí, ìgbà tí ó bá sì tóó nà mí ní ọgọ́rùn-ún pàṣán ni yóò tóó dákẹ́. |
| 161 |
Nítorí rẹ mo pa odidi ìlkú rẹ, nítorí rẹ mo mú ènìyàn kúrò lórí oyè, ọ̀rẹ́ mi ayé, ọ̀rẹ́ mi ọ̀run, ọjọ́ wo ni ìwọ ń bọ̀ wáá bá mi? Bẹ́ẹ̀ ni ó máa ń sọ lójoojúmọ́, nígbà tí ó bá sì nà mí ní pàṣán títí, tí mo kérora títí, a lọ sí ọ̀dọ̀ ayédèrú ẹ̀gbọ́n tí ó ti kú a máa bẹ̀ ẹ́ kí ó ti ọ̀run wáá rí òun. |
| 162 |
Ó ṣe ìbéèrè lọ́wọ́ ọkùnrin náà ó sì wí báyìí pé: Ọ̀rẹ́, ńjẹ́ obìnrin náà ń bọ̀ láfẹ̀mọ́jú òní? Ọkùnrin náà sì dáhùn, ó ní, Dandan ni. Lẹ́hìn èyí ọba yìí wáá lo ọgbọ́n kan, ó mú ìbọn rẹ̀ kékeré ó fi i sínú àpò ṣòkòkò rẹ̀ ó lọ sí inú ibojì olùfẹ́ obìnrin náà tí ń bẹ nínú ààfin. |
| 163 |
Nígbà tí ó wí báyìí tán, ọba tí ó wà nínú ihò dá a lóhùn, ó ní, Ọ̀rẹ́ mi ayé, ọ̀rẹ́ mi ọ̀run, mo ń bẹ ní ibodè ọ̀run o. Oníbodè kò ṣí ìlẹ̀kùn, ó pa ìlẹ̀kùn ọ̀run dé mọ́ mi o. Bí o bá ń fẹ́ kí n máa bọ̀ lọ yí ọkọ rẹ padà sí ipò ènìyàn kí ó dà bí tí àtẹ́hhìnwá, oníbodè yóò ṣí ìlẹ̀kùn n ó sì wáá rí ọ. |
| 164 |
Nígbà tí ó mú omi ó fi oògùn sí i ó lọ́ sí ọ̀dọ̀ ọkọ rẹ̀ ó dà á lù ú, ó ní Mo pa á laṣẹ fún ọ pé kí o ddìde kí o máa rìn kiri, orí kòo lè wúwo kí ó pa ọrùn lẹ́rù, ara kì í wúwo kí alárá má lè gbé e. Bí ó ti wí báyìí ni ẹsẹ̀ tí ó ti jẹ́ òkúta yíi padà sí ara ènìyàn tí ọkùnrin yìí sì dìde. |
| 165 |
Lọ, yí adágùn omi nì padà sí ilú, yí ẹeja ibẹ̀ padà sí ènìyàn, lẹ́hìn èyí n óò jáde wá gẹ́gẹ́ bí ọba lórí ìlú náà, ìwọ ni yóò jẹ́ olóró àwọn ayaba, ìwọ yóó máa dé adé owó ìwọ yóó sì máa wọ ẹ̀wù ìlẹ̀kẹ̀ bẹ́ẹ̀ ni ìránṣẹ́ kùnrin àti ìráńṣẹ́bìnrin yóó maa wọlé tí wọn ó sì máa jáde níwájú rẹ. |
| 166 |
Lẹ́hìn èyí ó tún padà tọ ọba nì tí ó ṣe bí olùfẹ́ òun. Nígbà tí ó dé etí ihò ó dáhùn, ó ní, Oùfẹ́ mi, mo ti ṣee bí o ti wí o, máa bọ̀ ìwọ tí í ṣe olúwa mi. Nígbà yìí ni ọba náà wáá dá a lóhùn, ó ní, M dé o, mo ti ọ̀run dé o, olùfẹ́ mi pàtàkì, máa bọ́ nínú ihò kí ó wáá fà mí lọ́wọ́ dìde. |
| 167 |
Báyìí ni ọ̀rẹ́ mi parí ìtàn yìí, ọkùnrin pàtàkì, ọ̀rẹ́ mi tòótọ́ Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́, ẹni tí ń gbé ibi gegele òkúta. Bí Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ ti parí ọ̀rọ̀ rẹ̀ tán ni ìránńṣẹ́ rẹ̀ kan tí ìsàlẹ̀ ilé náà wá, ó wí fún un pé àwọn àlejò dá fún un, gbogbo wa si sọ̀kalẹ̀ láti lọ wo àwọn àlejò náà. |
| 168 |
Nígbà tí wọ́n lọ sí ibi tí ó fún wọn tán èmi náà dìde mo lọ kí wọn. Ìgbà náà ni mo sì tóó wáá ṣe àkíyèsí wí pé púpọ̀ nínú wọn ni mo ti mọ̀ ní ilé, àṣé àwọn náà kò kọ́ wò mí dáadáa nii. Ẹni tí mo kọ́ ṣe àkíyèsí ni ọkùnrin kan báyìí tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Ìjàǹbàforítì tí ó jẹ́ ọdẹ aperin. |
| 169 |
Olókìkí ènìyàn ni ọkùunrin náà, nítorí ìgbà tí ó kọ́ bẹ̀rẹ̀ ọdẹ-ṣíṣe ni ó ti ṣe nǹkan kan tí ó ya gbogbo ènìyàn lẹ́nu ní ìlú wa. Ìjànbáforítì ń ré kọká lọ lọ́jọ́ kan ni ó déédéé rí ọwọ́ ìjà erin nínú odò. Nígbà tí ó rí èyí ó mú ọfà nínú apó rẹ̀ ó fi gún ọwọ́ ìjà náà pẹ̀lú agbára, ọfà sì wọlé sinṣin. |
| 170 |
Nígbà tí erin yìí mú Ìjàǹbáforítì ó sọ́ ọ́ sí orí igi kan, nígbà tí erin sì tún rí i pè ó wà lórí igi yìí ó hú igi náà, ìgbà tí igi tún máa wó, ó wó lu erin lórí, Ìjàǹbáforítì tún bọ́ sí orí erin, lórí erin yìí náà ló tún ti mú ọfà míràn láti inú apó tí ó tún fi gún un. |
| 171 |
Ṣùgbọ́n àsẹ̀hìnwá-àsẹ̀hìnbọ̀ erin náà kú, àti ọjọ́ náà ní gbogbo ènìyàn sì ti ń pè é ní Ìjàǹbáforítì baba erin. Nígbà tí mo wò ó dáadáa tí mo mọ̀ pé òun ni tí òun náà wò mí dáadáa tí ó mọ̀ pé emi ni a kí ara wa tayọ̀tayọ̀, mo ní, Ìjàǹbáforítì baba erin, òun náà sì dá mi lóhùn, ó ní Èmi ọkùnrin ni. |
| 172 |
Èmi náà ni, Èwo la ó ṣe? Ibi tí èmi àti Ìjàǹbáforítì tí ń ṣiré báyìí ni mo ti rí ènìyàn mi kan, orúkọ ẹni tí ń jẹ́ n Ènìyàn-ṣe-pẹ̀lẹ́ tí ó jẹ́ àná mi ní ilé, nítorí òun ni ó fẹ́ ọmọ ẹ̀gbọ́n mi tí ó jẹ́ iyèkan ìyá mi. Ọlọgbọ́n ènìyàn ni ọkùnrin náà gbogbo wa la si fẹ́ràn rẹ̀ ni ilé wa. |
| 173 |
Lójjú mi gbangba báyìí ni wọ́n ṣe fi ọmọbìnrin méjìlá ta Ènìyàn-ṣe-pẹ̀lẹ́ lọ́rẹ lẹ́ẹ̀kan ṣoṣo ṣùgbọ́n kò fẹ́ wọn. Ó jẹ́ ẹni tí ó gbọ́n púpọ̀, bí àwọn wúndíá sì ti ń wọlé rẹ̀ lọ́sàn-án tí wọn ń wọ̀ ọ́ lóru kò fẹ́ wọn lẹ̀hìn ìgbà tí ó fẹ́ ọmọ ẹ̀gbọ̀n mi tí mo ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí. |
| 174 |
Ẹnìkan tí mo tún ṣe àkíyèsí pé mo mọ̀ nínú àwọn ènìyàn náà ni babaláwo kan tí orúkọ rẹ́ ń jẹ́ Ewédayépọ̀. Ọkùnrin náà ní egbòogi púpọ̀, gbogbo ènìyàn ló sì mọ̀ ọ́n jákèjádì ìlú wa. Ọjọ́ méje ni ó fi gbé inú ihò ilẹ̀ nígbà tí ó gbé iwin kan ní ìyàwó kí ó tóó di pé wọ́n tún fi ara wọn sílẹ̀. |
| 175 |
Nígbà tí mo rí Ìbànújẹ́-ìsàlẹ̀ ojú kékeré ni mo fi wò ó, nígbà tí mo sì máa kí i, mo kí i bí ènìyàn yẹpẹrẹ. Ibi tí mo ti ń wo Ìbànújẹ́-ìsàlẹ̀ ni mo ti rí ẹnì kan tí ó jẹ́ ẹnì tí mo ti mọ̀ dáadáa. Ọkùnrin náà lè kọrin púpọ̀ ó sì lè sọ̀rọ̀ púpọ̀; òun ni wọn ìbá máa pé ni Olóhùn-un-dùùrù ní ìlú wa. |
| 176 |
Lẹ́hìn eléyìí, a tún kí ara wa dáadáa a sì ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwàdà. Ṣùgbọ́n òun lè sọ̀rọ̀ jù, bí olúwaarẹ̀ ní ki òun dúró ìṣẹ́jú méjì aá'jẹ́ kí ó dúró iṣẹ́jú mẹ́rin; ìgbà tí mo sì dúró títí tí Olóhùn-dùùrù ń fi ọ̀rọ̀ dè mí mọ́lẹ̀, mo ń lọ láì tọrọ gááfárà lọ́wọ́ àwọn ènìyàn náà. |
| 177 |
Àṣé bímo ti ń lọ nì, ṣe ni Olóhùn-un-dùùrù ń wo ìpákọ́ mi lọ, àfi ìgbà tí mo déedée gbọ́, tí ẹni náà pòṣé tí ó wí pé: Ẹ kò wo ìpàkọ́ rẹ̀. ìgbà tí mo sì wo ẹ̀hìn mo rí i pé ojú rẹ̀ kò dára sí ìpákọ́ mi, mo ni, O jẹ́ lọ jókòó, ìpàkọ́ onípàkọ́ ni ènìyàn ń wò, wọn kì í wo ìpàkọ́ ara wọn. |
| 178 |
Nígbà tí mo rí àwọn àlejò wọ̀nyí ti pọ̀ tó, tí mo sì wo owó ti Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ ti ń ná fún mi láti ìgbà tí mo ti dé, ẹnu yà mí gidigidi. Bí ọmolúwàbí bá lọ síibi kan bí àlejò ó yẹ kí ó mọ ìgbà tí ó tó àkókò kí ó fi ibẹ̀ sílẹ̀, àwọn aláìmòye ènìyàn kò mọ ìwà wọ̀bìa sí àìdára. |
| 179 |
Láti ìgbà tí mo ti rí ìnáwó ọ̀rẹ́ mi yìí ni mo ti pinnu àtilọ. Nígbà tí a jẹun alẹ́ tán tí gbogbo wa jókòó sí orí ẹní lọ bẹẹrẹ tí a ń sọ̀rọ̀ nínú òṣùpápẹ̀lú Baba-onírùngbọ̀n, mo dá ọ̀rọ̀ lílọ wa sílẹ̀, mo béèrè lọ́wọ́ Baba-onírùngbọ̀n bóyá ó lè mọ ọ̀nà tí a lè gbà padà dé ilé wa. |
| 180 |
Ó tún sọ onírúurúu àwọn nǹkan mìíràn tí yóò jẹ́ ìṣòro fún wa; ó sọ̀rọ̀ nípa àwọn iwin burúkú àti àwọn ẹyẹ àjèjì, àwọn ẹranko ajẹ̀nìyàn àti àwọn kòkòrì olóró. Bẹ́ẹ̀ ni Baba-onírùngbọ̀n ka gbogbo nǹkan búburú wọn-ọnnì sílẹ̀ tí wọ́n lè jẹ́ ìdíwọ́ lójú ọ̀nà bì a bá wí pé dandan à ń lọ. |
| 181 |
Ẹ̀yin rí ẹnì kan kí ó dé ipò ńlá láìjẹ́ pé ó tti ṣe nǹkan ńlá sẹ́hìn? Ẹni tí ó wà nínú ayé tí ó ń rìn pẹ̀lú ìbẹ̀rù kò sí nínú àwọn alààyè, ibá ṣe pé àwọn ènìyàn ńlá ń sọ ohun gbogbo tí wọ́n ti bá pàdé kí wọ́n tóó di ènìyàn ńlá ni, àwọn ẹlòmíràn ìbá máa gbàdúrà kí àwọn kú sí ipò ẹ̀hìn. |
| 182 |
Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ mi ọ̀wọ́n, mo dúpẹ́ lọ́ọ́ yín fún gbogboìtọ́jú wa tí ẹ ti ṣe sẹ́hìn, Ọlọ́run yóó bú sí àpò yín. Nǹkan tí mo fẹ́ kí ẹ ṣe fún wa nìyí, mo fẹ́ kí ẹ ṣe àpèjúwe ọ̀nà ffún wa dáadáa, nítorí bí Ọlọ́run kò bá kọ ìlérí, ilẹ̀ kò níi í mọ́ bá mi ní ilé yìí lọ́la. |
| 183 |
Nígbà tí Ìjàǹbáforítì jókòó lẹ́ẹ̀kejì yìí, èmi náà tún dìde mo kín ọ̀rọ̀ rẹ̀ lẹ́hìn, ìgbà tí mo sì jókkòó tán Oóhùn-ún-dùùrù dìde òun náà bẹ̀rẹ̀ sí ọ̀rọ̀ í sọ, ohùn Olóhùn-un-dùùrù sì dún tó bẹ́ẹ̀ tí ó jẹ́ pé nígbà tí ó jókòó Baba-onírùngbọ̀n wò ó lójú, ó wí pé: 'Olódùmarè fi iyọ̀ sí ètè rẹ. |
| 184 |
Nígbà tí a ti ṣe ìpinnu báyìí ti Baba-onírùngbọ̀n rí i pé ó dájú pe à ń lọ ó pinnu láti ràn wá lọ́wọ́ dé ibi tí ipá rẹ̀ tó, ó wọlé ó mú fèèrè kan jáde ó sì fi í hàn wá, ó béèrè lọ́wọ́ wa bí a bá rí ẹni tí ó mọ fèèrè í fun nínú wa. Olóhùn-ún-dùùrù sì dá a lóhùn pé òun lè fun fèèrè dáadáa. |
| 185 |
Ó wí fún wa pé àwọn ọlọ́pàá ejò wọ̀nyí tí wọ́n ń ṣọ́ ojú ọ̀nà ló butú jùlọ nítorí bí a bá ti lè kọjá wọn ìyọnu wa bùṣe àfi bí a kò bá tẹ̀lé ohun gbogbo tí òun bá ṣo fún wa. Ó wáá tún fún wa ní òfin kan lẹ́hìn èyí wí pé a kò gbọdọ̀ pa ejò kan rárá ní ìlú wọn ó sì tẹ̀ ẹ́ mọ́ wa létí gbọingbọin. |
| 186 |
Ó wí fún wa pé wa pé ẹni tí ó bá pa ejò ní ìlú àwọn ejò kò ní ṣáì rí ìjà ejò àti pàápàá pé èèwọ̀ ìlú náà ni. Ò kìlọ̀ ffún wa dáadáa nítorí tí ó wí pé nígbà tí a bá dé ìlú wọn ṣe ni a ó máa rí onírúurú ejò tí wọ́n á máa siré kiri tí wọn ó máa ta ọjà tí wọn ó sí máa ra ọjà lójú wa. |
| 187 |
Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ ṣe é fún wa púpọ̀. Ó tún fúun wa ní ìgò omi kan ó sì wí fún wa pé bí a bá ri ìṣòro kan lójú ọ̀nà, omi náà yóò jẹ́ ìrànlọ́wọ́ fún wa. Ó sọ fúun wa pẹ̀lú pé omi odò kan tí ó ṣàn la òde ọ̀run já ni, bẹ́ẹ̀ ni kò sí ẹni tí ó lè rí omi náà bù àfi àwọn ara ọ̀run. |
| 188 |
Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ wí fún wa pé àjèjì omi ní ń bẹ nínu'igò tí ó fún wa nì àti wí pé kò sí nǹkan tí a kò lè fi í ṣe: bí a bá dà á sí orí ewéko tí a wí pé ewéko náà yípadà kí ó di ènìyàn, yóó di ènìyàn, bá a wí pé kí ó di ẹranko, yóó dí ẹranko nítorí àṣẹe Ọlọ́run ń bẹ lára rẹ̀. |
| 189 |
Nígbà tí a kúrò lọ́dọ̀ Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ ẹni tí ń gbé ibi gegele òkúta, ojú wa rí nǹkan púpọ̀ lójú ọ̀nà, àti eyí tí ẹnu lè sọ àti èyí tí ẹnu kò lè sọ ni a fi ojú wa rí tí a sì ṣe alábàápàdé, bí kò bá sí wí pé Ọlọ́run tóbi lọ́ba, èmi pàápàá kò bá tí tó ẹni tí ń sọ̀rọ̀ lónìí. |
| 190 |
Nígbà tí ó si ṣe tí a yọ sí òpópó kan báyìí ni à ń wo ọlọ́pàá àwọn ejò wọn-ọnnì lọ́kàn-ánkán tí wọ́n dúró tí wọ́n ń wo apá ọ̀dọ̀ wa. Ìdí mi di omi, okùn ṣòkòtò mi sì tú. Èyí tí ó yà mí lẹ́nu jùlọ ni pé àwọn ọlọ́pàá náà jọ ènìyàn díẹ̀, bí orí ènìyàn ni orí wọn rí ṣùgbọ́n ara ejò ni ara wọn. |
| 191 |
Kò sí èyí tí kò tóbi tó géńdé ọkùnrin nínú àwọn ọlọ́pàá wọn-ọnnì, wọ́n ba ni lẹ́ru gidigidi. Bí a ti yọ sí wọn ni Olóhùn-un-dùùrù ti bẹ̀rẹ̀ sí fún fèérè bíó sìti ń fun fèèrè ni a rí i tí gbogbgo wọn sùn lọ a sì kọjá wọn. Ṣùgbọ́n ó dùn mí láti wí pé ibẹ̀ ni Àgùntàn-ìnàkí tí sọ ẹ̀mí ara rẹ̀ nú. |
| 192 |
Bẹ́ẹ̀ ni a ṣe tí a sọ ọ̀kan nínú àwọn ènìyàn wa nù, Ọ̀gbẹ́ni Àgùntàn-ìnàkí, dọ̀ǹgíṣọlá ọkùnrin; nígbà tí gbogbo wa sì ń sọkún Ìjàǹbáforítì kò sọkùn rárá, dípò bẹ́ẹ̀ ó bẹ̀rẹ̀ sí súfèé ó ń kọrin òwe wí pé, 'Afọ́jú tí ó di ojú tí ó wí pé òun kò ríran, ìgbà tí kò sùn kí ló rí, aṣeni ṣe ara rẹ̀. |
| 193 |
Nígbà tí a rìn díẹ̀ a bẹ̀rẹ̀ sí rí ọgbà tíàwọn ejò ṣe gbogbo, nínú èyí tí wọ́n kó àwọn ọ̀pọ̀lọ́ púpọ̀ sí tí wọ́n ń tọ́jú wọn. Bí a ti ń rìn súnmọ́ ni a túbọ̀ ń rí àwọn ọgbà ọ̀pọ̀lọ́ wọ̀nyí tí àwọn ejò ń sìn bí ewúrẹ́. Ọ̀pọ̀lọ́ ni oúnjẹ wọn òun ni wọ́n sì fi ń ṣe ara wọn ní àlejò. |
| 194 |
Nígbà tí a dé ààfin ọba àwọn ejò yìí a bá a lórí ìtẹ́, o gúnwà gbogbo àwọn ìjòyè rẹ̀ sí kájọ yí i káàkiri. Bí ọba náà ti ba ni lẹ́rù tó ni ó lẹ́wà tó, gbogbo ara rrẹ̀ 'dabì ìgbà tí ogunlọ́gọ̀ òkúta olówó iyebíye bá wọ́ jọ pọ̀ sì ọ̀nà kan; nígbà tí Òjòlá-ìbínú kájọ tán, ó dàbí òkè kékeré kan. |
| 195 |
Nígbà tí wọ́n kó wa dé iwájú ọba àwọn ejò, tí òun náà rí wa, inú bí i gidigidi orí rẹ̀ sí yí padà ó túbọ̀ ń tóbi sí i; gbobo àwọn ìjòyè rẹ̀ sí bẹ̀rẹ̀ sí pòṣé wọ́n ń bínú nítorí wa. Nígbà tí Òjòlá-ìbínú bẹ̀rẹ̀ sí ọ̀rọ̀ í sọ ọ̀nà ọ̀fun rẹ̀ bẹ̀rẹ̀ sí kù bí òjò, ojú rẹ̀ sì dàbí ìlẹ̀kẹ̀ pupa. |
| 196 |
Lẹ́hìn èyí wọ́n mú wa lọ sí ẹ̀hìnkùnlé nígbà tí a sì dé ọ̀hún, ènìyàn mẹ́ẹ̀ẹ́dọ́gbọ̀n bí àwa ni a bá, àwọn wọn-ọnnì ti ṣìnà sí igbó ọdẹ wọ́an sì ti bọ́ sí ọwọ́ ọba àwọn ejò náà. Nígbà tí a dé ibi tí wọ́n wà tí a wo apá kan àgbàlá náà báyìí, egungun agbárí ènìyàn tíó wà ní ibẹ̀ ju ẹgbẹ̀rún lọ. |
| 197 |
Àkókò tí mo ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí, ẹ̀rù kò tilẹ̀ tún wáá bà mí mọ́ nítorí ọkan mi ti ń kúrò nínú ayé mo sì ti bẹ̀rẹ̀ sí ronú òde ọ̀run. Àwọn ọlọ́pàá wọn-ọnnì to gbogbo àwa tí a ṣẹ̀sẹ̀ dé lẹ́sẹẹsẹ wọ́n sì wo gbogbo wa lọ, wọ́n fi ọwọ́ tẹ̀ wá ní ìdí wọ́n sì wo igbá-àyà wa láti fi mọ̀ bí a ti ní ọ̀rá sí. |
| 198 |
Nìgbà tí a pé ọmọ-ọ̀dọ̀ yìí tí mo bu àkàrà díẹ̀ fún un tán, a bẹ̀ ẹ́ kí ó lọ bá wa kó àwọn nǹkan wa jáde láti inú ilé ìṣúra wá òun náà sì gbà bẹ́ẹ̀ fún wa ṣùgbọ́n ó wí pé ó di ìgbà tí àwọn tí ń sọ ilé ibẹ̀ bá ṣíṣẹ́ ọjọ́ náà parí tí wọ́n kúròi ní áàfin kí òun tóó lè lọ bá wa kó àwọn nǹkan wa. |
| 199 |
Nígbà tí a ti kó nǹkan ìjà wa jọ tán tí a sì kó àwọn oògùn wa pàtàkì fún Ewédayépọ̀ a bẹ̀rẹ̀ sí pa èrò ọ̀nà àtilọ. Kí a tóó lè lọ a níláti pa Òjòlà-ìbínú pàápàá, bẹ́ẹ̀ ni nǹkan ńlá ni eléyìínì. Nígbà tí a ronú ọ̀nà tí a ó gbà tí a kò rí, Ènìyàn-ṣe-pẹ̀lẹ́ fún wa ní ìmọ̀ràn kan. |
| 200 |
Nípa bẹ́ẹ̀ yóó la ifun ara rẹ̀ sí ìta. Ìmọ̀ràn yìí dára lójú wa, a dúpẹ́ lọ́wọ́ Ènìyàn-ṣe-pẹ̀lẹ́ a sì pinnu àti tẹ̀lé ìmọ̀ràn náà. A kó àdá jọ a sì lọ̀ wọ́n, wọ́n mú bí abẹ. Nígbà tí ó di òru a lọ ri àwọn àdá náà mọ́lẹ̀ sí ojú ọ̀nà Òjòlà-ìbínú a sì kọ ojú àwọn àdá náà sí òkè lọ. |
| 201 |
Nígbà tí abàmi ẹ̀dá náà ti kígbe ni gbogbo wa ti fún ṣòkòtò le; ṣùgbọ́n nígbà tí olúkúlùkù wa ti mú àdá tí a gbé ìbọn tán a rí i pé oògùn ọwọ́ wa kò ní í lè tó fún ìjà náà nígbà tí a si ń fẹ́ẹ́ lo àwọn oògùn pàtàkì tí a mú fún Ewédayépọ̀ pamọ́ a kò rí Ewédayépọ̀ mọ́, ó ti sálọ bámúbámú. |
| 202 |
Àwọn ejò lọ́ mọ́ Ìjànbáforítì lára tó bẹ́ẹ̀ tí a kò fi rí ara rẹ̀ lóde mọ́. Ṣùgbọ́n nígbà tí a wo ilẹ̀ ṣe ni a rí òkú ejò ní ilẹ̀ lọ bẹẹrẹ ṣùgbọ́n bí wọ́n ti kú lọ tóó nì, àwọn tí ó kú kò já mọ́ nǹkan kan lára àwọn tí kò kú. Gbogbo wa ló ti mú aporó tí Baba-Onírùngbọ̀n yẹukẹ ti fi fún wa. |
| 203 |
Nígbà tíó di ojú alẹ́, gbogbo wa di ẹrù wa a gbé e lé orí àwọn tí ó kéré díẹ̀ nínú wa, nítorí a ti pọ̀ díẹ̀ ju bí a ti ṣe kúrò ní ilé Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ lọ. Àwọn tí a bá ní àgbàlá ọba ejò náà tí wọn kò ì ti í kú dàpọ̀ mọ́ wa. Ìjàǹbáforítì dúró sí iwájú àwa náà sì ń tẹ̀lé lọ. |
| 204 |
Ní àtètèkọ́ṣe, ní ìbẹ̀rẹ̀ ayé pátápátá, ní àkókò ìgbà tí Èṣù ṣubú ní òde ọ̀run, tí Ọlọ́run sì fi ààlà sì agbedeméjì ọ̀run rere àti ọ̀run búburú, igi kan wà ní etí ọ̀gbun àìnísàlẹ̀ tí ó jẹ́ ààlà ní ààrin ọ̀run rere àti ọ̀run búburú, àwọn ará ọ̀run gbogbo a sì máa pe igi náà ní Tèmi-nìkan. |
| 205 |
Ní orí ìrìn ni mo ti rí ìwé rẹ gbà. Àkókò tí àárò rẹ sí ń sọ mi gan-an ni ìwé rẹ yìí tẹ̀ mí lọ́wọ́. Nígbà tí mo ń ka ìwé rẹ̀ náà ṣe ló dà bí ẹni pé mo rí ọ gan-an. Láti ìgbà tí mo ti kúrò lọ́hùn-ún kò sí ọjọ́ kan tí n kò rántí rrẹ, àárò rẹ sọ mi púpọ̀, ìgbà púpọ̀ ni mo sì ń lá àlá rí ọ. |
| 206 |
Háà! Baba-onírùngbọ̀n-yẹ́úkẹ́ o ṣe e o, bí ìmàle ti ń rántí Ànábì tí onígbàgbọ́ ń rántí Ọlọ́run Ọba bẹ́ẹ̀ náà ni n ó máa rántí rẹ láéláé. Mo sì tún dúpẹ́ lọ́wọ́ rẹ fún ìmọ̀ràn gbogbo tí o fún mi, n kò gbàgbè wọn rárá, wọ́n ń bẹ ní àtẹ́lẹwọ́ òsì mì n kò sì ní í fi ọwọ́ náà jẹun. |
| 207 |
Mo fẹ́ kí o mọ̀ pé ìmọ̀ràn ní iye lórí púpọ̀, òmíràn dà bí fàdákà, òmíràn dà bí wúrà, òmíràn sì dà bí dáyámọ́ndì tíí ṣe òkúta olówó iyebíye. Ìbá ṣe pé ènìyàn ń san owó fún ìmọ̀ràn ni, òmíràn ìbá ju ẹgbẹ̀rùn pọ̀nùn lọ. Nítorí náà ẹni tí ó fún ni ní ìmọ̀ràn dáadáa nǹkan pàtàkì ni olúwaarẹ̀ ṣe. |
| 208 |
Èmi pàápàá ní ìmọ̀ràn tí mo níláti fún ọ nítorí nǹkan tíó bá kàn ọ́ kan mí. Mo ti ṣe àkíyèsí nígbà tí mo wà lọ́hùn-ún pé inú rẹ funfun ó ju ẹ̀gbọ̀n òwú lọ, ṣùgbọ́n mo fẹ́ kí o mọ̀ pé kì í ṣe bẹ́ẹ̀ ni inú gbogbo aráyé rí. O níláti kíyè sára gidigidi, nítorí ẹ̀rù àwọn aládùúgbò rẹ ń bà mí. |
| 209 |
Ẹni tí '; o mú ilé ti Ikú mú ilé ti nǹkan, ẹni tí ó mú ilé ti Àrùn mú ilé ti ìjàngbọ̀n, bẹ́ẹ̀ ni ẹni tí ń gbọ́ igbe àkùkọ ọ̀run níláti ṣọ́ra gidigidi. Ẹ̀hìnkùnlé ni ọ̀tá wà, ilé ni aṣeni ń gbé, bí ikú ilé kò pa ni ti òde kò lè pa ni, ọmọ-ọ̀dọ̀ ní ń mọ àṣírí olúwa rẹ̀, obìnrin ẹni ní ń mọ àtisùn ẹni. |
| 210 |
Ọ̀rọ̀ púpọ̀ irọ́ ní ń mú wa, nítorí náà ọ̀rọ̀ mi kò nì í gùn gbọọrọ. Bẹ́ẹ̀ ni mo kọ̀wé mo sì fi ìwé náà fún ẹbọra olójú kan kí ó bá mi fún ọ̀rẹ́ mi. N kò ní í lè sọ gbogbo nǹkan tí ojú mi rí kí ó tóó di pé mo dé ibib tí mo ti kọ́ ṣìnà sí inú Igbó Olódùmarè nígbà tí mo kọ́ kúrò ní ìlú mi. |
| 211 |
A gbé ọjọ́ mẹ́ta ní ààfin ọba yìí, nígbà tí mo wí fún un pé mo fẹ́ẹ́ lọ sí ilé kí n baà tètè lọ rí ìyàwó mi àti ọmọ rẹ̀ tuntun, òun náà sì gbà bẹ́ẹ̀ fún mi, ṣùgbọ́n bi kò bá sí ti ìyàwó mi ni kì bá tí jẹ́ kí n lọ nítorí ó ti wí fún mi ní ijọ́sí pé kí n máa gbé ọ̀dọ̀ òun. |
| 212 |
Bẹ́ẹ̀ ni mo kúrò ní ọ̀dọ̀ ọba náà mo sì wá sí ìlú mi. Inú mi dùn nígbà tí mo rí àwọn ènìyàn mi. Ìyàwó mi yọ̀ púpọ̀, a ṣiré títí ilẹ̀ fi ṣú, a sì jẹun tí ó gbádùn nítorí mo mú ẹyẹ àparò bọ̀ gẹ́gẹ́ bí ó ti sọ fún mi nígbà tí mo fi í sí ibùdó ní Igbó Olódùmarè tí mo ń lọ ṣe ọdẹ. |
| 213 |
Àwọn àgbà tí wí pé ọgbọ́n ọlọ́gbọ́n kì í jẹ́ kí a pa àgbà ní wèrè. Ẹni tí ó wà nínú ayé tí kò ní òye ó dábì ẹranko tí ó ṣègbé. Ìyá mi a máa sọ̀rọ̀ kan fún àwa ọmọ rẹ̀ nígbà tí a wà ní èwe ó sì sọ ọ fún wa títí a fi dàgbà, a máa wí báyìí pé ẹni tí ó bí ọmọ tí ọmọ náà kò gbọ́n ń ṣe òwò àṣedànù. |
| 214 |
Ẹ má ṣe gbàgbé wí pé bí ayé tí dùn tó bẹ́ẹ̀ náà ni ìṣsòro inú rẹ̀ pọ̀ tó. Ìgbà tí ènìyàn bá rí ìṣòro kan ṣoṣo nígbà míràn a dà bí ẹni pé kí olúwaarẹ̀ kú lẹ́sẹ̀ kan náà. Bí ẹ bá ti ń bá ìṣòro pàde nínú ayé mo fẹ́ kí ẹ máa bú sí ẹ̀rín kí ẹ sì mọ̀ pé ọjọ́ ń bọ̀ tí ìgbádùn yóó wọlé tọ̀ yín wá. |
| 215 |
Ìṣòro tí a kò lágbára láti gbé kí Ọlọ́run Ọba má ṣe gbé e kà wá láyà. Ẹ má ṣe gbàgbé ọ̀rọ̀ tí ẹ gba nípa ìwà ìrẹ̀lẹ̀. Ìgbéraga ń gbílẹ̀ lórí ilẹ̀ ayé lójoojúmọ́, bẹ́ẹ̀ ni ìgbéraga ni gbòǹgbò ìparun. Ipòkípò tí ẹ bá wà lórí ilẹ̀ ayé mo fẹ́ kí ẹ gbé ìwà ìrẹ̀lẹ̀ wọ̀ bí ẹ̀wù. |
| 216 |
Bí ẹ bá ń lo òótọ́-inú, Olódùmarè yóò dúró tì yín bí òkè ńlá, ẹni tí ó bá sì kọlù yín yóò rí ìpalára. Ẹ tọ́jú iṣẹ́ yín dáadáa, ohun tí ó ṣe pàtàkì ni ibi tí a bá ti ń rí òkèlè ẹni. Ó lòdì sí ìlànà Olódùmarè ó sì ìríra lójú àwọn ọmọ aráyé wí pé kí ọmọ tí a bí nínú ẹni máa hùwà àìbíkítà sí ni. |
| 217 |
Ẹ̀yin ọmọ ènìyàn, ayé ń lọ, ojoojúmọ́ ń mú ọjọ́ kan kúrò nínú ìgbésí-ayé olúkúlùkù, bẹ́ẹ̀ ni ọjọ́-ayé ọmọ ènìyàn kò ju kékeré lọ. Àkókò tí a bá sì ní í inú ayé yìí, mo bẹ̀ yín ẹ má ṣáìjẹ́ kí á lò ó dáadáa: kí á lò ó pẹ̀lú ayọ̀, kí a lò ó pẹ̀lú ẹ̀rín kí á sì fi inú dídùn bo ìbànújẹ́ mọ́lẹ̀ batakun. |
| 218 |
Margaret Read ni ọ̀gá Ilé Ẹ̀kọ́ ńlá tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn tí ó bá lọ sí ìlú Gẹ̀ẹ́sì láti kọ bí a ti ṣe ń ṣiṣẹ́ Olùkọ́ tí ń kọ́ ìwé wọn, ogunlọ́gọ̀ ènìyàn láti orígun mẹ́tẹ́ẹ̀rin ayé lo ń wá, a kò sì lè ka iye àwọn ọkùnrin tí o ń ṣiṣẹ́ lábẹ́ obìnrin yìí ni bí a ti ń sọ̀rọ̀ yìí. |
| 219 |
Ìgbà tí a bá sì wò bí ojú Yorùbá ti là tó kí Gẹ̀ẹ́sì tilẹ̀ tó gòkè, tí ó sì jẹ́ pé kò sí ẹ̀yà kan ní nàìjíríà tí ó lè wí pé òun lajú ju Yorùbá lọ títí di òní olónìí, ẹ ó ríi pé bí a bá lè mú irú àbàwọ́n báyìí kúrò lára wa ìlọsíwájú wa yóò máa ya gbogbo ara ayé lẹ́nu ni. |
| 220 |
Ìgbà tí ọkùnrin yìí dé, ọdún méjì ni àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ń lò, ilé tí ó wà fún ìlò àwọn akẹ́kọ̀ọ́ kò ju ìba díẹ̀ lọ. Lónìí, àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ń lo ọdún mẹ́rin, ilé pọ̀ lọ bẹẹrẹ fún iló wọn. Bẹ́ẹ̀ ni bí nǹkan bá ti ń tóbi tó ni iṣoro rẹ ń tóbi tó ṣùgbọ́n, Gwynne-Jones borí ìṣoro tírẹ̀ patapata. |
| 221 |
Àpẹẹrẹ ni èyí fún ìwọ àti èmi, bí a bá fẹ́ kí orílẹ̀ èdè wa yìí máa ti ibi gíga dé ibi gíga a kò gbọdọ̀ sàìfi ara ti Ọlọ́run Ọba. Eléyìí ló mú kí ẹ̀rí ọkàn Gwynne-Jones lágbára tó bẹ́ẹ̀ nítorí mo ti báa lò rí mo sì rí i pé kì í fẹ́ kí òun ṣe nǹkan sí ẹnikẹ́ni tí ẹ̀rí ọ̀kan òun yóò fi ddá òun lẹ́bi. |
| 222 |
Mo dúpẹ́ lọ́pọ̀lọpọ̀ lọ́wọ́ gbogbo ẹ̀yin ọgá ilé ìwé ní ìlẹ̀ Yorùbá fún bí ẹ ti ṣe ń lo gbogbo àwọn ìwé mi tẹ́lẹ̀ rí, mo dúpẹ́ pẹ̀lú lọ́wọ́ ẹ̀yín ti ẹ ń yàn ìwé fún iló àwọn ọmọ náà. Ṣùgbọ́n ẹ máṣe rò pé èmi ni ẹ̀ ń ṣe ìwọ̀nyí fún, mo fẹ́ kí ẹ mọ̀ pé ẹ ń ṣe é fún ìran ìran ọmọ wa. |
| 223 |
Lẹ́ẹ̀kan sí i, mo dúpẹ́ lọ́wọ́ gbogbo yín o, bí ẹ sì ti ń ti àwọn ìwé mi wọ̀nyí lẹ́yìn yìí, Olódùmarè ti gbé akeǹgbè ìbùkún, ti yóò tú lé orí gbogbo yín káríkárí. Ayé kún fún ibùgbé ìyanu, Ọba bí Ọlọ́run kò sí, Olódùmarè ní n ṣe alákòóso ohun gbogbo ti ń bẹ ní òde ayé àti òde ọ̀run. |
| 224 |
Àwọn adìẹ sùn lọ tantan, afẹ́fẹ́ tútù rọra ń fẹ́ awọn èkúté ń jẹ ẹ̀rún oúnjẹ láàrin àgbàlá, bí ènìyàn kò bá fetí sílẹ̀ tán kò lè gbúròó ẹnu wọn, ṣùgbọ́n òwìwì ń kígbe lẹ́ẹ̀kọọkan, mo sì gbóhùn èlúlu, bẹ́ẹ̀ ni àdán fẹ́rẹ̀ fi ìyẹ́ gbá mi lórí, nítorí òru ni àkókòo ìgbádùn fún ẹranko náà. |
| 225 |
Òkìkí ìwọ pàápà'ti kàn jákèjádò ayé, ṣùgbọ́n ayọ̀ kún ọkàn mi lónìí wí pé a ojú rí ara wa. Nípa èyí tí o wí, kékeré ni èyí nì, ṣùgbọ́n jẹ́ ki a fi gbogbo ìyókù dọ̀la, nígbà tí ilẹ̀ bá mọ́ n ó mú àwọn ǹnka tí mo ffi ń kọ̀wé, n o sì kọ ohun tí o ba ń fẹ́ sílẹ̀ fún ọ. O kú àbọ̀, o kú ìrìn náà. |
| 226 |
Wọ́n ti ba iwájú jẹ́, àwọn tí ó bá ti bá wọn pàdé lẹ́ẹ̀kan kò níí fẹ́ ran àwọn ẹlòmíràn lọ́wọ́ mọ́. Ṣùgbọ́n ìyànjú mi ni èyí pé, kí á má tì tirí ẹni búburú hùwà búburú, nítorí pé bí a bá wí pé kí a bẹ́gi a lè bẹ́ ènìyàn, bí a bá wí pé kí a fi oore ṣíṣe sílẹ̀ pátápátá, alè dá àwọn ọmọlúàbí lórí. |
| 227 |
Ṣùgbọ́n níwọ̀n bí ó ti jẹ́ pé bàbá mi fẹ́ wí pé dandan ki n lọ sí ibib tí òun rán mi, kò sí ohun tí èmi àti ìyá mi lè ṣe. Àbúrò mi kan báyìí tí ó lọ sí ìdálẹ̀ tí kò fẹ́ wa sílé mọ́ ni bàbá mi ni ki n lọ mú wá. Àbúrò mi yìí, kìí ṣe ọmọ ìyá mi, àbúrò bàbá mi obìnrin nni ó bí i, ó sì jẹ́ ọmọ líle. |
| 228 |
Ẹni tí ó bá ti bẹ̀rẹ̀ ìrìnàjò olúwarẹ̀ ti gbé àpò ìyà ka èjìká, nítorí ẹni tí ó ti ń sùn lórí ibùsùn ńlá lè di ẹni tí kò ń hanrun lórí ilẹ̀ pẹpẹ, ẹni tí o ti ń fi ẹ̀dọ̀ ẹran jẹun lè di ẹni tí kò rí nǹkan wa gaàrí mu, bẹ́ẹ̀ ni ẹni tí kò tó àbúrrò olúwarẹ̀ lè máa búu kí ó máa ṣépè fún un. |
| 229 |
Kí Ọlọ́run má kọ, àtúnrí, bí Olódùmarè kò bá kọ àtúnrí, a jẹ́ pé n ó tún ffi ojú mi rí ọ, ṣùgbọ́n ikú kìí dá ọjọ́, bẹ́ẹ̀ ni àrùn kìí dá o ṣù, Ẹlẹ́dàá ló mọ ọjọ́ àtisùn ẹni. A kìí mọ, bí o ba dé tí o bá sì gbọ́ pé mo ti kú, máṣe ba ara jẹ́, ṣu òṣùká pàtàkì kí o gbé ẹrù mi bí ọkùnrin. |
| 230 |
N kò lè ka ohun tí ojú mi rí tán ki n tó dé ọ̀hún nítorí n kò ì tíì rin irú ìrìn bẹ́ẹ̀ rí. Ojú ọ̀nà náà jẹ́ ojú ọ̀nà tí àwọn apànìyàn ti máa ń ṣe ọdẹ ènìyàn kiri, ṣùgbọ́n n kò nìkan rrìn rárá, bí n kò sì ti nìkan rìn yìí náà, a bọ́ sí ọwọ́ àwọn ọlọ́ṣà tó ìgbà mẹ́ta kí á tó dé ọ̀hún. |
| 231 |
Kí ni mo fi ṣe ọ́! Lọ kúrò lọ́dọ̀ mi, lọ kúrò lọ́dọ̀ mi, ìwọ ni ọ̀tá ogunlọ́gọ̀ ohun ẹlẹ́mìí tí Olódùmarè sọ lọ́jọ̀ sí orí ilẹ̀ ayé. Ìgbẹ̀yìn ewéko inú igbó, ikú ni; ìgbẹ̀yìn ejò afàyàfà, ikú ni; ìgbẹ̀yìn ẹyẹ ojú ọ̀run, ikú ni; ìgbẹ̀yìn àwọn ẹranko ẹlẹ́sẹ̀ mẹ́rin, ikú sì ni pẹ̀lú. |
| 232 |
Ọlọ́kàn líle ẹ̀dá ni ikiú jẹ́, kò ní àánú ẹnikẹ́ni, bẹ́ẹ̀ ni kìí pinnu kó bojú eẹ̀yìn lẹ́ẹ̀kan. Kí a sọkún kí ojú fọ́ kò kan ikú, kí á gbára sánlẹ̀ títí kò yíi lọ́kàn padà, kí á wọ aṣọ dúdú kò ṣe nǹkan fún un. Ikú kò náání ẹbọ, kò bìkítà fún ṣìgìdì, bẹ́ẹ̀ ni ońdè àti òrùka kò ṣe é ní nǹkan. |
| 233 |
Èmi ni àkọ́bí, ìgbà tí bàbá mi sì kú yìí ni mo tó wá mọ̀ pé ohun tí àwọn àgbà ń fi ara gbà kìí ṣe kékeré, àti pé ẹrù asáa'jú wúwo ju irin lọ. Ohun gbogbo ti n kò ṣe rí ni mo di ẹni tti ń ṣe, èyí tí kò kàn mí rí di tèmi pàtàkpi, mo di ẹni tí ń parí ìjà fún àwọn ará ilé wa. |
| 234 |
Ó gbé dígí kan báyìí lọ́wọ́, ó sì fi hàn mi o ní ki n wo inú rẹ̀. Nígbà tí mo wò ó, mo rrí ojú ọ̀nà kan tí ó tóbi, tí ó gbòòrò tí o sì ń dán, apá ọ̀tún àti apá òsì dàbí ẹni pe idẹ ni wọ́n fi ṣe ojú ọ̀nà náà ní ìpẹ̀kun ọ̀nà náà mo rí ilé kan tí ó lẹ́wà, tí ó bàbí aafin ọba. |
| 235 |
Ó yẹ kí a sì tètè lọ pẹ̀lú nítorí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ọdẹ ni wọn tì bá Àkàrà-oògùn lọ. Lẹ́yìn eléyìí pẹ̀lú mo fẹ́ kí ẹ yan àwọn ènìyàn Sàǹkòsàǹkò kí ẹ rán wọn lọ sí ọ̀dọ̀ ọba alágbára ibòmíràn gbogbo kí ẹ wí fún wọn nípa ọ̀ràn irìnajo náà kí wọ́n ba à rán àwọn ọdẹ gbogbo jáde. |
| 236 |
Bí ẹ bá ti ṣe ìwọ́nyí fún mi, inú mi yóò dùn gidigidi nítorí àwọn ọdẹ tí wọ́n ti fi orí mulẹ̀ ní ìkọ̀kọ̀ ni a ó wú jáde. Ìgbà tí a bá ti ṣe ìwọ̀nyí tán èyí tí ó kù kò ní ju kí á dá ọjọ́ lílọ wa kẹ́ ẹ gbó kẹ́ẹ tọ́ o. Báyìí ni mo sọ fún ọba, inú rẹ̀ náà sì dùn sí mi, ó wò mi, ó bú sí ẹ̀rín. |
| 237 |
Bí a tí ń ti ìlú dé ìlú ti ìletò dé ìletò ni wọ́n ń gbà wá tọwọ́tẹsẹ̀ tó bẹ́ẹ̀ tí a kò fi ẹnu kan oùnjẹ tí a mú lọ tí a fi dé. Ìrìnàjò wa náà sì nì èrè gidigidi. Àkókò yìí ni a rí abàmì ẹ̀dá kan báyìí mú bọ̀ orúkọ ẹni ti ń jẹ́ Ìbẹ̀ǹbẹ́-Olókùnrùn tí ilé rẹ̀ n bẹ ní ipàlàpálá òkúta. |
| 238 |
Báyìí ni ìtàn rẹ lọ: kí ó tó kúrò ní òde ọ̀run wá sí aye o ti lọ wọ ẹ̀wù àìkú ni òde ọ̀run láìsí àṣẹ Olódùmarè níbẹ̀, ó jii wọ̀ ni, nígbà tí ẹ̀dá tí ó wà ní ìkáwọ́ ẹ̀wù àìkú kò sí níbẹ̀, orúkọ ẹni ti ń jẹ ògbódògo, bẹ́ẹ̀ ni ó wá sí ilé ayé, bí o si tilẹ̀ jẹ́ pé ènìyàn ni o bíi. |
| 239 |
Ní ìrìnàjò yìí, a o dé ìlú kan ní ibi tí àwọn ẹranko ń gbé tí ó jẹ ìlú wọn gan-an, ibi tí ìwọ ó ti máa rí to àádọ́ta àgbọ́nrín fún oúnjẹ àárọ̀, ọgọ́ta ìmàdo fún oùnjẹ ọsán, àti ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta kọ̀lọ̀kọ̀lọ̀ fún ounjẹ alẹ́. Èyí nì ọ̀kan; lọ́nà kejì, a ó lọ sí òkè Ìrònù ti ń bẹ nínú Igbó. |
| 240 |
Òkè Ìrònú ń bẹ létí odi ọ̀run. Mo wí lánà-án pẹ̀lú bi èmi àti ìránṣẹ́ ọba yi gbogbo àgbègbè lọ tí à ń wá àwọn ènìyàn pàtàkì kiri, mo sì tún wi pẹ̀lú bí a ti ṣe rí abàmì ẹ̀dá kan mú bọ̀ orúkọ ẹni ti ń jẹ́ Ìbẹ̀ǹbẹ́-olókùnrùn ti ó jẹ́ ẹni ti o le jẹun júlọ lórí ilẹ̀ ayé. Mo fẹ́ kí a máa bá ìtàn náà lọ. |
| 241 |
Àdéhùn wọn kò yẹ̀ fún odidi ọdún kan gbáko èkíní kò mọ̀ pé ẹranko ni èkejì, ó sebí ènìyàn ni kí a ma sa fa ọ̀rọ̀ gùn lọ títí, ẹekùn lóyún fún erin, wọ́n bí Kùmọ́dìran. Ó jẹ́ arẹwà ènìyàn, ó ga, ó sígbọnlẹ̀, ó sì lágbára tó bẹ́ẹ̀ ti n kò tii gbọ́ pé ẹnìkan fi ẹ̀yìn rẹ balẹ̀ níní ìjàkadì rí. |
| 242 |
Ní àkokò tí a dé ìletò yìoí ní iná kan bẹ́ sílẹ̀ nínú ilé Ìbẹ̀rùàrapọ̀ tí ó jó ilé náà kanlẹ̀ ko. Ṣíbẹ̀ Àyédèrúẹ̀dá ṣe ìtọ́jú wa tó bẹ́ẹ̀ ti n kòì tíí rí ẹni ti ó tọ́jú ènìyàn tó bẹ́ẹ̀ rí. lọ́jọ́ tí a dé ibẹ̀ gan-an, àpótí ọti kan ló wá gbé fún ni, ó sì fi màlúù méjì lé e. |
| 243 |
Nígbà tí a dá ọjọ́ tán báyìí, ọba bẹ̀rẹ̀ síi ṣe ìtọ́jú mi ni onírúurú ọ̀nà, ó fún mi ni àpò owó kan láti fi ṣe ìpèsè ìrìnàjò náà, mo di ẹni tti ń wọlé tí ń jáde ni ààfin ọba. Ọwọ́ epo ni aráyé ń ba ni la, wọn kì í bá ni la ọwọ́ ẹ̀jẹ̀, ò ṣì ní ń jẹ 'Ta ni mọ̀ ọ́', owo ni ń jẹ́ 'Mo bá ọ tan'. |
| 244 |
Mo ṣe ètùtù títí mo pa ẹsin mẹ́fà, mo pa àgùntàn mẹ́fà ní àgbàlá, ọgọ́ta ewúrẹ́ ni mo sì fi ṣe sàáráasí ìkòríta. Mo túbọ̀ múra mo kọ́ ifa mọ́ ifá, mo mọ pàtàkì nínú àwọn odù, mo mọ ìtàn ayébáyé, mo mọ ìjìnlẹ ògèdè, bẹ́ẹ̀ ni ẹ̀mí mio fẹ́rẹ̀ ẹ bọ́ nibi ti mo ti ń jẹ ataare. |
| 245 |
Nígbà ti ọjọ́ lílọ pé gọngọ sọ ní ìlú wa, kí ìlẹ̀ to mọ ni gbogbo ènìyàn ti ń wọ́ jáde ti wọ́n sí ti dúró sí ààrinn ọjà dè wá. Gẹ́gẹ́ bí ètò tí a ti ṣe tẹ́lẹ̀, gbogbo àwọn ọdẹ ti yóò ba ni lọ sí ìrínàjò náà yóò kọ́kọ́ wá sí ilé mi, ibẹ̀ ni a o ti ko ẹsẹ̀ lọ sí ààrin ọjà. |
| 246 |
Ìgbà tí ọba dé sí ààrin ọjà, a o gbọ́ ariwo ní ilé mi, ìgbà tí a bá sì gbọ́ ariwo ni àwa náà yóò tó dìde. Bí á ti ṣe ètò yìí náà ni a tẹ̀lé e, ìgbà tí ọba dé ààrin ọjà, a gbọ́ ariwo ni ilé wa, àwa ọdẹ sì to ni ẹsẹẹsẹ a tẹ̀lé ara wa ọgbọn-ọn ran kan, à ń lọ, gbogbo wa jẹ́ àádọ́ta. |
| 247 |
Òun ni ó gbé iwin ní ìyàwó létí adágún omi tí ó yá owó lọ́wọ́ ọ̀sanyìn tí ó gba ohun ọ̀sìn lọ́wọ́ Èṣù ti ń gbé ìkóríta. Ẹni kaàrún ni ọkùnrin kan báyìí tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Olójú-Májèlé tí i ma gbé eyín erin kiri. Bí ìtàn ọkùnrin náà ti lọ nì yí. Bàbá rẹ̀ iwin ni, ṣùgbọ́n ìyá rẹ̀ ènìyàn ni. |
| 248 |
Ìyá rẹ̀ jẹ́ arẹwà ènìyàn. Nígbà tí ó wà ní wúndíá tí ó lọ sí oko lọ́dọ̀ bàbá rẹ̀ ni ọjọ́ kan lákòókò ọdún orò, bí ó ti ń rìn lọ ni ó déédéé gbọ́ tí orò ń ké bọ̀ lẹ́yìn, ó bá sá wọ igbó ó ń bá igbó lọ, bí o bá sì ti ń gbúròó orò ni o ń túbọ̀ ń wọ inú igbó si i, nítorí kí ó má ba à rí oró lójú ọ̀nà. |
| 249 |
Ibi ti o tí n káàkiri ní òun nìkan ni ó ti bá iwin kan pàdé, ti ó fi inú òkúta ṣe ibùgbé tí ó ní ojú mẹrin, imú méjì, àti ẹnu méjì tí o sì ni ìwo méjì tí ó dábì ìwo àgbáǹkéré ní àtàrí. Ìgbà tí iwin náà rí obìnrin yìí kò ṣe é ní nǹkan kan, ṣùgbọ́n ó mú u sí ọdọ rẹ nínú ihò ó sọ ọ́ si ìyàwó. |
| 250 |
Nígbà tí àwọn ọdẹ wọn-ọnni dúró sí apá kan, inú ọmọ ènìyàn dùn. Wọ́n tó fi ṣe fọ̀rífọ́rí, wọ́n dúró bí alágbára, ọkàn wọn balẹ̀ bí ẹni tí ó gbẹ́kẹẹ̀lé Olódùmarè, wọ́n le bí akọ òkúta nínú ìpinnu wọn, ọkàn wọn ti hu iyẹ̀ ó fò kúró nínú ilé pẹ̀lú ìfàsẹ́yìn ibẹ̀, ó lọ sí ẹ̀yìn odi ọ̀run. |
| 251 |
Àwọn àgbà ti pa á lówe pé, bí o ti wù kí ó pẹ́ tó, ẹgbẹ̀rún ọdún ń bọ̀ wá ku ọ̀la, ọ̀la náà pé lónìí a sì dúpẹ́ lọ́wọ́ Ọlọ́run ọba. Ogboìya onísòwò níí jèrè, hílàhílo ni oníyèméjìí máa bá kiri – kí Ọlọ́run má ṣe wá ni oníhìlàhìlo ènìyàn. Ẹ̀yin ọmọ ìlú mi, bí ẹ ti rí wa yìí, akìí ṣe òmùgọ. |
| 252 |
Ẹlẹ́dàá kò ya àwọn ọmọ aráyé ní ipá, ó ṣe wọ́n ní ọ̀kan ṣoṣo, àgbájọ̀ ọwọ́ ni a fi ń sọ àyà. Pẹ̀lú ayọ̀ ni àwa fi ń lọ lónìí kí ayé ọmọ elòmíràn bà dára. Mo ti gbé inú ayé fún ìgbà díẹ̀, àwọn tí mo bá láyé sì ti sọ fún mi pé, bí ẹni tí ó ń soore tilẹ̀ fi ẹsẹ̀ kọ̀, kò le ṣubú láéláé. |
| 253 |
Odò kan báyìí ni ó pín ibẹ̀ níyà pẹ̀lú ọ̀run, gbangba sì nì àwọn ti ń gbé ibẹ̀ máa ń wo ohun tí àwọn ará ọ̀run bá ń ṣe. Bí ènìyàn ba ń tọ odó náà lọ sí apá òkè, nígbà tí olúwarẹ̀ yóò bá fi rìn tó wákàtí mẹ́ta yóò kan odi ńlá kan tí ó dúró gẹ́gẹ́ bí ààlà láàrin ayé òun ọ̀run. |
| 254 |
Ìgbà tí ènìyàn bá sì kọjá igbó náà tán tí o fi ìlú àwọn ẹyẹ àti ti ẹranko sílẹ̀ ni olúwarẹ̀ yóò tó rí ọ̀nà náà tí ó bá apá ọ̀tún lọ. Èyí nì ni pé olúwarẹ̀ kò ni dé oríta ọ̀nà òkè Láńgbòdó kí ó tó yà. Olúwarẹ̀ yóò kọjá odò aró ṣùgbọ́n èèm-ejì ni olúwarẹ̀ yóò dá odò ẹ̀jẹ̀ kọjá. |
| 255 |
Nígbà tí a rii, ṣe ni nǹkan náà la gbogbo ara wa já pátápátá tó bẹ́ẹ̀ tí ẹnikẹ́ni kò lè gbé apá tí ẹnikẹ́ni kò lè gbé ẹsẹ̀ tí á kò tilẹ̀ lè la ẹnu wa sọ̀rọ̀ jáde lẹnu. Ṣùgbọ́n òun kọjú sí wa ó ni, ẹ̀yin ọmọ ènìyàn ènù ni ìránṣẹ́ Olódùmarè, àwọn ẹni ti ń ra ọja mi wọ̀nyyí ni à ń pè ni alátùn-únṣe. |
| 256 |
Ṣùgbọ́n, ó mà ṣe o, ìgbà tí àwọn oníṣègùn pàtàkì wọ̀n-ọnnì bá jí, tí wọ́n ronú tí wọn rí ìdí àìsàn yìí, wọn kò níí mọ̀ pé iṣẹ́ ọwọ́ Ẹlẹ́dàá àwọn ni. Ìbáṣe pé ọmọ ènìyàn kì í fi ojí idà wọn gbolẹ̀, díẹ̀ ni Ẹlẹ́dàá pàápàá ìbá fi jù wọn lọ, ipò tí ó fẹ fi wọn sí pọ̀, ó fẹ́ràn wọn. |
| 257 |
Ṣùgbọ́n nígbà tí a gbọ́ ọ̀rọ̀ tí ẹ̀dá pàtàkì náà sọ, ó dùn mọ́ ni nínú, àti pàápàá ní ìbẹ̀rẹ̀ ìrìnàjò wa, a mọ̀ pé Oládùmarè tí ó fẹ́ràn ọmọ ènìyàn to bi óo ti sọ yìí, kò ni jẹ fi wá ssílẹ̀ ní àkókò ìyọnu. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn iwin ni a tún ba pàdé lẹ́yìn èyí, ìgbà tí o tilẹ̀ ṣe èrù wọn kò bà wá mọ. |
| 258 |
A kò rin púpọ̀ nígbà tí a bá ọ̀kan pàdé tí o tilẹ̀ di ọ̀rẹ́ wa gidi, Ìrànlọ́wọ́ ni orúkọ rẹ̀ ń jẹ́. Òun ló wí fún wa pé òun ni òun yọ Àkàrà-oogùn nínú ìtìmọ́lé Àgbákò, òun lo sì fún wa ní ìmọ̀ràn bí a ó tì ṣe tí a kò fi ní dé ìlú àwọn ẹyẹ ní ibi tí ògòngò ti n ṣe ọba wọn. |
| 259 |
Ó wí fún wa pé bí wọ́n bá rí ni, wọn ó fi ojú wa rí nǹkan nítorí ohun ti àwọn Àkàrà-oogun ti sẹ si wọn. O fi ọna kan báyìí hán wa, òun ni a sì gbà títí a fi fi ìlú àwọn ẹyẹ sílẹ̀ ní ibi tí ògòǹgò ti ń ṣe ọba wọn. Kò pẹ́ tí iwin yìí fi wá sílẹ̀ tán tí a pàdé àwọn mẹ́ta kan. |
| 260 |
Ayé kí wọ́n tú àṣírí ara wọn! Kí ni ayé ọmọ ènìyàn já mọ́? Ayé kí wọ́n máa jowú ara wọn! ẹni tí ó bá wà ní ipò gíga wọn kò jẹ́ tìí lẹ́yìn, àfi bí wọ́n ja a tilẹ̀. ẹni tí ó lówó, àwọn ọmọ ènìyàn ko ni bá a wá ọ̀nà bí owó náà ti ṣe máa bí sii, àfi bí wọ́n ti ṣe máa da ojú ọwọ́ rẹ̀ dé ilẹ̀. |
| 261 |
Àyà mi já púpọ̀ nítorí igbe yìí nítorí igbe yìí nítorí mò ń bẹ̀rù kí ó má baà jẹ́ iwin burúkú tí òkìkí rẹ̀ ti kàn jákè jádò óde aayé tí à ń pè ní Ẹlẹ́gbára. Iwin burúkú ni, bí o bọ̀ àwọn ọmọ rẹ̀ tí à ń pè ni ni ọmọ ẹlẹ́gbára ni ó máa ń ṣáájú tí wọ́n má ń kéde bíbọ̀ rẹ̀ fún gbogbo ohun alaàyé. |
| 262 |
Nígbà tí ó ṣe tí ariwo náà túbọ̀ ń súnmọ́ wa ni a bẹ̀rẹ̀ si i gbọ́ ohun tí wọn ń wí. Won ń ké báyìí, 'A kì í wó o, ẹ yàgò fùn un, ẹ yàgò fún un. Máa rọra, máa wolẹ̀, kíyèsí kòtò, kíyèsí pàǹtí, kíyèsí gegele òkúta. Báyìí ni a bẹ̀rẹ̀ síí gbọ́ igbe náà tí o ń túbọ̀ súnmọ́ ọ̀dọ̀ wa. |
| 263 |
Ẹlòmíràn sá gun orí igi, ọmọde kò lè rí ẹ̀rù kí ẹ̀rù má bà á - Ẹlẹ́gbára kúrò ni nǹkan yẹpẹrẹ. Orí àpáta ńlá kan báyìí ni mo gùn lọ ni tèmi. Láti ibẹ̀, mo lè rí ìsàlẹ̀ kedere, àwọn igi ìtàkùn tí ó hù sí orí àpáta náà sì dáàbòbò mi, mo sá pamọ́ sí ẹ̀yìn wọn, àwọn dúró bí awọ́n fún ojú mi. |
| 264 |
Wọ́n to ìlẹ̀kẹ́ láti orúnkún lọ sí ìsàlẹ̀, ìgbà tí ó kù díẹ̀ kí wọ́n tò ó dé ọrùn ẹsẹ̀, wọ́n dáwọ́ rẹ̀ dúró, wọ́n sì wá mú ẹ̀gbà ide, wọ́n tò ó yí ọrùn ẹsẹ̀ po, wọ́n ge idẹ pẹlẹbẹ pẹlẹbẹ wọ́n so ó mọ́ ẹ̀gbà wọ̀n-ọnnì, eléyìí nì sì ń dún woro-woro bí wọ́n ti ń sáré kọjá lọ. |
| 265 |
Óun ń gun òkè bọ̀ lórí àpáta, ibi tí o sì ti ń fi iwọra sáré bọ̀ kò mọ ìgbà tí mo fi rọra sọ̀ kalẹ̀ sí òsì kejì. Ṣùgbọ́n ìgbà tí ó dé orí àpáta tí kò tún rí mi mọ́, o fura pé abẹ́ ìtàkùn náà ni mo wà, ó ju kùmọ̀ rẹ̀ síbẹ̀, èyí tí o kọ́ jù bá mi ní ìpàkọ́ ṣùgbọ́n n kò mira. |
| 266 |
Ìgbà tí ó pé ṣa, ọkàn rẹ̀ sọ fún un pé ìbẹ̀ ni mo níláti wà, nítorí kò rí mi ki ń jáde lágbègbè ibẹ̀, ó bá mu àdó kan jáde, nígbà tí ó sọ àdó sí abẹ́ ìtí, àdó gbiná, iná ń jò bọ̀ lọ́dọ̀ mi mo bá fò jáde tí Ẹlẹ́gbára náà gbá tẹ̀lé mi, èmi tí mò ń sáré ikú mo ń lọ nínú igbó gbururururururu. |
| 267 |
Àwọn Ẹranko pàápàá kò gbádùn, igbó dákẹ́ bí ẹni pé ọ̀fọ̀ ṣẹ ènìyàn. Ó ṣẹ ẹranko, emi náà rọra jókòó mo ká gúlútú lórí igi. Nígbà tí o ṣe o ń bọ̀ lápá ọ̀dọ̀ mi, nígbà tí o sì de ibẹ̀, ó wo ìsàlẹ̀, o wo abẹ́ ìtàkùn, ó wo òkè, ṣùgbọ́n kò rí mi lábẹ́ ewé o sì kọja sí apá ẹ̀yìn mi, o lọ. |
| 268 |
Èmi náà sì múra mo fi iré si í. Nígbà tí ó ṣe o lé mi dé ibi odo ńlá jíjìn kan, ibẹ̀ lo sì ti ní ìrètí àti mú mi. Nígbà tí mo dé etí odo yìí, dípò ki ń dúró, ṣe ni mo bẹ́ si i, tí mo mòòkùn lọ, ìgbà tí mo sì maa jáde aarin omi ni mo jáde sí mo bá fi ìwẹ̀ si i, mo wẹ̀ já sí odì kejì odò. |
| 269 |
Ṣùgbọ́n obìnrin náà ṣe aájò mi púpọ̀ ọ̀ran rẹ̀ ló sì jẹ́ ki n mọ̀ pé ìfẹ́ a máa fa ìfẹ́ yọ, nítorí sáájú àkókò náà, n kìí fẹ́ràn obìnrin rara ó sì dàbí ẹni pé ìṣẹ̀dá mi ni ki n máa kórira wọn ṣùgbọ́n nígbà tí mo máa fi eléyìí sílẹ̀ omi fẹ́rẹ̀ bọ́ lójú mi bẹ́ẹ̀ ni n kò sì tilẹ̀ ní ọkàn àti fẹ́ ẹ. |
| 270 |
Nígbà tí a gúnlẹ̀ sí òdì kejì tán, ó wí pé kí àbúrò òun tó jẹ́ iwin wá Fìlásayépọ̀ wá nní ibikíbi tí ó bá ti lè rii. Wéré tí ó wí báyìí, ṣe ni àbúrò rẹ̀ rá mọ́ wa lójú, nígbà tí o sì fi máa tó ìsẹ́jú mẹ́ta ṣe ni mo rí i tí o ń fò bọ̀ lófurufú tí ó gbé fìlàsayépọ̀ lé èjìká, tí ó gbé e kalẹ̀ lọdọ wa. |
| 271 |
Nígbà tí iwin náà dé, kò ga púpọ̀, o sì sanra o ni iké ńlá kan lẹ́yìn. Òun ati obìnrin yìí sọ̀rọ̀ sí ara wọn ní èdè tì n kò gbọ rí, lẹ́yìn náà ni iwin tii ṣe alákòóso filà yìí bẹ̀rẹ̀, tí o ní ki n jókòó lé òun lẹ́yìn, nígbà tí mo sì ṣe bẹ́ẹ̀, wéré ni mo bá ara mi ni ofuurfú tí o ń fò lọ pẹ̀lú mi. |
| 272 |
Ìgbà tí ó ṣe bẹ́ẹ̀, kò ríi, ṣùgbọ́n ó wí fún ni pe òun ri Ẹlẹ́gbára pàápàá, o ń jẹ òkú ènìyàn kan lọ́wọ́ àti pé òkú ènìyàn náà jọ òku Ìgnín-ènìyàn, nígbà tí àwa náà wò ó, òun ni. Ẹlẹ́gbára ti fa ọkùnrin náà ya pẹ́rẹpẹ̀rẹ, báyìí ni a sì ń wò ó tí o ń fọ́n egungun agbárí Ìgbín-ènìyàn bí ẹni fọ́n fèrè. |
| 273 |
Nínú gbogbo wa, kò sí ẹni tí kò fi ara pa àfi Ìbẹ̀ǹbẹ́-Olókùnrùn. Ó jẹ́ ẹni tí ó sanra púpọ̀ ó sì yà mi lẹ́nu bí òun ti ṣe lọ ni orí ire bẹ́ẹ̀, ìgbà tí Ẹlẹ́gbára ti tú wa ká tí òun sì ti rọra fi ara pamọ́ sínú igbó ṣúúrú kan, Ẹlẹ́gbára kò rii títí gbogbo wa fi ń sá gun òkè sá gun gègéle. |
| 274 |
A dúró, a simi díẹ̀, olúkúlùklù ròyìn ohun tí òun bá pàdé ni ibi tí òun ti ń sá kiri, a dúpẹ́ lọ́wọ́ iwin inú Fìlàsayépọ̀ kí ó tó tún di pé o padà wọ inú fìlà ọ̀rẹ́ wa lọ. Lẹ́yìn èyí, a kọjú sí ọ̀nà wa. A rin títí ilẹ̀ ọjọ́ kéjì fi ṣú láàrí ìyọnu kan àfi ti Ìbẹ̀ǹbẹ́ olókùnrùn tí o ń kígbe ebi. |
| 275 |
Mo rò pé eléyìí náà ló mu kí kúrúnà kúkú pọ̀ tó bẹ́ẹ̀ ní ìlú náà, ṣùgbọ́n èyí tí ó buru ju kúrúnà ni egbò ẹsẹ̀ Olúkúlùkù tí ó dúró gẹ́gẹ́ bí àṣà fún àwọn gbájumọ̀. Ewé kékeré kò tó láti fi bò wọn, omi egbò ẹsẹ̀ awọn ara ìlú náà a sì maa kán sílẹ̀ bí wọ́n bá ti n rìn lọ. |
| 276 |
Iná orí àti iná aṣọ pẹ̀lú ogunlọ́gọ̀ idun ti ṣe ọ̀nà sí ara wọn. Àwọn kòkòrò wọ̀n-ọnnì rí i pé ibẹ̀ dára gẹ́gẹ́ bí ilé fún àwọn. Kò sí ibi ti jìgá ko lè wọ lara àwọn Èdìdàrẹ́, jìgá kọ́ pẹ̀tẹ́ è si sí wọn ni àtẹ́lẹsẹ̀, o kọ ilé ilẹ̀ sí wọn ni ìbàdi, ṣùgbọ́n ori ni aafin àwọn ina wa. |
| 277 |
Omi tí wọn ń mu ni ìlú yìí burú gidigidi, nítorí etí odò tí wọ́n ti ń pọn ọ̀n ni wọn ń, ṣe ìgbọ̀n sẹ̀ sí bẹ́ẹ̀ ni odò náà kò ju kékeré lọ. Nígbà ti a ti dé aarin ọjà wọn tí a wo ìwà wọn tí ó burú bi mo ti ròyìn yìí ni a ti pinnu pé ó yẹ ki á pa àgọ́ sí etí ibẹ̀ kí a wò wọ́n fún ọjọ́ mélòó kan. |
| 278 |
Gẹ́gẹ́ bí àṣà àwọn Èdìdàrẹ́, ọmọdé ló ni ayé, àwọn àgbàlagbà kò jámọ́ nǹkan kan. Bí ilẹ̀ bá mọ, bàbá á dọ̀bálẹ̀ fún àwọn ọmọ rẹ̀ káàkiri ilé, ìyá a tún kúnlẹ̀ fún wọn. Bí ọmọdé bá máa ránṣẹ́, a rán àgbàlagbà ní iṣẹ́, bí ọmọdé àti àgbàlagbà bá jẹun tán, àgbà ni ń fọ àwọ. |
| 279 |
Bí ọmọdé bá ti gbé nǹkan tí ó wúwo díẹ̀ lọ́wọ́, àwọn àgbà nílatí sáré gbà á lọ́wọ́ rẹ̀. Bí ọmọdé àti àgbà bá lọ sí oko ìbáà ṣe ọkùnrin ìbáà ṣe obìnrin, àgbà ni ó nílati ru erù bọ̀. Ìgbà tí wọ́n bá sì wà ní oko, àgbà ni ó nílati dá iná kí ó ṣe oúnjẹ. Wọ́n kì í sìnkú ní ìlú náà. |
| 280 |
Ẹni kọ̀ọ̀kan níí sábàá máa lò ó lójoójúmọ́, èyí nì ni pé bí àwọn ọmọ ilé náà bá jẹ́ ọgbọ̀n, oṣooṣù ni aṣọ náà ó tó máa kan ẹni kọ̀ọ̀kan, nítorí náà ní àkókò òtútù, ewé ni wọ́n ń lò jù bí aṣọ. Gẹ́gẹ́ bí ẹ̀yín náà ti mọ̀, ìlú tí ó kún fún èérí bí irú èyí tí mo ń sọ yìí kò lè ṣai ní àwọn aláì sàn nínú. |
| 281 |
Wọ́n kún fún owú jíjẹ tó bẹ́ẹ̀ ti ó jẹ́ pé bàbá kò jẹ́ fi nǹkan kan ọmọ rẹ̀ ọkùnrin, ìyá kò ni jẹ́ kí ọmọbìnrin rẹ̀ tilẹ̀ wò bí òun ti ń ṣe ọbẹ̀. Nípa ṣíṣe bẹ́ẹ̀, ohun tí ẹníkan bá mọ ẹni kejì kò ní mọ̀ ọ́, bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ ọgbọ́n wọn ń parẹ́. Ó pẹ́ díẹ̀ tí a dé ìlú náà kí a to mọ ọba wọn. |
| 282 |
Nítorí èyí, a ránṣẹ́ lọ sọ fún ọba pé à ń bọ̀ wá ri i nípa ọ̀rọ̀ kan àti pé kí ó sọ ìgbà tí òun lè rí àyè rí wa. Nígbà tí oníṣẹ́ padà dé, ó wí fún wa pé ọba nì kí a wá sí aafin ní òwúrọ̀ ojọ́ kejì ní agogo mẹ́jọ̀-àbọ̀. Nígbà tí ilẹ̀ ọjọ́ kejì mọ́ tí a jẹun a lọ sí ilé ọba. |
| 283 |
Mo fẹ́ kí ẹ mọ̀ pé láti ọjọ́ tí a ti ń ránṣẹ́ yìí, onísẹ́ wa pàápàá kì í fi ojú rí ọba náà, ṣe ni wọn máa ń jíṣẹ́ fún un tí ẹni tí a bá ran náà máa ń ránṣẹ́ wọ ààfin lọ bí a si ṣe rí ọba yóò yà yín lẹnu. Aafin ọba Òmùgọ̀diméjì kò dara tó aba oko rara, ogiri ti wọ́n mọ yíí ká, ẹsẹ̀ méjì ni gíga rẹ̀. |
| 284 |
Lówùúrọ̀ ọjọ́ keje tí mò ń sọ̀rọ̀ rẹ̀ yìí, nígbà tí a dé aafin, a rí ẹnìkan tí ó jókòó lé orí ogiri tí o yí ààfin po. Ó sán ìbàǹtẹ́ mọ́ ìdí o sì pọ́n ìbàǹtẹ́ náà ni ìkólóbo. Ó tún dé fìlà gbọọrọ kan báyìí, kò wọ ṣòkòtò, kò wọ ẹ̀wù bẹ́ẹ̀ ni kò wọ bàtà rárá. Ọkùnrin yìí ni a ba ni orí ogiri. |
| 285 |
Wéré tí a ti ri ọkùnrin yìí la ti ṣo fún un pé a fẹ́ kí o ba ni wọlé lọ̀ sọ fún ọba pe a ti de. Nígbà tí a wí báyìí ọkùnrin náà béèrè nǹkan tí a fẹ́ rí ọba fún, a sì wí fún un pé a kòì tíì ṣeran láti sọ èyí nì fún ẹnikẹ́ni àti wí pé o di ìgbà tí a bá rí ọba kí a sọ fún un. |
| 286 |
Ibi tí a ti jọ n sọ̀rọ̀ sì ara wa yìí ni ọkùnrin kan ti dé nígbà tí ó sì dé iwájú ẹni ti à ń bá sọ̀rọ̀ yìí, ó dọ̀bálẹ̀ ó sì kìí 'Kábíyèsí aláṣẹ, èkejì òrìṣà'irú kíkí yìí jọ wa lójú a sì bẹ̀rẹ̀ sí í rò nínú ara wa pé bóyá ni ọkùnrin wọn ṣe máa ń ki ìránṣẹ́ ọba ni ìlú náà. |
| 287 |
Báyìí ni ọba náà sọ, ẹ̀rù sì ba gbogbo wa pé bí ìlú rẹ̀ ti bàjẹ́ to nì, ó dárá lójú ọba! Ọjọ náà ni mo sì tó wá mọ̀ pé òmùgọ̀ tí ó ta gbogbo òmùgọ̀ yọ ni kí ẹni tí ó gọ̀ rò pé òun gbọ́n, nítorí ìgbà tí ènìyàn kò bá gbọ́n ṣùgbọ́n tí kò mọ̀ pé òun kò gbọ́n, àti gbe ọgbọ́n ẹlòmiràn kò ní ṣàì jẹ́ iṣoro. |
| 288 |
Mo kí yin mo tún yín kí, ẹ kú ìnáwo àáfin yìí, ẹ kú ìtọ́jú ìlú yìí, ìlú yìí jọ mi lójú, ẹ máṣe bínú sí mi àti àwọn ọ̀rẹ́ mi o, Kábíyèsí. B; ayìí ni ọ̀kàn nínú wa sọ̀rọ̀, Ayédèrú-ẹda tí o ṣe mi ní àlejò ní ìlú rẹ̀ ní ìjọ́sí tí mo sì fi ṣe ìgbá kejì mi ni ìrìnàjò sí Igbó Elégbèje yìí. |
| 289 |
Ìgbà tí ó sì parí ọ̀rọ̀ rẹ̀ tán, Filásayépọ̀ dìde pọ̀ lẹ́ẹ̀kan ṣoṣo. Èmi pàápàá ń fẹ́ sọ̀rọ̀ ṣùgbọ́n nígbà tí mo rí àwọn ẹnìkejì mi gbogbo tí wọ́n sìde èmi jókòó mo sì wí fún Filásayépọ̀ àti Olójúmájèlé kí wọn jókòó kí wọn jẹ́ kí Kùmọ́diran sọ̀rọ̀, nítorí òun ló kọ́ sáajú gbogbo wa dìde. |
| 290 |
Iwọ, Òmùgọ́diméjì, ẹni tí o pè ọ ní Òmùgọ̀diméjì kò pè ọ́ bí o ti yẹ kí ó pè ọ. Nítorí kí ni n kọ, nítorí òmùgọ̀ rẹ rékọjá méjì, òmùgọ̀ rẹ ju méjì lọ. Bí òmùgọ̀ rẹ kò bá rekọja méjì, ìlú rẹ a bàjẹ́ tó báyìí lójú ara rẹ, ìwọ a tún máa rí ẹnu sọ̀rọ̀! Ìwọ alákọrí yìí, tí o ṣse ikùn bí àpò èkùrọ́. |
| 291 |
Ìbàntẹ́ wo lo fi ń ṣe fáàrí? Ìbàntẹ́ ni ọba ń sán? Fìlà rẹ gbọọrọ, bí ojú rẹ kò bá fọ́, fìlà rẹ tí ìwọ ń pè ní odé yìí dára ju fìlà orí awa lọ? Òní yìí ló di odidi ọjọ́ méje ti a ti ń ránṣẹ́ sí ọ pé kí jẹ́ kí á wá rí ọ, gbogbo àdéhùn tí o ń bá wa ṣe ni ò ń yẹ̀, síbẹ̀ o kò ronú ara rẹ wò. |
| 292 |
Ṣe, ni ààfin ìlẹ̀ Yprùbá, inú ààfin pátápátá lọ́hùn-ún ni ilé àwọn ayaba ń wà, kò rí bẹ́ẹ̀ fún Òmùgọ́diméjì, ilé àwọn obìnrin rẹ̀ ló kangùn sí ibi tí ènìyàn ń gbà wọlé, nígbà tí wọ́n sì mú wa wa ilé, ilé àwọn obìnrin ni wọ́n mú wa wọ̀ lọ. Gbogbo àwọn obìrin náà wà ní ìhòòhò, wọn ń wọlé wọ́n ń jáde. |
| 293 |
Nígbà tí ó pẹ́ díẹ̀ tí a ti dé ààfin ni ọba ránṣẹ́ sí ìyàwó rẹ̀ à gbà kí ó fi ilé òun hàn wá. Obìnrin náà sanra báyìí ó wà ní ìhòòhò gidigidi. Ó mu wa yí ilé náà po ṣùgbọ́n èyí tí ó yà wá lẹnu jù níbi tí o ti n mu wa ká ni pe ìgbà tí a wọ inu iyààrá kan, kò sí nǹkan tí ó kù níbẹ̀ tí kò ni fi han ni. |
| 294 |
O àti lọ́wọ́ ẹni tí ó ti yáa, ó dárúkọ àwọn tí ọba gbà gẹ́gẹ́ bí ọ̀tá àti àwọn tí ó gbà gẹ́gẹ́ bí ọ̀rẹ́. O sì sọ èrò gbogbo gba nípa àwọn ìjòyè rẹ láì ku ẹyọ kan nínú wọn. Ó fi ilé oúnjẹ hàn wá, o fi ìkòkò ọbẹ, o ka iye ekìrì ẹran tì o kù nínú gbogbo ìṣaasùn ọbẹ̀ fún ni. |
| 295 |
Ó dárúkọ gbogbo ìyàwó ọba hàn wá, ó sọ bí ilé ìyá àti bàbá oníkálùkù ti rí àti bí ọba ti fẹ́ràn olúkúlùkù tó, nígbà tì ó sì tún n tú àṣíírí ọkọ rẹ̀ báwọ́n-ọnnì mo wí fún un kí ó yé sọ gbogbo nǹkan wọ̀n-ọnnì fún wa ṣùgbọ́n ó wí fún mi pé bẹ́ẹ̀ ni baálé òun ní kí òun máa ṣe. |
| 296 |
Ìgbà tí ó sì jẹ́ pé ọba kò dákẹ́, ìjà tún bẹ̀rẹ̀ lẹ́ẹ̀kẹta, obìnrin yìí tún yí ọba mọ́lẹ̀. Ki n ma sà bá ọ̀rọ̀ yìí lọ bí ilẹ̀ bí ẹní, èèmeje ni obìnrin yìí gbé Òmùgọ̀diméjì lulẹ̀ lójú wa, ìgbà tí wọ́n sì jàjà gba ọba sílẹ̀ lẹ́ẹ̀keje yìí ṣe ló gba iré dà sílẹ̀ tí obìnrin yìí náà gbá tẹ̀lé e. |
| 297 |
Nígbà tí obìnrin yìí padà tán, gbogbo wa tọ ọba lọ sí ibi tí ó dún sí, a sì bẹ̀rẹ̀ sí í bá a gbọn ìpàǹtí orí rẹ̀, àwọn ìpàǹtí tí ó dì mọ́ ọ lórí gbogbo ní ibi tí obìnrin náà ti ń gbé e yílẹ̀. Ọba pàápàá fi ọwọ́ gbọn erùpẹ̀ tí ó lè mọ́ ọ lára àti ní ìdí tí o mú kí ìdí rẹ di pupa. |
| 298 |
Ibi tí o ti ń sálọ, ìbàntẹ́ tu, ó wá fi ọwọ́ mú ìbàǹtẹ́ mọ́ ìdí, okùn eléyìí ní n fì dìròdìrò. Nígbà tí ó pẹ tí obìnrin náà padà lẹ́yìn ọba, a lọ bá a níbi tí ó sá pamọ́ sí nígbà tí a sì báa sọ̀rọ̀ ó ju ọwọ́ sí wa o ni kí a rọra máa sọ̀rọ̀ kí ẹni ti o ń lé òun má ba à gbọ́. |
| 299 |
Ní ayé àtijọ́, ọkan nínú àwọn ìráńṣẹ́ Olódùmarè a máa yí ayé po lọ́dọ́dún, orúkọ rẹ̀ a máa jẹ́ Ìmọ́lẹ̀. A maa yí ayé po láti wá wò bí àwọn aráyé bá tì ń ṣe. Ìgbà tí ó ba ń lọ a máa yí ara padà sí bí ó bá ti fẹ́ ni, ìgbà mìíràn a wá bí ọmọ kékeré ìgbà mìíràn a wá bí àgbàlagbà. |
| 300 |
Ní ọdún kan, nígbà tí ó wa, o sọ ara rẹ̀ di arúgbó kù jù ọ̀, ó sì gbé erù lórí, ó dúró sí ẹ̀bá ìlú àwọn Èdídàrẹ́, nígbà tí ọmọ ọba ń lọ sí oko tí ó rí i, wọ́n kí ara wọn, arúgbó yìí sì wí fún un kí ó bá òun gbe ẹrù òun díẹ̀. Ọmọ ọba yìí kò jà á ní iyàn rárá ó bá a gbé e-wọ́n jọ ń lọ. |
| 301 |
Nígbà tí o tó ọjọ́ mẹ́fà lẹ́yìn èyí ti mo tún lọ sí ààfin ǹ jẹ́ kí n lọ bẹ ọba wo, bíbá tí mo bá a bà mi lẹ́rù lọ́pọ̀lọpọ̀, Ilẹ̀ẹ́gbóná ti bò ó, ṣe lo ń gbin ni ẹ̀ẹ̀kọ̀ọ̀kan, ìgbà tí mo kíi, kò lè dá mi lóhùn mọ́ àánú rẹ̀ sì ṣe mi. Kò ju ọjọ́ méje lẹ́yìn èyí tí a gbọ́ pé ọba náà kú. |
| 302 |
Kò pẹ́ púpọ̀ tí ilẹ̀ ọjọ́ kéjì sì mọ́ tí gbogbo ènìyàn tun fi ń rọ wọ ilé mi, ìgbà tí àwa náà sì jẹun tán, àlejò mi tún bẹ̀rẹ̀ o ń bá ìtàn náà lọ ó ni: Ẹ̀yin ọ̀rẹ́ mi, ibi tí mo bá ìròyìn náà dé lánà ni ikú Òmùgọ̀diméjì. Bí àwọn Èdìdàrẹ́ ti ṣe lẹ́yìn ikú rẹ̀ yà mi lẹ́nu. |
| 303 |
Ìgbà tí mo lọ sí aafin, ṣe ni mo bá gbogbo wọn tí wọn ń yọ̀, ìgbà tí mo sì bèèrè ìdí ayọ̀ lọ́wọ́ ẹnìkan báyìí ó ni, 'Gbogbo wa ń yọ̀ nítorí ẹran dé, ìdí Òmùgọ̀diméjì rí bẹ̀ǹbẹ̀ bẹnbẹ, ìkùn rẹ̀ yọ bọ̀ǹbọ̀ bọ̀ǹbọ, òun pàápàá tóbi ó rí yọ̀kọ̀tọ̀ yọkọtọ, ẹran ìbàdí rẹ̀ kò ní ṣàì ṣe sínkín sí wa lẹ́nu. |
| 304 |
Ní àkókò tí Òmùgọ́dimẹ́ta fi ń ṣe tí oyè yìí mo bẹ ààfin wo tó ìgbà mẹ́ta, nítorí kò sí ìgbà tí mò ń dé òhún tí ìyá rẹ̀, Ìlábùrù ko ń kí mi dáadáa. Bí o ti wu tí obìnrin ṣe aláìgbọ́n tó, kò ní ṣàì fẹ́ràn ọmọ rẹ̀, bẹ́ẹ̀ ni bí a bá fẹ́ràn ọmọ ẹni, ọ̀rẹ́ ọmọ náà ọ̀rẹ́ ni yóò jẹ́ fún ni. |
| 305 |
Sí ìpàdé, o pe edé sí ìpàdé, ó pe ìlá sí ìpàdé, ó tún pewéédú sí ìpàdé, bẹ́ẹ̀ ni o gberaga bẹ́ẹ̀ ni, àjejù kò sunwọ̀n, ìwọ̀ntunwọ̀nsì ló dára. Alágbára ni ata, alùbọ̀sá gbajúmọ̀, bọ̀ọ̀kìní tòmáàtì, ọlọ́rọ̀ ni ègúsí. Lórí gbogbo ìwọ̀nyí, oúnjẹ dáadáa, ommì dáadáa, atẹ́gùn dáadáa, ni ń ṣe ara dáadáa. |
| 306 |
Mo sì fẹ́ kí ẹ ṣàkíyèsí pé òótọ́ ni gbogbo nǹkan ti w on s o nípa òunjẹ, o fi han ni pé nǹkan tí ènìyàn bá ń fẹ́ láti mọ, yóò mọ̀ ọ́, àwọn Èdìdàrẹ́ gọ̀ wọ́n bàjẹ́ ṣùgbọ́n wọ́n kọ́ ẹ̀kọ́ nípa oúnjẹ. Wọ́n kò da ẹjọ́ púpọ̀ lọ̀jọ̀ tí mo ń sọ̀rọ̀ yìí, ṣùgbọ́n èyí tí wọ́n sì dá, ẹjọ ọba pàápàá ni. |
| 307 |
Wọ́n sì bù u ṣàkà báyìí lójú mi, bẹ́ẹ̀ ni òun ni yóò dá ẹjọ́, o sì yà mi lẹ́nu pé ojú gbogbo wa báyìí ni ọba ṣe ń bẹ wọ́n kí wọ́n padà sí ọ̀dọ̀ òun. Bí ó ti wí báyìí ní ẹ̀ẹ̀kan ṣoṣo tí ó gba ìyàwó mẹ́tẹ́ẹ̀ta bọ́ síwájú ọbha tí o ń bú ọba pé wọnn kò níí padà, owó ọba ni wọ́n máa san. |
| 308 |
Ọba ba mu tọ́rọ́ tí ó gbà lórí àwọn ìyàwó rẹ̀, ó kó o fún un, owó wá ku kọ́bọ̀ kan láti san, ojú mi báyìí ni ọba ṣe ń wa owó yá tí kò rí ẹni yá a ní kọ̀bọ̀ kan, ojú mi báyìí náà sì tún ni ẹni tí o ni owó yìí ṣe lọ sí ọ̀dọ̀ akọ̀we Ìgbìmọ̀ tí ó ní kí ó fún òun ni ìwe ẹjọ́ kí òun fi bá ọba ṣe ẹjọ́ náà. |
| 309 |
Nǹkan tí mo ṣa fẹ́ kí ẹ mọ̀ ni pé a níláti bá àwọn Èdìdàrẹ́ jagun gan-an lé orí òfin yìí, n kò lè ròyìn ogun náà fún yín, nítorí àkókò ń lọ, ṣùgbọ́n a ṣẹ́gùn, wọn túúbá fún wa, wọ́n ní àwọn di tiwa. A bá àwọn ìjòyè ìlú náà ṣe àdéhùn, wọ́n sì fi ọwọ́ sí ìwé pẹ̀lú wa pé àwọn di tiwa. |
| 310 |
Báyìí ni a tún ìlú wọn ṣe. Mo rò pe ẹ o fẹ́ láti mọ bí a ti ṣe ọba wọn sí, yálà a fi ọba mìíràn jẹ ni tàbí a kò fi jẹ. A kò fi ọba mìíràn jẹ, ṣùgbọ́n ohun tí a ṣe ni pé a fi ẹnikàn ṣe Gómìnà fún wọn láàrin w, orúkọ ọkùnrin náà ni Àpáta-ìgbẹ̀yìn tí ó jẹ́ aládùúgbò Kùmọ̀dìran ní ìlé. |
| 311 |
Ẹ má jẹ́ kí èyí yà yín lẹ́nu pé a pẹ́ tó bẹ́ẹ̀ bí ìlú kan tí a kò lọ sí ibi tí wọ́n rán wa. Ọba pàápàá tí fún wa ní àṣẹ bẹ́ẹ̀ kí á tó kúrò ní ilé, o ti wí fún wa pé bbí a bá dé ibikíbi tí a rí i pé ohun tí a f ẹ́ ṣe yóò gbà wá tó oṣù mẹ́fà tàbí jù bẹ́ẹ̀ lọ, kí a máṣe kánjú, kí a ṣe é dáadáa. |
| 312 |
Èyí ọkùnrin dé fìlà kan tí o fi ara jọ adé tí o ń kọ mọ̀nàmọ̀nà bí òkúta díámọ́ǹdì, ẹ̀wù rẹ̀ jẹ́ agbádá wọ́n sì gé onírúurú òkúta olówó iyebíye pẹlẹbẹ pẹlẹbẹ wọ́n fi ṣe ọnà sí i lára, gbogbo ìwọ́nyí ń dán gbinringbinrin bí ìgbà tí alágbẹ̀dẹ pàtàkì bá ṣe ohun ọ̀ṣọ́ dídára fún gbajúmọ̀ obìnrin. |
| 313 |
Èyí obìnrin dára tó bẹ́ẹ̀ gẹ́ẹ́, ó ró aṣọ ìlẹ̀kẹ̀ wẹẹrẹ kò sí ìyàtọ́ láàrin obìnrin yìí àti àwọn ọmọ aráyé bí ko ṣe ahọ́n rẹ̀ tí ó gùn láàrin rékọjá tí ó tayọ ẹnu tí ó sàn sí igbá àyà rẹ̀ títí ó fi kàn án ni ìdodo. Bí àwọn iwin méjì yìí ti ń súnmọ́ wa ni ìmọ́lẹ̀ ńlá náa ń bá wọn bọ̀ lọ́dọ̀ wa. |
| 314 |
Ìyá mi ni mo jọ, n kò sì fi ibi kan jọ bàbá mi ni o sì mú u lójú ogun, lákòókò tí ìjà dé láàrin àwọn ara òde ọ̀run àti Èṣù, tí Èṣì dúrò gẹ́gẹ́ bí olórí ogun láti da ojú ìjà kọ Ọlọ́run ọba. Bàbá mi ń jà fún Olódùmarè, ṣùgbọ́n ìyá mi ni ìyálóde ti ń wa oúnjẹ fún àwọn ọmọ ogun Èṣù lákòóòkò ìjà náà. |
| 315 |
Kò sí obìnrin náà lode ayé tàbí lóde ọ̀run tí o lè ro ẹjọ́ ẹlẹ́jọ́ kiri to bi ìyàwó mi yìí, nítorí ahọ́n abàmì gígùn yìí a máa tìkararẹ̀ ro ẹjọ́ láìjẹ́ pé ìyàwó mi rán an, ahọ́n náà sì máa gbọ́ràn bí ènìyàn, ko sì si ibikíbi tí ẹnikẹ́ni ti lè sọ̀rọ̀ wa lónìí tí ahọ́n yìí kò níí sọ fún wa. |
| 316 |
Ipo yìí ni ahọ́n èèmọ̀ yìí dúró sí fún ìyàwó mi, ahọ́n tí ó gbà lọ́wọ́ Àjàkálẹ́-àrùn ti i ṣe ìyàwọ mi, ahọ́n tí ó gbà lọ́wọ́ Àjàkálẹ́-àrùn ti i ṣe ìyàwọ Ikú lọ́jọ́ ìgbéyàwó wa. Ẹlẹ́dàá fi ọmọ jínkí wa, abí ọmọ méjì, ọ̀kan ọkùnrin, ọkan ọbìnrin. Èyí ọkùnrin tí o jẹ́ àkọ́bí ni orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Ìṣubú. |
| 317 |
Lórí gbogbo èyí, ìwọ ọmọ ènìyàn, jọ̀wọ́ mo bẹ̀ ọ́ gidigidi bá mi bọ ẹ̀wù ìgbéraga ọrùn mi, nítorí kò jẹ́ kí inú mi dùn ráá. Kò sò jẹ́ kí inú Olódùmarè kò dùn sí mi, bẹ́ẹ̀ ni ẹni tí iní Olódùmarè kò dùn sí kan ìjàngbọ̀n. Ràn mi lọ́wọ́, jọ̀wọ́, ọmọ ènìyàn, bá mi bọ ẹ̀wù ìgbéraga. |
| 318 |
Ìgbà tí a ṣe eléyìí tán, inú iwin náà dùn púpọ̀, ṣùgbọ́n ó ku bí a o ti ṣe ahọ́n ìyàwó rẹ̀ gígùn gbọ̀ọ̀rọ̀. Ibi tí mo ti ń ronú eléyìí, ni mo rí omi tí ó kán sílẹ̀ lára ẹ̀wù Ìgbéraga-ìbànújẹ́, mo lọ sí ibi tí ẹ̀wù náà wà, nígbà tí mo sì fi ọwọ́ kan omi náà ó dàbí afárá oyin. |
| 319 |
Ní àkókò ìjà yìí, gbogbo àwọn ẹbọra òde ọ̀run bẹ̀ẹ́, ṣùgbọ́n òun kò gbọ́, ó lé ọmọ rẹ̀ wá sínú ayé kí ó bà lè ní ìpín nínú ìbànújẹ́ ti n tẹ̀lẹ́ ọmọ ènìyàn kiri títí ọjọ́ ayé wọn. Mo dìde mo lọ sílé Ìbínú-ẹkùn láti yíì lọ́kàn padà kúrò nínú èrò yìí, ṣùgbọ́n pẹ́lú kùmọ̀ ni o fi lé mi jáde. |
| 320 |
Rírí tí ó rí mi ni inú bí i tí o ń sáré bọ̀ wá pàdé mi. O gbàgbé pé òun ti dẹ pàkúté sí ojú ọ̀nà dè mí, ibi tí o ti ní kí òun kọjá ní ojú ọ̀nà wá bá mi ni pàkúté mú u, ọ̀ràn mi wa túbọ̀ lẹ, ìjàngbọ̀n ń le mi bọ̀ mo pàdé ìjàngbọ̀n lọ́nà àti kúrò lọ́wọ́ ìjàngbọ̀n di ìjàngbọ̀n fún mi. |
| 321 |
Àkókò yíì gan-an ni olórí-burúkú yìí wá mú mi, ó lé mi ó bá mi nibi tí mo ti ń sálọ. Nígbà tí o sì mú mi, o fi okùn sí mi ni ẹsẹ̀ o sì so mi mọ igi rẹ̀gẹ̀jì kan ti ń bẹ ní ìta rẹ̀, mo kọ orí sí odò mo ń fi dírọ̀dírọ̀, o sì gbé ẹrù pàsán jáde, ó bẹ̀rẹ̀ sí í fà wọ́n yọ lọ́kọ́ọ̀kan o sì ń nà mi. |
| 322 |
O tíí ẹsẹ mi kúrò lára igi o sì gbé mi jù sílẹ̀ ó ṣebí mo ti kú ni. Lẹ́yìn èyí ó wọ àgbàlá rẹ̀ lọ o sì bẹ̀rẹ̀ síí wá igi láti ffi dáná sun mi, ṣùgbọ́n kí ó tó padà dé, atẹ́gùn ti fẹ́ sí mi mo sì ti dìde, mo sálọ. Ìgbà tí mo dé ilé mi, mo ṣe ìtọ́jú ara mi dáadáa, kí ilẹ̀ sì tó mọ́, ara mi ti le. |
| 323 |
Nígbà tí ó wí báyìí tán mo tọrọ ààyè lọ́wọ́ rẹ̀, kí ó fún mi ní ààyè díẹ̀ kí èmi àti àwọn ẹlẹgbẹ́ mi lọ ronú nípa ọ̀ràn náà, ó sì gbà bẹ́ẹ̀ fún mi. Nígbà tí a bìlà sẹ́yìn díẹ̀ báyìí tí a jókòó ní ibi kan tí a ṣe àsàrò lórí ọ̀ran náà, ogunlọ́gọ̀ nínú àwọn ọdẹ ni wọ́n fẹ́ pé kí a bá a lọ. |
| 324 |
Bí a bá wí pé iṣu ń wù wa jẹ, wéré ni iṣu a bọ́ sílẹ̀ níwájú wa tí yóò maa hooru nínú àwo, bí a bá wí pé ìrẹsì ń wù wá jẹ òun ọbẹ̀ adìẹ̀, kí á wo iwájú kí a rí ìrẹsì àti adìẹ tí wọn ti dín tí ó gbẹ tẹ́kítẹ́kí ni. Ìgbà kan tí mo wí pé ẹmu ń wù mi mu wéré ni mo rí ẹmu ògidi níwájú tí ó ru pàtà. |
| 325 |
Adéfirítì múra àtí lọ wa lébìrà dandan ó sì wí fún wa kí a múra di ọjọ́ kejì kí a ba òun lọ kí àwa náà tilẹ̀ wo bí ọ̀run Àpáàdì ti rí. Ìgbà tí ilẹ̀ ọjọ́ kejì mọ́, ó gbé ìgo epo àlááfíà jáde, gbogbo wa fi ra ara, lẹ́yìn náà ó pín fìlà àìrí fún ni, a dée ẹnikẹ́ni ko sì lè rí wa mọ́ àfi òun. |
| 326 |
Nǹkan kín-ín-ní tí o lè kọ́ yà ẹnikẹ́ni lẹ́nu nígbà tí ó bá dé ọ̀run Àpáàdì ni àti sí èyò rárá fún ohunkóhun. Gbogbo ibẹ̀ rí ṣúkuṣùku ṣùkuṣuù, kò sí ọ̀nà kan tí ó gún gbogbo ọ̀nà rí wọ́gọwọ̀gọ. Lẹ́yìn náà, àti Èṣù àti àwọn ọmọ ogun Èṣù, kò sí èyí tí inú rẹ dùn rárá nínú wọn, ṣe ni gbogbo wọn fajúro. |
| 327 |
Èṣù kò rí àwa, ṣùgbọ́n àwa ríi dáadáa. Nígbà tí Adéforítì yọ sii ní ààfin rẹ̀, ṣe ni Èṣù ta gìrì bí o sì ti ń mu u kiri ọkàn rẹ̀ kò balẹ̀ rárá, bí igi kan bá dá, ayà èṣù á já, bí ẹnìkan bá fi ẹsẹ̀ kọ, àyà Èṣù ń là gààrà, ọkàn rẹ̀ kò balẹ̀ rárá, hílà hílo ni Èṣù ń bá kiri. |
| 328 |
A tún kúrò ni ibi èyí o di ilé mìíràn, ìgbà tí a dé ọ̀hún, a rí àwọn ọkùnrin méjì lórí àkàsọ̀ kan, nígbà tí Èṣù dé ibẹ̀ ó wí fún èyí tí ó wà ni ìsàlẹ̀ àkàsọ̀ kí ó fa ẹsẹ̀ èyí tí ó wà lókè, lóòótọ́ èyí tí ó wà ní ìsàlẹ̀ ṣe bí ó ti wí, ó fà á lulẹ̀ wéréwéré, ó gba ipò rẹ. |
| 329 |
Ibi yìí ni wọn ti ń fi ìyà jẹ gbogbo ẹni tí o tí ṣe ibi nínú ayé kí wọ́n tó fi àyé sílẹ̀ ṣùgbọ́n èyí tí ó burú jùlọ́ ni pé wọn kò tún lè kú mọ́, kí wọ́n máa jìyà títí ṣá ni, Ẹni tí a kọ́ rí ya ni lẹ́nu púpọ̀, ìránṣẹ́ èṣù kan ló jókòó ti ọkùnrin náà ti o ń gbá ìṣó mọ́ ọ lójú tí onítọ̀hún ńn ké ṣa. |
| 330 |
Ẹni tí ó bá fẹ́ mọ̀ bí ọmọ ènìyàn ti burú tó kí Olúwarẹ̀ lọ sí ọ̀run Àpáàdì nítorí ẹ̀ṣẹ̀ tí ẹnikẹ́ni kò lè fi ẹnu ara rẹ̀ sọ, tàbí kí ọwọ́ kọ́wọ́ kọ sílẹ̀ fun àti kà wà nínú ẹ̀ṣẹ̀ ọmọ ènìyàn. Ṣùgbọ́n inú Èṣù pàápàá kìí dùn láti ṣe ibi ko si ń le ṣe ibi láì jẹ́ pé ọmọ ènìyàn fún un ní ààyè. |
| 331 |
Ìgbà tí ó lọ tan ni Adéforítì sọ fún wa tí ó wí pé ìránṣẹ́ Olódùmarè ni àti pé ṣe ni ọba ọ̀run ránṣẹ́ wá sọ fún òun pé òun kò gbọdọ̀ jẹ́ kí àwọn lébìrà tí òun mú ti ọ̀run Àpáàdì wọ̀n-ọnnì dé ibi ilé Ìgb éga-ọ̀run rárá nítorí ìrańṣẹ́ Èṣù kò gbọdọ̀ dé sákání Ọlọ́runn ọba. |
| 332 |
Akọjú sí ọ̀ná wa, à ń lọ, a kò sì rí nǹkan kan jù bẹ́ẹ̀ lọ títí ó fi fi òwúrọ̀ ọjọ́ kan báyìí, ní nǹkan bí agogo mẹ́wàá, tí a rí ọ̀nà kan tí ó yà bá a pá ọ̀tún lọ. A rí àkọlé yìí, ó tọ́ka sí ọ̀nà náà: 'Eléyìí ní ìlú àwọn Aláṣejù nibi tí ọba Aláyélúwà Aláṣetẹ́ ti ń ṣe ọba wọn. |
| 333 |
Ìgbà tí o kù díẹ̀ kí a wọnú ìlú náà, a bẹ̀rẹ̀ síí gbọ́ ariwo, ìgbà tí a sì dé ibẹ̀ ariwo náà ti pọ̀ tó bẹ́ẹ̀ gẹ́ẹ́ tí àti gbọ́ nǹkan tí enikejì ń sọ ṣòro. Bí a bá mú ti ariwo yìí kúrò, ìlú náà dára, nítorí wọ́n ni mọ́tò, wọ́n ní kẹ̀kẹ́, wọ́n ni alupùpù, ọ̀pọ̀lọpọ̀ nǹkan ọ̀làjú ni wọ́n ni. |
| 334 |
Àṣe ètò ṣíse ní àṣejù nínú! Gbogbo ìlú náà po, wákàtí kan náà ni wọn ń lò láti jẹun, ìsẹ́jú kan náàni wọ́n ni láti bu òkèlè. Bí àkókò oúnjẹ ba ti ń tó, wọn ó lu agogo, wéré ọlọ́pàá á fọ́n ká inú ilé. Ẹni tí ó bá fi ìṣẹ́jú kan ṣáájú tàbí ìṣẹ́jú kan pẹ́ kí ó tó bu òkèlè, ẹ̀wọ̀n ni. |
| 335 |
Ó dùn mi láti rí i pé ki ń to dé ibẹ̀ agogo ẹkun sísun ti lù, gbogbo ìlú sì ti bẹ̀rẹ̀ síí sọkún, ṣùgbọ́n nígbà tí mo dé ilé Òmògọ́parapọ̀ ni mo rí i pé ẹkùn gan-an ni àwọn ń sun. Nǹkan tí ó n pa wọ́n lẹ́kún nì yí; Ilé kan wà ní etí ilé òmùgọ́parpaọ̀ orúkọ ilé náà a máa jẹ́ Wọ̀bìáparapọ̀. |
| 336 |
Èékán ọwọ́ rẹ a máa dúdú fún èérí, nítorí ẹ̀ẹ̀kan lọ́dún ni ìwọ ń ré e, irún orí rẹ dàbí ìtàkùn ara igi nítorí ẹ̀ẹ̀kan lọ́dún ni ìwọ ń já a, ara rẹ̀ dúdú bí ìdí ìkòkò, nítorí ẹ̀ẹ̀kan lọ́dún ni ìwọ ń wẹ̀ ẹ́. Máṣe hùwà àbùkù bí irú ìwọ̀nyí mọ́, kí ìwọ bà rí obìnrin fẹ́ ọ. |
| 337 |
Báyìí ní ìwé tí ìyàwó Wèrédìran kọ sii ri, ìgbà tí mo sì ti jókòó díẹ̀ nínú ilé náà lẹ́yìn èyí ni mo ti múra ti mo n lọ. Wèrédìran rọ̀ mi ki n jẹun ṣùgbọ́n n kò jẹun, n ko le jẹun ìbájẹ́ ilé Òmùgọ́parapọ̀. Nígbà tí mo dé ilé tií a wọ̀ si ni ìlú náà mo ròyìn fún àwọn ọ̀rẹ́ mi. |
| 338 |
Ẹ̀rín pa wọn díẹ̀ ṣùgbọ́n kò sí ẹni ti kò dá àwọn ará ilé Òmùgọ́parapọ̀ lẹ́bi fún ìwà òmùgọ̀ tí wọn hù, àwọn ni wọn fi ọwọ wọn fa ìjàngbọ̀n tí wọ́n bá ìjàngọ̀n pàdá tí wọ́n sọ ènìyàn di màlékà tí wọn gbàgbé pé ẹlẹ́ran ara ni àwọn ara ilé Wọ̀bìáparapọ̀ i ṣe. Ọjọ́ kejì ni a kúrò ní ìlú àwọn Aláṣjù. |
| 339 |
Èyí tí ó dùn mi jùlọ rékọjá gbogbo rẹ̀ ni pé n kò lo àǹfààní tí mo ni tó nígbà tí a jọ rí ara wa, àkókò tí ìfẹ́ tẹ̀ sì ń gùn mi bí ẹni gun ẹsin yìi', n kò ríi mọ. Ìbànújẹ́ nípa èyí wọ̀ mi lọ́rùn bí ẹni wọ ẹ̀wù ni, bẹ́ẹ̀ ni ìwà rẹ̀ ló lọ gbé ìfẹ́ mi dìde nibi ti ìfẹ́ mi ti sùn sí. |
| 340 |
Ìfẹ́ mú mi dọ̀bálẹ̀, gbogbo wọn bẹ̀rẹ̀ sí í bá mi gbọn ipàntí àti eruku igbá àyàmi, wọ́n rọra rẹ́rìn-ín, wọn ń ni, Ẹ rọra o, ọ̀gá, ẹ rọra o, ọ̀gá' 'Ẹ rọra' yẹ̀yẹ́ ni wọ́n ń wí. Gbogbo ènìyàn ko sì tilẹ̀ tó ti ọ̀gbẹ́ni Ìrèké, o fi mi ṣe ẹgbẹ̀rún-un yẹ̀yẹ̀ ní ìdí ọ̀ràn náà. |
| 341 |
Nígbà tí o ń bọ̀ ó gba ìwé kan bọ̀ wa fún mi, ohun tí ó wà nínú ìwé náà ni èyí. Mo yọ̀ pupọ̀ nígbà tí mo rí oníṣẹ́ rẹ nítorí ó pẹ́ tí mo ti ń ṣe àníyàn wí pé ki n tilẹ̀ mọ bí o ti rìn, àfi bí ẹnipé o dé ọkàn mi ni. Ẹ kú atijọ o, kí ni ṣe tí ó pẹ tó bẹ́ẹ̀ kí ẹ tó kúrò ni ìlú àwọn Èdìdàrẹ́. |
| 342 |
Ǹjẹ́ kò rẹ́rìn-ín nígbà tí o jíṣẹ́ fún un? ṣe kò rán ọ níṣẹ́ mìíràn sí mi? Kò bèérè ijọ́ tí a o dé? Abbl. Irú ìbéèrè bá wọ̀nyí ni mo ṣe lọ́wọ́ iwin náà, ibi tí mo sì ti ń ṣe bẹ́ẹ̀ lo ti sọ fún mi pé ó béèrè bí mo bá kọ̀wé sí òun tàbí n kò kọ àti wí pé òun sọ pé n kò rí nǹkan fi kọ̀wé. |
| 343 |
Ìgbà náà ni iwin náà tó rántí pé ó fi ohun ìkọ̀wé ránṣẹ́ sí mi pé bí mo ba fẹ́ kọ̀wé sí ẹnikẹ́ni lójú ọ̀nà ki ń máa lò wọ́n. Ẹ̀yin ọ̀rẹ́ mi, n kò lè sọ bí inú mi ti dùn tó nígbà tí iwin náà jíṣẹ́ báyìí fún mi, oúnjẹ tí mo jẹ yàtọ̀ lọjọ́ náà, ara mi sì yà ju bí ti ń yá rí lọ. |
| 344 |
Inú ọmọ náà ni mo rò títí ilẹ̀ fi ṣu ìgbà tí mo sì máa lá àlá òun ni mo lá a rí, mo rii a jọ ń gbé ibi kan bí tọkọtaya. Ìgbà tí mo jí tí mo rọ́ àlá mi yìí fún àwọn ènìyàn mi, wọ́n ní àlá burúkú ni, wọ́n ní bí mo ti rí i tí a jọ ń gbé lójú àlá kò dára, èyí nì ni pé a kò ni jọ gbé pọ̀ bí tọkọtaya. |
| 345 |
Nígbà tí mo tún sún lálẹ́ mo tún lá àlá ri i, mo ri i pe a bẹ̀rẹ̀ si i jà, àti wí pé a túká, òun ń lọ sí apá kan èmi náà ń lọ sí apá kan. Inú mi dùn rékọjá nígbà tí mojí, nítorí gẹ́gẹ́ bí ìtumọ̀ tí àwọn ènìyàn mi ti ń ṣe, àlá eléyìí nì dára, èyí nì ni pé a o jọ bá ara wa rẹ. |
| 346 |
Ẹ̀yìn yín bá ẹ ba ń kọja àti iwájú yín bí ẹ ba ń bọ̀ jẹ́ ohun iyí pàtàkì lójú mi. Ìdìde yín ń mu kí ọmọ ẹlòmíràn fẹ́ kí òun dìde, ìsọ̀rọ̀ yín ń mú kí ọmọ ẹlòmíràn fẹ́ sọ̀rọ̀, ijókòó yín mu kí ọmọ ẹlòmíràn fẹ́ jkókòó, ìrìn ẹsẹ̀ yín sì dàbí ẹni pé kí ènìyàn máa fi ẹsẹ̀ rìn láéláé ni. |
| 347 |
Láìṣe àní àní, èmi náà mọ̀ pé ẹ kò fẹ́ bẹ́ẹ̀, dípò eléyìí nì, àfi ọ̀tá mi ni ẹ lè ni èrò burúkú sí. Níwọ̀n bí ó ti jẹ́ pé ẹ kò fẹ́ nǹkan burúkú sími, mo fẹ́ kí ẹ ṣe ọ̀ràn mi yìí ní àṣepé, kí ọjọ́ náà kí ó lè dé, ti èmi àti èyin yóò wà bíi tọkọtaya. Mo rò pé ọ̀rọ̀ tí mo sọ yìí kò ní bí yín nínú. |
| 348 |
Bí ó bá sì bí yín nínú mo bẹ̀ yín kí ẹ dáríjì mí, kíi ẹ fi ara yín sí ipò mi. Mo sì tún bẹ̀ yín pé bí ó ti wù kí ó rí, kí ẹ má ṣàì fèsì ìwé yìí, kí ẹ sì jọ̀wọ̀ kí ẹ máṣe jẹ́ kí èsì náà pẹ́ rárá. Ẹ bá mi kí gbogbo àwọn ará ilé yín, ói dùn mi pé n kò lè rí bàbá ní ijọ́sí, kí ẹ kí wọn fún mi. |
| 349 |
Ìgbà tí iwin tí mo fi ran sì dé o ní kò rí ààyè kọ̀wé padà ṣùgbọ́n ó fi ẹnu ran òun kí òun sọ fún mi pé òun ó fèsì ní ọjọ́ kejì. Nígbà tí ilẹ̀ ọjọ́ kejì mọ́ láàótọ́ mo rí ìwé rẹ̀, ohun tí o sì kọ ni èyí. Ìrinkèrindò mi ọ̀wọ́n, Mo dúpẹ́ púpọ̀ fún ìwé rẹ tí mo rí gbà mo sì ka ìwé náà dáadáa. |
| 350 |
O dùn mi pé n kò lè rí ààyè kọ̀wé lánà-án. Àkókò tí oníṣẹ́ dé, mo ń ṣiṣẹ́ pàtàkì kan fún bàbà mi. Nípa ọ̀rọ̀ tí ẹ bá mi sọ, mo bẹ̀ yín kí ẹ máṣe bínú èsì tí mo fẹ́ fún yín: ọ̀rọ̀ náà kò ní lè rí bẹ́ẹ̀ rárá. Láti ìgbà tí mo ti wà ní kékeré ni mo ti pinnu lọ́kàn mi pé nkò ni ní ọkọ títí ọjọ́ ayé mi. |
| 351 |
A bẹ̀rẹ̀ síí kọ̀wé sí ara wa à ń fi nǹkan ránṣẹ́ sí ara wa pẹ̀lú, bí mo bá pa ẹran èmi a fi ránṣẹ́ sí i, bí òun náà bá ṣe ọbẹ̀ á bú ránṣẹ́ sí mi. Lẹ́ẹ̀kọ̀ọ̀kan nínú ìwé mi mo máa ń sọ̀rọ̀ kan ibẹ̀ ṣùgbọ́n kò ni fèsì apa ibi tí moti sọ̀rọ̀ náà nígbà tí o bá máa fún mi ni èsì. |
| 352 |
Lọ́jọ́ náà gan-an ni mo ń retí ìwé láti ọ̀dọ̀ Ìfẹ́pàtàkì, nígbà tí àbúrò rẹ̀ tí ó rán sí mi sì dé ẹ̀wù búlùú ló wọ̀, ìgbà tí o tún fi ìwé lé mi lọ́wọ́, àpò ìwé ti wọ́n fi i sí nínú búlùú ni àwọ̀ rẹ̀, bẹ́ẹ̀ ni tẹ́lẹ̀tẹ́lẹ̀ àpò ìwé funfun ni ó máa ń lò fi kọ̀wé sí mi, àmì ìfẹ́ sì ni àwọ̀ búlùú jẹ́. |
| 353 |
Bí ọ̀rọ̀ kan bá wà tí o kò fẹ́ kọ sí ìwé, kí o wí fún àbúrò mi yìí kí ó wá sọ fún mi. Ọ̀rọ̀ mi kò jù báyìí lọ, Èmi ni tìrẹ Ìfẹ́pàtàkì. Báyìí ni ìwé ọmọ náà lọ, n kò tilẹ̀ mọ̀ bí inú mi ti rí mọ́ nígbà tí mo gbà á, inú mi dùn tó bẹ́ẹ̀ tí n kò mọ nǹkan ti ń bá ṣe lẹ́sẹ̀ kan náà. |
| 354 |
Iwin inú fìlà Fìlásayépọ̀ fẹ́ràn mi dáadáa nítorí ẹ̀jẹ̀ níí mu, bí mo bá sì ti ń pa ẹran ni mo ń fún un mu o sì ti gbà pe òun a máa gbé mi lọ sí ọdọ ọmọ náà nígbàkígbà tí o bá wù mi, Èmi náà sì ń lọ síbẹ̀ lemọ́ lemọ́. Ìfẹ́pàtàkì nílá rí púpọ̀, àpẹẹrẹ pàtàkì ni ó jẹ́ fún àwọn ọmọge. |
| 355 |
Nígbà tí ó di ọjọ̀ ìgbéyàwó gan-an a wọ asọ tí a o mu lọ sí ibi oúnjẹ tán, agogo lù ní agogo mẹ́jọ àbọ̀ pé kí a lọ̀ jẹun. Onírúu'rú oúnjẹ ni wọn fi fún wa jẹ, nítorí onírúúrú ẹ̀dá alààyè ni ó wá sí ibi ìgbéyàwó náà. Àwọn iwin wá ní onírúúrú tiwọn. Àwọn ẹranko wà lọ́tọ̀. |
| 356 |
Ibi tí àwọn ẹyẹ wà dára gidgidi àti àṣádi àti àwọn ẹyẹ kéékèèké gbogbo ni wọ́n jọ ń jókòó tí ọ̀kan kò wá ìpalára èkejì. Nínú àwọn tí o wá ni ejò wà, pẹ̀lú ayọ̀ ni wọn fi ń bá wa gbé tó bẹ́l ti n kì í fẹ́ kúrò lọ́dọ̀ wọn nítorí ènìyàn ń fi ọwọ́ ba ọká ní ìrù láìjẹ́ pé ó ń buni ṣan. |
| 357 |
Àwọn wọ̀nyí wọ aṣọ tí ó ń dán bí dígí tí n kọ mọ̀nàmọ̀nà bí ìràwọ̀ ojú ọ̀run, àwọn ẹnìkejì mi náà gun ẹsin tẹ̀lé mi lẹ́yìn, bí a ti ń kọjá ni àwọn tí ó dúró sí e'ti ọ̀nà wọ̀n-nnì bẹ̀rẹ̀ sí í kọrin, ohùn wọn dàbí ẹni pé ẹnìkan kọ́ ọ̀kẹ́ àímoye ẹyẹ ni orin kan náà ti ohìun wọn ń dún gooro. |
| 358 |
Ìgbà tí a dé ibẹ̀ ńlá kan wà báyìí, orí àga yìí ni mo jókòó lé àwọn ènìyàn mi náà sì jókòó lé àga tí o tẹ̀lé tèmi. Bí mo ti fi ìdí balẹ̀ lórí àga ni ariwo ta pé ìyàwó mi ń bọ̀, bí o ti n bọ̀ ni a sì ń gbọ́ tí wọn ń yìnbọn lẹ́ẹ́kọ̀ọ̀kan. Àwọn tí o ń lu ìlù tí wọn ń jó ni wọ́n wà níwájú pátápátá. |
| 359 |
Lẹ́yìn àwọn onífèrè ni a rí àwọn ọmọdé tí wọn tó bí ọgaọ́ta tí wọ́n wọ aṣọ òkúta olówó iyebíye, lẹ́yìn àwọn wọnyí sì ni ogunlọ́gọ̀ wúndíá tí wọ́n wọ aṣọ aláràbarà dé. Lẹ́yìn náà ni a rí obìnrin mẹ́ta àti ọkùnrin mẹ́ta tí wọ́n dúró ni apá ọ̀tún àti apá òsì tí wọn ọmọ ìyà ìyàwó mi. |
| 360 |
Bí ó bá ń fẹ́ ìmọ̀ràn nípa nǹkan kan, n o fún un nì ìmọ̀ràn tí mo bá mọ̀, n kò ní sọ ilé wa di ilé ìbànújẹ́, ki n máa rojú kórókóró kiri, ki n máa dákẹ́ dúduudu. Ṣùgbọ́n kàkà bẹ́ẹ̀, n ó máa bá ìyàwó mi ṣe àwàdà, n ó máa bá a rẹ́rìn-ín, n ó máa báa ṣiré titi ọjọ́ ayé mi. |
| 361 |
Nítorí náà, ìyàwó mi, Ìfẹ́pàtàkì, mú ọwọ́ rẹ wá, èmi, Ìrìnkèrindò fi òrùka díámọ́ǹdì yìí, bá ọ dá májẹ̀mú wí pé láti òní lọ, mo di tìrẹ; wí pé, láti òní lọ, o di tèmi; wí pé láti òní lọ, ayọ̀ rẹ ni yóò jẹ́ ayọ̀ mi; ìbànújẹ́ rẹ ni yóò jẹ́ ìbànújẹ́ mi; àwọn ara ilé rẹ yóò sì jẹ́ ará ilé mi. |
| 362 |
Ọ̀rọ̀ tí yóò bá ìbínú rẹ̀ pàdé, mo níláti kọ̀ ọ́ sílẹ̀, Oúnjẹ tí kò fẹ́ n kò gbọdọ̀ gbe fún un. Bí ó bá gbàgbé nǹkan sílẹ̀, ki n mú u pamọ́ dè é. Kí ń ṣe ilé mi kí ó mọ́ tóní tóní, kí ohun gbogbo wà ní ètò, ki n sì ṣe iṣẹ́ tí ó bá kàn mi gẹ́gẹ́ bí ìyàwó, ki n tó lè ṣe ti ara mi. |
| 363 |
Bí mo bá rí ọmọ bí n o dúpẹ́ lọ́wọ́ Olódùmarè, bí n kò bá sì bí, n kò ní gbé wàhálà ka ara mi láyà, ki n rò pé ayé mi ti bàjẹ́, ki n máa ti ilé dé ilé, ki ń di oníyẹ̀yẹ́ obìnrin, nítorí ó sàn ní ìgbà ẹgbẹ̀rún, kí ènìyàn kú láì ní ọmọ, ju pé kí oluwárẹ̀ di oníyẹ̀yẹ́ sí ààrin ìta. |
| 364 |
Bẹ́ẹ̀ ni kò sí ẹni ti yóò wù mi mọ́ nínú àwọn ọkùnrin, rékọjá Ìrìnkèrìndó yìí, ẹni ti ń gbé ilé Alárìnkiri. Báyìí ni ìyàwó mi náà ka tirẹ̀, ìgbà tí wọ́n sì kọrin dídùn tan ní ìsìn ìgbéyàwó náà ti parí ti pári ti a lọ sí ilé ti wọ́n fún wa. Lálẹ́ ọjọ́ náà ni wọ́n mú ìyàwó mi wá bá mi. |
| 365 |
Ṣùgbọ́n ìdí rẹ̀ ni pé à ń dúró loju ọ̀nà púpọ̀. Odidi oṣù mẹ́ta ni a tilẹ̀ lo ní ìlú kan báyìí tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Ìsinmi – àlàáfíà. Ìlú náà dára púpọ̀, àwọn ènìyàn wa lo tilẹ̀ kọ́ dá àbá pé o yẹ kí èmi àti ìyàwó mi dúró díẹ̀ níbẹ̀ kí á gbádùn ara wa. Àwọn náà pàápàá ń fẹ́ simi díẹ̀. |
| 366 |
Jẹ́ kí n sọ ìtàn mẹ́ta fun yín tí a gbọ́ lẹ́nu Ìtándìran. Àwọn ọkùnrin mẹ́ta kan wà orúkọ ẹnì kín-ín-ní a máa jẹ́ Owólayémọ̀, orúkọ ẹ̀kejì ni Afẹ́ayé, ẹ̀kẹta sì ni ọ̀kánjúwàfẹ̀yìntì. Ó wa ṣe, àwọn mẹ́tẹ́ẹ̀ta yìí jùmọ̀ ń rìn lọ nínú igbó lọ́jọ́ kan, nítorí ọdẹ ni gbogbo wọn. |
| 367 |
Ìgbà tí wọ́n ronú nípa bí àwọn ìbá ti ṣe owó yìí, wọ́n pinnu láti kó o lọ nígbà tí ilẹ̀ bá ṣu, nítorí bí àwọn wà, ìgbà tí wọ́n ronú nípa bí àwọn ìbá ti ṣe owó yìí, wọ́n pinnu latí kó o lọ nígbà tí ilẹ̀ bá ṣu, nítorí bí àwọn bá kóo o ní ọ̀sán, wọ́n ó mú àwọn gẹ́gẹ́ bí olè. |
| 368 |
Ìgbà tí Ọkánjúwà fẹ́yìntì lọ tán àwọn méjì yòókù bẹ̀rẹ̀ síi ronúbí ìbá ti dùn tó kí á wí pé àwọn méjì péré lorí owó náà, àpò mẹ́fà-mẹ́fà ni àwọn ìbá pín in. Inú àwọn ìbá dún o. Inú báyìí ni àwọn méjéèjì rò, nígbẹ̀yìn ṣá, wọ́n pinnu pé bí ọ̀kánjúwàfẹ̀yìntì bá dé kí a wọ̀ọ̀n yìnbọn pa a. |
| 369 |
Nígbà tí ó pẹ́ ṣá, ó pinnu bí òun ti ṣe máa ṣe é tí òun lè fi fẹ́ ojú àwọn méjì yìí kù. Ó ra májèlé burúkú kan, kò sí ẹni tí o le gbé májèlé yìí mì tí olúwarẹ̀ lè gba ìṣẹ́jú méjì kí ó tó kú, ó fi èyí sínú ẹmu. Bí Ọ̀kánjúwàfẹ̀yìntì ti dé owólayéemọ̀ gbé ìbọn ttì í ní ookan àyà tí ó yìn ín. |
| 370 |
Inú àwọn apànìyàn méjì yìí dun dé inú egungun, wọ́n jókòó jẹ àkàṣù ẹkọ tí Ọ̀kánjúwàfẹ̀yìntì rà tán, wọ́n bẹ̀rẹ̀ ẹmu mímu. Ṣùgbọ́n kò tó ìṣẹ́jú méjì tí wọ́n mu-ẹmu yìí tí àwọn náà pa ojú dé, wọ́n kú gàlàtì ti owó lọ́rùn. Báyìí ni ojúukòkòrò owó fa ikú bá àwọn ọkùnrin mẹ́ta wọ̀nyí. |
| 371 |
Ẹ̀gà tún bá iṣẹ́ rẹ̀ lọ. Nígbà tí ó padà dé ní alẹ́ ó tún béèrè bí olóko ti wí. Àwọn ọmọ rẹ̀ sì wí fún un pé olóko pàápàá ti pinnu láti wá ṣíṣẹ́ rẹ̀ ni ọjọ́ kejì. Ẹ̀gà tún bá olóko ti wí. Àwọn ọmọ rẹ̀ sì wí fún un pé olóko pàápàá ti pinnu láti wá ṣisẹ́ rẹ̀ ni ọjọ́ kejì. |
| 372 |
Báyìí ni ìtàn kejì parí nínú ilé Òpìtánparapọ̀. Ìtàn kẹta gùn ju ìtan kejì ti ìṣáájú lọ. Báyìí ni ìtàn náà ti lọ: Ọba ńlá kan wà ní ayé àtijọ́, tí ó ní owó dé góńgó, tí ó bí gbajúmọ̀ lọ̀mọ, tí ìgbèríko rẹ̀ pọ́ bí ọ̀kẹ́ àìmọye àwọn alápàńdẹ̀dẹ̀ tí wọ́n ń fò kaakiri ojú ọ̀run. |
| 373 |
Ṣùgbọ́n ki ni kan ba aja o jẹ́, apá ẹranko náà gùn ju itan lọ, àwọn ọkùnrin mẹ́ta t; i wọ́n jẹ́ aṣáájúnínú àwọn ọmọ ọba yìí kò ní obìnrin. Ìdí rẹ̀ sì ni èyí pé, obìnrin kò lè ní ọkọp mẹ́ta pọ̀ lẹ́ẹ̀kan ṣoṣo. Bí ọ̀rọ̀ náà ti rí nì yìí: Ọkùnrin kan wà tí ó ti jẹ́ ọ̀rẹ́ ọba kí ọba tó gun orí oy'w. |
| 374 |
Ẹwadapọ dára ni ọmo, ẹ̀gàn ló kù. Gbogbo ara rẹ̀ ba ara wọn mu: orí kò tóbi ju ibi tí ó yẹ, ọrùn kò kéré kọjá ìwọ̀n, bẹ́ẹ̀ ni tapátẹsẹ̀ bá ara wọn jọ, ọmọ dára tán, wà tún ṣubú lù ú, Ẹwadàpọ̀ kò rí bẹ́ẹ̀, ìwọ̀ntunwọ̀nsì lobìnrin. Aṣọ́ bá ara jọ, ìlẹ̀kẹ̀ ṣe ìwọ̀n ọrùn, ẹsẹ̀ bá bàtà ṣe dọ́gbadọ́gba. |
| 375 |
Ìgbà t; i àbíkẹ́yìn ta ọfà tiẹ̀, ọfà rẹ̀ ta ti ọ̀gbọ́n rẹ̀ ìṣáájú yọ, àsẹ̀yìnwá àsẹ̀yìnbọ̀ ọba ṣe ìdájọ́ báyìí pé, níwọ̀n ìgbà tí a kò ti mọ ibi tí ọfa àtẹ̀lé dé, oun kò le ṣe ọkọ obinrin yìí, níwọ̀n ìgbà tí ọfa tí ẹ̀gbọ́n ta kò dé sì ti dé ibi tí àbíkẹ́yìn, òun náà kò le ṣe ọkọ Ẹwadapọ̀. |
| 376 |
Báyìí ni ọmọbìnrin yìí sọ, ìgbà tí ọkùnrin náà dá a lóhùn pé òuun kò yẹ ní ẹni tí ìbá gbọ́ irú ọ̀rọ̀ yìí lẹ́nu ọlọ́lá bẹ́ẹ̀ ọmọbìnrin náà tún dáhùn ó ni: 'A! Ìwọ ọkùnrin onírẹ̀lẹ̀, ìwà ìrẹ̀lẹ̀ lo mú ọ sọ irú èyí. Ìwọ jù mi lọ, ìwọ tóbi nínú àwọn ọmọ ènìyàn, ìwọ pọ̀ lọ́kùnrin. |
| 377 |
Bẹ́ẹ̀ ni ọjọ́ ńlá ni ọjọ́ náà, ti ìgbéyàwó da ara òde ọ̀run pọ̀ mọ́ ara ayé, ẹbọra ń gún iyán, ẹbọra ń ro ọkà, ẹbọra ń ṣe alága, ẹbọra ń ṣe olórí ẹgbẹ́, àwọn ará òkè àti ti ìsàlẹ̀ n jùmọ̀ ṣe àríyá pọ̀, nǹkan ṣe ní òde ọ̀run. Ọkùnrin yìí gbé pẹ̀lú ìyàwó rẹ̀ fún odidi oṣù mẹ́fà kí ó tó rántí ilé. |
| 378 |
Nígbà tí ọkàn bàbá rẹ̀ sì fà á, ó tọrọ ààyè lọ́dọ̀ ìyàwó rẹ̀ láti lọ̀ bẹ ilé wò, òun náà sì gbà pé ó dára, ṣùgbọ́n ofin kan ni o fún ọkọ rẹ̀, ó wí fún un pé kò gbọdọ̀ sọ ibi tí òun wà fún ẹnikẹni, ṣùgbọ́n kí ó fi han bàbá rẹ̀ pé ọkàn òun balẹ̀ nibi tí òun wà, àti pé ayé òun ti dára. |
| 379 |
Àwọn ẹlẹ́sin tí wọ́n jọ́ arẹwà ti wọ́n ṣe ẹsin wọn ni ọ̀sọ́, àti àwọn wúndíá tí wọ́n to ara wọn sínú mọ́tò ayọ́kẹ́lẹ́ pẹ̀ú ogunlọ́gọ̀ àwọn ẹ̀dá tí wọ́n wà lórí alupùpù tuntun, ni wọ́n to ara wọn jọ síwájú ọkùnrin náà bí òun ti ń bọ̀ nínú mọ́tò ayọ́kẹ́lẹ́ gbọ̀lọ̀kù kan bí àtàtà ọba. |
| 380 |
Bàbá yìí ṣe ìtọ́jú ọmọ rẹ̀ púpọ̀, bàbá àti ìyá a maa pa àṣíírí ọmọ wọn mọ́, ìgbà tí bàbá sì ti béèrè ibi ti ọmọ náà wà tí onítọ̀hún sì ti wí pé òun kò le sọ àti pé àlàáffíà ni òun wà ni bàbá náà kò ti ṣe aápọn àti wádìí eléyìí mọ́, nítorí rírí tí ó tilẹ̀ rí ọmọ rẹ ti ta ohun gbogbo yọ. |
| 381 |
Láìsí àní àní, ọmọ náà gbójú lé nǹkan. Àwọn ọmọ ìwòyì kò dára o, ẹ má ṣe fi ara sílẹ̀, nítorí bí mo ti ń wòye yìí, bí ẹ kò bá sọ̀ra, ọjọ́ ń bọ̀ tí ọmọ náà yóò kó àwọn ọmọ ogun wá, ti wọn yóò ba a yín jà, ti wọn yóò le e yín kúrrò lórí ìtẹ́. Kí Ọlọ́run bùn yín lẹ́mìí Kábíyèsí. |
| 382 |
Ẹ̀yin ọ̀rẹ́ mi, òjò òwúrọ̀ ni ń bí olówó nínú, olówó a gẹlẹtẹ, ìwọ̀fà a sì gẹlẹtẹ, irú ọ̀rọ̀ yìí kò le ṣàì fa ìbànújẹ́ wa, inú sì bẹ̀rẹ̀ sí bí bàbá yìí bí ó bá ti rí ọmọ rẹ̀. Èrò rẹ̀ ti yípadà, nítorí bí ó ti wù kí bàbá fẹ́ràn ọmọ rẹ̀ tó, kò sí ẹni tí o lè fẹ́ kí ọmọ òun pa òun. |
| 383 |
Pẹ̀lú ìbànújẹ́ ni ọmọ náà fi kúrò lọ́dọ̀ bàbá rẹ̀ tí ó lọ sí ààfin isalẹ ilẹ̀, nítorí nní ọjọ́ tí ẹnikẹta bá ti bọ́ sí ààrin olùfẹ́ méjì, ayọ̀ a ki iré mọ́lẹ̀ a sáré bí ẹranko tí ó gbúròó ajá ọdẹ, ìbànújẹ́ a gbé àga Òyìnbó, á fẹ̀yìntì dípò ayọ̀, ayé a yí, nǹkan a di rúdurúdu. |
| 384 |
Mo fẹ́ kí o lọ pe iwin kan kí ó wá fi ojú kàn mi, mo ti ń gbúròó iwin náà ti pẹ, kò ga ju ẹsẹ̀ bàtà méjì lọ, irungbọ̀n rẹ̀ gùn tó ọgbọ̀n ẹsẹ̀, o sì gbe irin kan lé èjìká tí ó wúwo tó àpò èkùrọ́ mẹ́jọ tí ó kún dé ẹnu. Yára tètè lọ kí o pè é kí o wá rí mi, ọọku o, ọmọ mi. |
| 385 |
Ìgbà tí iwin náà ń bọ̀ gbogbo ìsàlẹ̀ ilẹ̀ bẹ̀rẹ̀ sii lù kìkì bí ẹwìrì àggbẹ̀dẹ, gbogbo agbegbe ń pariwo bí ìgbà tí omi ńlá bá ń sọ̀kalẹ̀ lórí àpáta, ogunlọ́gọ̀ àwọn iwin ti wọn ti ń ṣe ìránṣẹ́ fún tọkọtaya yìí ni wọ́n dákẹ́ pátápátá tí wọ́n sá lọ bámúbámú, ẹ̀rù ba ènìyàn, ẹ̀rù ba ẹbọra. |
| 386 |
Bí iwin àti ènìyàn yìí ti ń bọ̀ ni gbogbo ẹni ti o rí wọn ń bẹ́ lu igbó, ìgbà tí wọ́n sì dé ààrin ìlú, wọ́n kọ orí sí ààfin. Bí wọ́n ti wọ ibi tí ọba yìí jókòó sí, wọ́n bá àwọn ìjòyè rẹ̀, ọba sì bẹ̀rẹ̀ síó gbọ̀n bí ẹni tí òtútù ń pa, gbogbo ẹ̀wù rẹ̀ ń fẹ́ lẹ́lẹ́ bí ìgbà tí ẹ̀fúùfù ń fẹ́ igi oko. |
| 387 |
Kò sí ẹni tí ó wà ní òde ayé yìí tí kò ní àgbélèbú tirẹ̀. Àgbélèbú kìí sii tilẹ̀ fi ibì kan rere sílẹ̀ ni igbá kejì mi, Ayédèrúẹ̀dá. Mo rò pé ẹ o ranti irú ọ̀rọ̀ burúkú tí ó sọ níwájú Òmùgọ́diméjì ọba ìlú àwọnn Èdìdàrẹ́ ẹ ó sàkíyèsí pé ọ̀rọ̀ rẹ̀ kò ju àti fi wa ojú Òmùgọ́diméjì mọ́ra lọ. |
| 388 |
Ayédèrú-ẹ̀dá jẹ́ ẹnikan tí a lè wí pé ó ti kọ́ ilé fún rìkíṣí ni agbárí, tí ó ti fún àgàbàgebè ní iyààrá, tí òun àti wọ̀bíà jọ ń fi ọwọ́ kọ́ ọwọ́ rìn kiri. Ó mọ ọ̀nà rìkíṣí lọ́pọ̀pọpọ̀, o sì mọ̀ ọ́ tó bẹ́ẹ̀ tí ó jẹ́ pé bí o ń pa ènìyàn lọ báyìí olúwarẹ̀ yóò máa wí pé kò sí ọ̀rẹ́ òun tí ó to o. |
| 389 |
Àbúrò ìyàwó mi yìí bá wa kúrò ní odò Ìrántí, nítorí ó fẹ́ràn ìyàwó mi púpọ̀. Eléyìí mú kí òun àti Ayédèrú-ẹ̀dà máa rí àyé bá ìfẹ́ ara wọn lọ. Kò pé nígbà tí ìgbéyàwó mi parí tí a rí ọwọ́ òsì Ayédèrú-ẹ̀dá tí ó rọ, ọwọ́ ọ̀tún lo fi ń gbé ìbọn láti ìgbà náà lọ a kò sì mọ ìdí, rẹ̀ tí ọwọ́ náà fi rọ. |
| 390 |
Nǹkan náà sì wá ṣe é tó bẹ́ẹ̀, ìgbà tí mo dé ilé, ìyàwó mi lọ sí òde. Ó pẹ́ kí ó tó ti òde náà dé, mo jókòó lórí àga kan ìgbà tí mo jókòó títí tí kò dé, mo sùn lọ. Ìgbà tí mo tají ààrin ọ̀gànjọ́ ni, ìyàwó mi ti wọ ìyààrá rẹ̀, ó sí ìlẹ̀kùn sílẹ̀. Èmi náà mú àdá, ó di ọ̀nà ìyààrá rẹ̀. |
| 391 |
Ṣùgbọ́n bí mo tún ti fẹ́ wọlé ogiri padà, n kò rí ojú ọ̀nà mọ́, mo tún lọ. Ìgbà tí ó di ẹ̀ẹ̀kẹta tí ogiri bílà sẹ́yìn tí mo rí ojú ọ̀nà tí mo lọ pẹ̀lú àdá mi, mo gbé ẹsẹ̀mi kan, ó rọra fún díẹ̀, kò fún un pupọ̀, ṣùgbọ́n n kò lè fa ẹsẹ náà yọ mọ́. Ìyàwó mi ti fi hàn mi pée iwin ni òun. |
| 392 |
Ibi yìí ni mo wà títí ilẹ̀ fi mọ́. Ìgbà tí ilẹ̀ sì mọ́, ìyàwó mi kò ba ibi ojú ọ̀nà ibẹ̀ jáde, ibòmíràn ló bá jáde, ko sì tilẹ̀ rìn wá apá ibi tí mo wà rárá, ó lọ, o ń wá oùnjẹ. Ìgbá tí ó wá oúhnjẹ tán, ó ké sí mi, bí o sì ti Ké bẹ́ẹ̀ ṣe ni mo rí ti ogiri bìlà sẹ́yìn tí mo fa ẹsẹ̀ mi yọ. |
| 393 |
Bí mo ti yọ sii, ti mo ní ki n gbé àdá sókè, àdá wúwo o ju àkúta lọ, n kò sí lè gbé ọwọ́ sókè rárá. Ìyàwó mi bú sẹ́rìn-ín, ó na ọwọ́ o ní ki n mú àdá náà fún òun, mo mú u fún un. Lẹ́yìn èyí, o ní ki ń jẹun, mo ni kò jẹ, o fi dandan lé e, ìgbà ttí ó pẹ́ sá, mo bu òkèlè díẹ̀. |
| 394 |
Mo dúpẹ́ o, mo dúpẹ́ o, mo dúpẹ̀ o, o ṣe é o, o ṣe é púpọ̀, mò ń lọ, o dìgbà, o dìgbà, o dìgbà abbl. Bí ìyàwó mi ti ń wí pé 'o dìgbà' ni ẹsẹ̀ rẹ̀ n wọ ilẹ̀ lọ; ddíẹ̀ díẹ̀ lo ń wọ ilẹ̀ lọ, ara mi gbọ́n, mo sì bẹ̀rẹ̀ sii bẹ̀ ẹ́ kí ó jọ̀wọ́ dáríjì mí, ṣùgbọ́n kò gbọ́, ọ̀ràn náà ti dùn ún jù. |
| 395 |
Wọ́n ni ikú tí o yẹ ki ó pa Ojúayédùn ni ó pa a, Ojúayédùn tí ó jẹ́ pé òun lo le kí ènìyàn ju ẹnìkan lọ, tí ó ń dọ̀bálẹ̀ fún àti ọmọdé àti àgbà nínú àwọn tí kò sì sí nǹkan ti kìí fẹ́ ṣe láti fi wa ojú ènìyàn mọ́ra ko yẹ kí o hu irú ìwà tí o hù, ikú tí o yẹ Ojúayédùn ni Ojúayédùn kú. |
| 396 |
Bí a ti ń súnmọ́ o ni a rí ti gbogbo igbó púpa yòò, tyi ibi gbogbo lápá ọ̀tún àti lápá òsì pa lọ́lọ́, àti ewé àti ẹeka igi àti ìtànná àti eso wọn gbogbo ló pupa ko sí ẹ̀dá alààyè kan ṣoṣo, ẹyẹ kò ké, ọ̀kẹ́rẹ́ kò gun igi, labalábá kò tilẹ̀ fò kọjá, bẹ́ẹ̀ a kò gbúròó esinsin. |
| 397 |
Ìgbà tí gbogbo wa wọlé tán, ìlẹ̀kùn padé, bí a sì ti wo ẹ̀yìn ni a rí ẹnìkan tí o gbé àáké ssókè tí o n tẹ̀lé wa. Ìgbà tí o kù díẹ̀ gan-an kí a dé odò ẹ̀jẹ̀ tí à ń wo irin tẹ́ẹ́rẹ́ kan ṣoṣo tí ó dúró bí afá sí orí odó náà ni a tún rí ẹnìkan níwájú tí ó gbé àáké lọ́wọ́ ti o ń dúró de ni. |
| 398 |
Èmi náà ni mo pa ìyá mi ki n ba jogún owo rẹ̀, ìbọn ni mo yin sí bàbá mi ti mo pa á. Ìgbà tí ọ̀rọ̀ òkè Ìrònú kanlẹ̀, mo ná owó fún Ìrìnkèrindò àti àwọn tí ó bá a wá sí ìlú wa kí ó ba à lè fún mi ni ipò ńlá. Ṣùgbọ́n ipó tí ó fún mi kko tíì tẹ́ mi lọ́rùn, ipó tirẹ̀ gan-an ló wù mi. |
| 399 |
Ẹ̀ẹ̀meje ni mo pinnu àti pa Ìrìnkèrindò tí ko ṣe é ṣe. Mo fi oogun sínu omi fun un lẹ́ẹ̀mejì, ko mu ú, mo fi májèlé sínú ẹmu, kò mu ẹmu náà. Mo fi ènìyàn sọ ọ kí wọ́n yìnbọn lù ú lẹ́ẹ̀mẹta, wọ́n yìn ín, ṣùgbọ́n kò bá a, nígbẹ̀yìn, òun pàápàá pa Ojúayédùn ti mo tún ni kí ó ba mi yìnbọn ní ẹ̀ẹ̀kẹrin. |
| 400 |
Ìgbà tí ètè Ayédèrúẹ̀dá dákẹ́ ọ̀rọ̀ i sọ, ojú tìí púpọ̀, nǹkan tí ó burú níbẹ̀ ni pé ẹnikẹ́ni kò lágbára lórí ètè rẹ̀, ètè ń tìkararẹ̀ sọ̀rọ̀ ni, ìbá ṣe pé ènìyàn lè kìlọ̀ díẹ̀ fún ètè ni, ayédèrú-ẹ̀dá ìbá ti kilọ́ fún tirẹ̀. Ẹnú ya àwọn ọdẹ láti gbọ́ ohun tí ètè ọkùnrin náà sọ. |
| 401 |
Lẹ́yìn èyí, àwọn ẹlòmíràn tún kọjá tí ètè wọn tún sọ̀rọ̀. Kò sí ohun tí etí kò gbọ́ tán. Àṣe olè àti apànìyàn wà láàrin wa tó bẹ́ẹ̀! Àwọn tí a fi dá ọmọ ọlọ́mọ lóró sẹ́yìn kò mọ ní ìba. Lẹ́yìn tí gbogbo wa wa jẹ́wọ́ ẹ̀sẹ̀ tán báyìí ni ọkuǹrin ti o gbé àáké lọ́wọ́ ní kí a máa kọjá lórí afá odò Ẹ̀jẹ̀. |
| 402 |
Bí Ayédèrú ẹ̀dá ti já bọ sí odò tán ni a fá tí ó dá ti o tún sopọ̀, púpọ̀ nínú àwọn sì dé òdì kejì ní àlàáfíà. Ìbẹ̀ǹbẹ́ olókùnrùn pàápàá kò ní ìpalára, a jọ gòkè ni. Ṣùgbọ́n ọ̀ppọ̀lọpọ̀ ló kú sínú odò Ẹ̀jẹ̀ nínú àwọn ti a jọ̀ n bọ̀, àti pàápàá àwọn tí wọ́n dára pọ̀ mọ́ wa láti ìlú àwọn aláṣejù. |
| 403 |
Bí ó bá tún yí padà á dàbí ejò ńlá, a máa yọ ahọ́n jáde bérébéré lẹ́nu. Ó tó ba ni lẹ́rù, ó tó nǹkan ti o lè lé ènìyàn padà. Igbó Ẹlégbèje pàápàá ba ní lẹ́rù, tó ti a ba ń wò ó bọ̀ níwájú. O dúdú tó bẹ́ẹ̀ ìtàkùn sì pọ̀ tó bẹ́ẹ̀ igi gígga sì tún wà tó bẹ́ẹ̀ ti o ṣọ̀ro láti ṣe àpèjúwe. |
| 404 |
O ya ni lẹ́nu láti ri i pé wọ́n ṣe ilẹkun sí ẹnu ọ̀nà igbo náà, ṣùgbọ́n bí a ti n súnmọ́ ọ ni ìlẹ̀kùn ṣí fúnrarẹ̀ ti ẹnìkan kùǹtà báyìí jáde sí wa. Oun ni oníbodè Igbó Elégbèje, ó wọ sòkòtò péńpé kan báyìí, irun orí rẹ̀ gùn, o sì ba irun náà lọ si ẹ̀yìn, èyí ni nǹkan a nì bàrá ìdí bí o bá ń rìn lọ. |
| 405 |
Bí a ti fẹ́ wọle ni ọkùnrin náà dá ni padà o ni a kò tí i gbọdọ wọlé, a níláti sùn niwájú igbó náà dí ọjọ́ kejì nítorí pé àwọn ẹranko àti ẹyẹ ti wí fún òun pé àwọn fẹ́ bá ni sọ̀rọ̀, bí àwọn bá lè pari ọ̀rọ̀ náà ẹ̀lú ìdẹ̀lọ́rùn àwọn kò ní ṣe nǹkan kan, ṣùgbọ́n bí bẹ́ẹ̀ kọ́, àwọn ó ba ni jagun. |
| 406 |
O tún wí pẹ̀lú pé a níláti wá oúnjẹ ti òun fún òun, ìgbà tí mo sì bèèrè ounjẹ rẹ̀, o ní ẹ̀jẹ̀ ni oun ń mu. Kò ì tíì pẹ́ ti ọ̀kan nínú wa pa àgbọ̀nrìn kan, a bá gbé e fún un. Ìgbà tí ilẹ̀ ọjọ́ kejì mo tí mo lọ sí ọdọ̀ oníbodè, o ránṣẹ́ sí ọ̀gágun àwọn ẹranko ẹni ti ń jẹ Ìnàkí-ìbẹ̀rù. |
| 407 |
Nígbà tí mo rí Ìnàkí-ìbẹ̀rù ẹ̀rù bà mi. O ni orí àti ojú tí o dàbí ti ènìyàn gan-an, bí ènìyàn lo sì ṣe ń sọ̀rọ̀, ṣùgbọ́nláti èjìká sí isalẹ pátápátá, ti ìnàkí ni. Bí ó ba ń sọ̀rọ̀, ojú rẹ a máa pupa wẹ̀ẹ̀, díẹ̀ díẹ̀ ni ọ̀rọ̀ ẹnu rẹ̀ sì máa ń jáde. Màrìwò ọ̀pẹ ni Ìnàkí-ìbẹ̀rù sán mọ́ ìdí. |
| 408 |
Ògòǹgò baba ẹyẹ! Àwọn ẹja royìn ìwà ìkà yín sí wọn, bí ó ti jẹ́ pé àti kékeré àti ńlá nínú àwọn ni ẹ̀ ń fi àwọn kò kúrò nínú omi, ti ẹ kò tilẹ̀ dákẹ́ bẹ́ẹ̀, ti ẹ̀ ń jẹ ẹyín tí àwọn bá yé tí ẹ kò fẹ́ kí ìran àwọn sí nínú odò mọ́. Bẹ́ẹ̀ náà ni igi àti àwọn ejò ròyìn ìwà búbburú yin. |
| 409 |
Ṣùgbọ́n bí ẹ kò bá ṣe èyí, wọ́n ni ogun yóò bẹ́ sílẹ̀ láàrin àwọn àti ẹ̀yin ni agogo mẹ́sàn-án òwúrọ̀ ọ̀la. Báyìí ni olórí-ogun àwọn ẹ̀dá alaàyè wọ̀n-ọnnì sọ, ọ̀gbẹ́ni Ìnàkí-ìbẹ̀rù. Bí o sì ti dákẹ́ ni a gbọ́ ti àwọn igi pariwo, ti wọ́n ké báyìí pé, 'o ṣeun, bi a ti ran ọ lo jíṣẹ́'. |
| 410 |
Nígbà tí a ṣe ìpàdé, àwọn tí o ní kí a kó ìbọn wa fún Onibode Igbo Elégbèje kò ju mẹ́wàá lọ, gbogbbo àwọn ìyókù ni ó wí pé kí a pinnu láti jagun. Nítorí èyí, mo lọ sí ọdọ Oníbodè ni agogo mẹ́jọ mo sì sọ fún un pé a ò níí kó ìbọn ọwọ wa sílẹ̀ kí o sọ fún Ìnàkí-ìbẹ̀rù kí wọ́n múra fun ogun. |
| 411 |
Àwọnẹranko ṣe ètò wọn ni ọ̀nà tí ó ya ni lẹnu. Ti pé àwọn iggi sì wà lẹ́yìn wọn ràn wọ́n lọ́wọ́ púpọ̀, nítorí pé nígbà tí ìjà kọ́ bẹ̀rẹ̀ tí a wọnu Igbó Elégbèje tán àṣé inú àwọn igi tí ó wá lẹ́yìn wa ni àwọn wọ̀nyí lo máa ń kọrin nígbà tí wọ́n ba ń Ọlọ́run lógo, wwọn kò sì jagun. |
| 412 |
Bí a ti wọ inú Igbó ni a déedée gbọ orin lẹ́yìn wa, orin náà dùn tó bẹ́ẹ̀, o sì gba gbogbo àgbègbè tó bẹ́ẹ̀ ti a ṣebi ogun ń bọ̀ lẹ́ẹ̀yìn wa ni. Eléyìí kò jẹ́ kí á tètè jà bí o ti yẹ. Ìgbà tí o ṣe ni a rí àwọn ọmọ ogun èranko níwájú wa. Bí wọ́n ti ṣe ètò wọn kò rí bí awa ti rò. |
| 413 |
Àwọn ọ̀pọ̀lọ́ àti akèrè ti wọn jẹ ọ̀kan nínú àwọn ti ń jà fún ẹja pàápàá tún ddà wa láàmú, níto'ri pé igbe wọn lásán họ ọ, họ ọ, họ ọ, tí gba gbogbo àgbègbè tó bẹ́ẹ̀ tí a ko lè sọ̀rọ̀ sí ara wa, nígbà tí mo ba sì pàṣẹ fún àwọn ọdẹ igbe àwọn wọ̀nyí kò jẹ́ kí ẹnikẹ́ni gbọ́ ohun tí mo ṣo. |
| 414 |
Kí ìjà tó bẹ̀rẹ̀, Ìnàkí-ìbẹ̀rù ti wí fún ni pé ìgbà tí ìjà bá parí lálẹ̀ ọjọ́ náà, àwọn ẹranko ń fẹ́ kí a bá àwọn jẹun. Ìgbà tí ilẹ̀ ṣú, a lọ aíle oúnj, ìyàlẹ́nu ló sì jẹ́ ti a ri tí wọ́n tẹ́ tabili lọ gbọọrọ, tí wọ́n ko ṣíbí fàdákà àti àwo fàdákà sílẹ̀ fún ni láti jẹun. |
| 415 |
Wọ́n ni kí Ìnàkí-ìbẹ̀rù jókòó sí ìparí tabili ni apá kan, wọ́n ní kí emi náà jókòó sí ìparí ní apa kejì ki ń kọjú si i. Ó wá jẹ pé òun ni alága lálẹ́ ọjọ́ náà. A à bá gbádùn oùnjẹ náà dáadáa bí kò ṣe àwọn iwin tí ó bá wa jẹun. Àwọn ọdẹ jókòó sí apá kan tábìlí lọ, àwọn iwin ló sì jòkòó kọjú sí wọn. |
| 416 |
Àyà mi kó já, ṣùgbọ́n bí ó ti na ọwọ́, tí ó wí báyìí: 'Àlááfíà' ṣe ni ọkan mi balẹ̀. O gbé ìgò kan fún mi oyin ni ó wà nínú ìgò náà, o ní kí ń fi ọwọ́ bà á, ki n tọ sí ẹnu, mo sì ṣe bẹ́ẹ̀, ó tún wí fún mi pé igba tí ilẹ̀ bá mọ́ ki n gbe fún àwọn ènìyàn mi kí wọ́n tọ́ oyin inú rẹ̀ sí ẹnu. |
| 417 |
O ni, agbára oyin náà ni pe a o lè yí ara wa padà sí ohun kóhun tí a bá fẹ́ nígbà tí ìjàkadì bá le ni ọjọ́ kejì. Bbí ẹnìkan bá fẹ́ kí òun yípadà sí ọ̀bọ, bí o ba ṣa ti lè wí báyìí pe, 'Emi ọbọ' yóò di ọbọ wéréwéré, bí ó bá wí pe, 'Emi òjòlá', wéréwéré ni yóò di ejò ti yóò máa wọ́ kiri. |
| 418 |
N kò ni lè ròyìn ìjà tèmi àti ti Ìnàkí-ìbẹ̀rù jù bẹ́ẹ̀ náà lọ pẹ̀lú. Ṣùgbọ́n èyí tí o ṣe pátákí jùlọ nínú ìjà náà ni pe àwa ni a jà kẹ́yìn, ìgbà tí a jà titi ti a kò gbé ara wa wọ́nlẹ̀ Ìnàkí-ìbẹ̀rù bẹ̀rẹ̀ si i yípadà sí orísìírísìí nǹkan láti bá mi jà èmi náà ń yípadà pẹ̀lú. |
| 419 |
Nígbẹyìn ó di omi ńlá, ṣùgbọ́n èmi di òòrùn, mo bẹ̀rẹ̀ síi ràn kíkan kíkan, àwọn ọdẹ di ẹye wọn n fo lo sori igi. Àsẹ̀yìnwá àṣẹ̀yìnbọ̀, ìnàkí-ìbẹ̀rù túúbá ó ní mo ju òun lọ. Báyìí ni a pari ìjàkadì ọjọ́ náà. ṣùgbọ́n ogun kò pari rárá a sì dúró tó oṣu kan gbóko kí ogun tó pari. |
| 420 |
Onírúurú ọ̀nà ni a sì gbà ti a fi ń jagun náà lọ. Ní ọjọ̀ kan Ìrèke nìkan ni o fi fèrè rẹ̀ ṣe nǹkan àràmọ̀dà lójú ogun. Ó ti wí ní alẹ́ ọjọ́ kan fún àwọn ẹranko báyìí pé òun nnìkan ni wọ́n máa bá jà ní òwúrọ̀ ọjọ̀ kejì. Nígbà tí ilẹ̀ mọ́ lóòótọ́ Ìrèké mú fèrè rẹ̀ o ń fọn ọn. |
| 421 |
Lóòótọ̀, bẹ́ẹ̀ ni àwọn ẹranko àti iwin ṣe, ṣùgbọ́n Kùmọ́dìran ti ṣe àṣejù, lóòótọ́ ni ìsẹ̀dá rẹ̀ jẹ́ èyí tí bí wọn kò bá nà an ní kùmọ̀ ara rẹ̀ kìí le, ṣùgbọ́n ẹnikẹ́ni kò nà án ni kùmọ̀ tó ogojì lẹ́ẹ̀kan ṣoṣo rí. ní ọjọ́ ti à ń wí yìí, kùmọ̀ tí àwọn iwin na Kùmọ́dìran tó ẹgbẹ̀ta, Kùmọ́dìran kú. |
| 422 |
Ṣùgbọ́n fún odidi oṣu kan, ni a fi ń ja ìjà yìí tí kò sí ẹni tí ó ṣẹ́gun ẹnì kejì, ọ̀ràn náà sì ń fẹ́ wá bọ́ sí ìtìjú fún àwọn ọdẹ. Nígbà tí o di ọjọ́ kan. Mo lọ kúnlẹ̀, mo ké sí Ọlọ́run, mo bẹ ẹ kí o maṣe jẹ́ kí ojú tì mi, mo ké tàánútàánú tó bẹ́ẹ̀ tí omi ń bọ́ lójú mi nígbà ti mo fi máa jáde. |
| 423 |
Òwìwí mu àbẹ̀tẹ́lẹ̀ wá, o ní kí a bá òun ṣe e, ìgbà tí a bá ṣẹ́gun àwọn tán òun kò fẹ́ kí àdán bá òun rìn ní òru mọ́. Lékèélékèé ní kí a bá òun rẹ ọ̀kín sílẹ̀ níto'ri òun lẹwa ju ọ̀kín lọ, gbogbo ara òun ni o funfun daadaa, nítorí náà oun ni ki a fi jẹ́ baálẹ̀ àwọn ẹyẹ ti n gbé ilé. |
| 424 |
Báyìí ni gbogbo wọ́n ṣe ti wọn da ẹ̀yìn kọ ẹ̀yìn. Ogun tí a sì jà lẹ́yìn èyí, àwọn ẹyẹ àti ẹranko kò tẹriba fún Ìnàkí-ìbẹ̀rù mọ, wéré ni a ṣẹ́gun wọn. Ìgbà tí a sì parí ogun yìí, gan-an ran ni a lọ sí òkè Ìrònù. Ṣùgbọ́n nígbà tí a dé ìlú náà tan, ó ṣòro díẹ̀ fún ni kí á tó lè ka èso igi ìrònù. |
| 425 |
Ìgbà tí mo tilẹ̀ wá tún wọ inú igbó ibi ti igi ìrònú wà, nǹkan túbọ̀ le. Ó fẹ́rẹ̀ jẹ́ pé gbogbo ejo burúkú ayé yií ló pé sínú igbó náà tan, ọká, àti paramọ́lẹ̀ àti èjò olóró gbogbo ni wọ́n wà, bẹ́ẹ̀ ni igi ìrònù jẹ́ igi ẹlẹ́gùn-ún tí ó mú bí orí abẹ́rẹ́, ó sì ṣòro ki nn tó lè gùn ún dé orí. |
| 426 |
Ṣùgbọ́n bí mo ti ní ki ń jáde nínú igbó náà ni mo pàdé ẹnìkan tí ó wọ aṣọ funfun tí o wí fun mi pé n kò i tíì parí iṣẹ mi tí ó yẹ ki n ṣe, nígbà tí mo sì bi í léèrè iṣẹ́ tí ó kù, ó ní èso igi ìrònú kò já mọ́ nnkan kàn àfi bí mo bá ká èso igi mìíràn tí à ń pè ni Ìfẹ̀yìntì-Olódùmarè pẹ̀lú rẹ̀. |
| 427 |
Ìgbà tí mo tún padà mo wa rí igi Ìfẹ̀yìntì-Olódùmarè yìí, ṣùgbọ́n ṣe ni ara rẹ̀ ń yọ̀ bí ilá ọ̀ọ̀meje ni mo sì já lulẹ̀ nibi tí mo ti ń gùn ún, nígbẹ̀yìn ṣá mo fi erùpẹ̀ ra inú, mo bẹ̀rẹ̀ sí í pọn ọn títí mo di dé òkè tí mo ká èso náà, góòlù ni gbogbo ara rẹ̀, ṣe ni o n pupa dẹ̀dẹ̀. |
| 428 |
Ìgbà tí o ka ìwé náà, o dì ìwé tí ìyàwó mi kọ sí mi, o ni òun ti ń wo ìyà gbogbo tí mo ti jẹ láti ìgbà tí òun ti lọ, ìforítì mi jọ òun lójú gidigidi, òun kò le fi mi sílẹ̀ mọ́, òun dari gbogbo ohun ti mo ti ṣe jì mi, nítorí náà, ki n yà sí ọ̀dọ̀ òun nígbà tí a ba ń pada bọ̀. |
| 429 |
Emi àti ìyàwó mi lo sì jọ ròó pé ki ń wá sí ọ̀dọ̀ ọ̀rẹ́ mi yìí ki n sọ ìtàn ìgbésí ayé mi fún un. Àti pàápàá, bàbá mi ti pàṣẹ bẹ́ẹ̀ fún mi kí ó tó kú. Mo kí gbogbo yín láì ku ẹnìkan, o dìgbà díẹ̀ ná, onílé re ilé o. Báyìí ni ọkùnrin náà wí, bí o sì ti dákẹ́ ọ̀rọ̀ rẹ̀, a kò ri i mọ́. |
Комментарии